Premier van Oostenrijk heeft genoeg van FPÖ: “De nieuwe verkiezingen zijn geen wens maar noodzaak”

“De nieuwe verkiezingen zijn geen wens, maar een noodzaak”, zei Kurz. In de maanden voorafgaand aan de verkiezingen moet een maximale stabiliteit worden bereikt. De regeringsleider kondigde aan dat hij daartoe met alle partijen in gesprek zou gaan.

Zaterdag beëindigde Kurz de samenwerking met de rechts-populistische FPÖ in de regeringscoalitie. Hij liet merken het optreden van de FPÖ echt zat te zijn. Hij verweet de Vrijheidspartij van Oostenrijk zijn hervormingsplannen te schaden en hij krijgt niet de indruk dat deze coalitiepartner bereid is te veranderen. 

Het laatste zetje werd gegeven door een video uit 2017 waarin de latere vicekanselier Heinz-Christian Strache met een vrouwelijke Russische investeerder praat over overheidsopdrachten in ruil voor steun bij de verkiezingscampagne. Strache bood zijn ontslag noodgedwongen aan. “Het was dom, onverantwoordelijk en fout”, zei Strache. “Het was typisch door alcohol veroorzaakt machogedoe.” Tegelijk noemde de politicus de gelekte video “een gerichte politieke aanslag”.

De reactie van bondskanselier Kurz liet lang op zich wachten, maar kort voor 20.00 uur verscheen hij toch op een persconferentie. Hij legde uit dat hij geen andere oplossing zag dan aan de president nieuwe verkiezingen voor te stellen, 516 dagen na de start van zijn regering. Met de FPÖ gaat het niet meer, zei hij, en de sociaaldemocratische SPÖ ziet Kurz om inhoudelijke redenen niet zitten als nieuwe partner. 

De Oostenrijkse president Alexander Van der Bellen zei later dat verkiezingen nodig zijn om het vertrouwen van het Oostenrijkse volk terug te winnen. Over de video met Strache zei de president dat die een verkeerd beeld geeft. “Zo is Oostenrijk simpelweg niet”, zei hij. “De Oostenrijkse bevolking moet kunnen uitgaan van de integriteit van de regering, de integriteit van wie verantwoordelijkheid draagt en de integriteit van de instellingen.”

Op de videobeelden is te zien hoe Strache enkele maanden voor de verkiezingen samen met Johann Gudenus, de huidige fractievoorzitter van FPÖ in het parlement (die ook vandaag aankondigde ontslag te nemen), een Russische vrouw ontmoet in Ibiza. De mannen zouden haar lucratieve bouwcontracten hebben aangeboden in ruil voor het opkopen van de Oostenrijkse tabloid Kronen Zeitung, die positief zou schrijven over hun partij. 

De ontmoeting duurde zes uur en werd gefilmd met een verborgen camera. De vrouw was helemaal geen miljonair. Bedoeling was om de voorzitter van de FPÖ in de val te lokken. De Duitse kranten Der Spiegel en Süddeutsche Zeitung zeggen niet te weten wie er achter de operatie zit.

Strache erkende aan de journalisten dat die avond had plaatsgevonden, maar ontkende dat hij "enige vorm van voordeel aangeboden kreeg of kreeg. Hij verklaarde nog dat er "veel alcohol werd geconsumeerd" die avond en dat er een "grote taalbarrière" was zonder "professionele tolk".

Vandaag heeft hij zijn ontslag aangeboden. De FPÖ-leider bood zijn ontslag aan om te vermijden dat de coalitie tussen de FPÖ en de ÖVP zou instorten, zei hij. Naast zijn functie als vicekanselier, stapt Strache ook op als leider van de FPÖ. “Mijn plaatsvervanger Norbert Hofer zal de leiding van de partij vanaf nu op zich nemen”, aldus Strache. 

Ook FPÖ-fractieleider Johann Gudenus stapt op. De 42-jarige politicus maakte het nieuws vandaag wereldkundig. Hij zei te betreuren dat hij het vertrouwen van de kiezers, ambtenaren en medewerkers heeft geschonden door zijn gedrag. 

Annegret Kramp-Karrenbauer, voorzitter van de Duitse christendemocraten (CDU), heeft kritiek geuit op extreemrechts, na de regeringscrisis in Oostenrijk.

Kramp-Karrenbauer zei dat rechtse, populistische partijen bereid zijn hun land te verkopen voor persoonlijk gewin. “Zelfs al is het voor een broodje. Deze mensen mogen in Europa geen verantwoordelijkheid krijgen”, zei ze op een partijbijeenkomst in Cuxhaven.

In de Oostenrijkse deelstaat Burgenland, die grenst aan Hongarije, komt er na vier jaar regeren een einde aan de coalitie tussen SPÖ en het rechts-populistische FPÖ. Dat kondigde minister-president Hans Peter Doskozil zondag aan. De verkiezingen van 2020 worden vervroegd, maar een precieze timing is er nog niet.

De val van de deelstaatregering zou ook verband houden met het video-schandaal dat dit weekend uitbrak en waarop te zien is hoe FPÖ-leider Heinz-Christian Strache bereid was om zich te laten omkopen.

De coalitie tussen SPÖ en FPÖ in Burgenland was van bij de aanvang omstreden. Doskozil en zijn voorganger Hans Niessl behoren tot de rechtervleugel van de sociaal-democraten, maar kregen intern heel wat kritiek omdat ze regeerden met een rechts-xenofobe partij.