Sp.a vraagt (opnieuw) nultolerantie voor alcohol in het verkeer, weinig animo bij andere partijen

"Alcohol is een van de belangrijkste oorzaken van verkeersongevallen”, zegt Vandenbroucke nu de discussie over alcohol achter het stuur opnieuw is losgebarsten naar aanleiding van de betrapping van Vlaams parlementsvoorzitter Kris Van Dijck (N-VA). Die veroorzaakte vorige week een ongeval terwijl hij rondreed met 1,4 promille alcohol in het bloed, bijna drie keer de wettelijke norm.

Uit onderzoek blijkt dat de Belg gemiddeld veel toleranter voor alcohol in het verkeer is dan andere Europeanen. Maar liefst 24 procent van de Belgische bestuurders gaf tijdens een recent internationaal onderzoek van Vias Institute aan de afgelopen maand mogelijk wel eens onder invloed gereden te hebben. We deden het daarmee het slechtst van alle 32 deelnemende landen.

Sp.a pleit daarom naar eigen zeggen voor het voordeel van de duidelijkheid. "Zelfs een kleine hoeveelheid alcohol heeft al invloed op je rijvaardigheid”, zegt Kamerlid Joris Vandenbroucke. “Je reageert trager, de concentratie vermindert, je zicht neemt af, je inschattingsvermogen vermindert en je gaat meer risico’s nemen. Ook met een alcoholgehalte van 0,5 promille loop je al 2,5 keer zoveel kans op een dodelijk ongeval.” 

Vandenbroucke vindt dat het onderscheid tussen gewone bestuurders en professionele chauffeurs niet langer te verantwoorden is. Voor die laatste groep geldt er sinds 2015 wel al een limiet van 0,2 promille, wat in de praktijk neerkomt op een nultolerantie (een limiet van 0,0 is wetenschappelijk gezien niet te handhaven). Vandenbroucke heeft in de Kamer een wetsvoorstel uit de vorige legislatuur, dat het toen niet haalde, opnieuw ingediend. De socialisten pleiten daarin “in afwachting van een veralgemeende invoering van het alcoholslot die de combinatie van het gebruik van alcohol en rijden onmogelijk maakt” voor de limiet van 0,2 voor iedereen.

Vandenbroucke hoopt dat het incident rond Van Dijck een “wake-upcall” kan zijn voor de andere fracties.

Groen sluit zich alvast bij het voorstel van sp.a aan. De partij pleit niet voor een absolute nultolerantie van 0,0 promille, maar is wel akkoord met de technische marge van 0,2 promille, zegt Vlaams fractieleider en verkeersspecialist Björn Rzoska. Daarnaast vraagt Groen ook een forse verhoging van het aantal controles, vooral buiten de bobcampagnes, en een uitbreiding van het aantal alcoholsloten bij overtreders. 

Hetzelfde geluid bij de PVDA. “Alcohol moet uit het verkeer, dat vinden wij ook”, zegt woordvoerder en Vlaams parlementslid Tom De Meester. “Drinken en rijden gaan niet samen. Als je ziet hoe Kris Van Dijck dat toch probeert goed te praten, dan weet je dat er een mentaliteitsprobleem is. Er moet dringend een mentaliteitswijziging komen, en daarvoor is de eenvoudige regel het gemakkelijkste: rijden = niet drinken”, aldus De Meester. “Het beoordelingsvermogen gaat ook na enkele glazen sowieso al achteruit. Nu heb je vaak de situatie dat mensen na een tweede glas durven denken dat een derde, en met wat tijd ertussen misschien een vierde ook nog wel kan. Terwijl de mentaliteit moet zijn dat alcohol achter het stuur niet kan.”

Het is een argument dat ook bij verkeersinstituut Vias naar voren komt. "We zijn een volk van tellers”, stelde woordvoerder Stef Willems onlangs in onze krant. “Je hoort mensen zeggen: ‘We mogen er twee drinken.’ Tot er eentje zegt dat hij ertegen kan en probleemloos een derde glas verdraagt. Het toont dat Belgen bereid zijn het risico te nemen om de grens op te zoeken.”

Bij de andere partijen lijkt er minder animo voor het sp.a-voorstel. “Wij zijn daar geen voorstander van, omdat we vanuit rationeel oogpunt denken dat dat de verkeersveiligheid niet ten goede komt”, zegt CD&V-Kamerlid Jef Van den Bergh. “Als je ook de lagere promillages aanpakt, dan verlies je capaciteit om de mensen die met hogere alcoholgehaltes in het bloed rondrijden te klissen. Dat blijkt ook uit alle wetenschappelijke literatuur: het probleem zit bij de hogere promillages.” Handhaving is daarbij erg belangrijk, zegt Van den Bergh. “Daar is nog ruimte voor verbetering. We zien dat er veel aandacht is voor het thema tijdens de bobcampagne, maar de resultaten doorheen het jaar kunnen nog veel beter.”

Open Vld zit op dezelfde lijn. “De wettelijke drempel van 0,5 promille verlagen zal weinig effect hebben, toont onderzoek aan. We moeten meer sensibiliseren en bovenal de pakkans verhogen voor mensen die over de drempel gaan”, klinkt het bij de Vlaamse liberalen.

Volgens Vlaams Belang ligt het probleem vooral bij de nu al hardleerse bestuurders en de gebrekkige strafuitvoering. "Als we daar iets aan kunnen doen en de pakkans ook nog eens verhogen, zou dat al een hele forse stap vooruit zijn”, zegt woordvoerder Klaas Slootmans. “Het kan niet de bedoeling zijn dat wie drie Mon Chéri’s heeft gegeten, gestraft wordt omwille van het gedrag van een klein percentage hardleerse chauffeurs”, aldus Slootmans. “We mogen immers niet vergeten dat 97 procent van de bestuurders zich wel keurig aan de regels houdt.” Bij de extreemrechtse partij vermoeden ze dat het wetsvoorstel van sp.a ingegeven is door budgettaire, en niet zozeer door veiligheidsredenen. “Ons inziens is de autobestuurder al genoeg de citroen van de Belgische begroting. Verder uitspersen in politiek pestgedrag.”

Ook N-VA is niet overtuigd. Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts is al langer geen voorstander van het idee en blijft daarbij. “Het probleem zit hem vooral bij de hardleerse overtreders, die moeten we streng aanpakken. Er schort vooral iets aan de mentaliteit, de sensibilisering moet beter en de pakkans moet nog omhoog.” Kamerlid Wouter Raskin vult aan: “Je straft het overgrote deel van de bevolking dat zich wel verantwoordelijk gedraagt dan ook mee. Dan wordt het onmogelijk om op een receptie of netwerkmoment dat ene glaasje cava te aanvaarden. We kunnen beter nog meer inzetten op sensibilisering en zelfcontrole.”

Vias is zeker geen tegenstander van een algemene nultolerantie, maar is het wel eens met het feit dat de focus vooral op de bestuurders met meer dan 0,5 promille moet liggen. “Het grootste probleem zit daar”, zegt Willems. Vias pleit voor verschillende maatregelen om de attitude van weggebruikers te veranderen, zoals een nog hogere pakkans en alternatieve straffen. Ook pleit Vias voor een nultolerantie voor onervaren bestuurders, iets waar bijvoorbeeld CD&V en N-VA evenmin voor te vinden zijn. 

Toch vermoedt Willems dat de nultolerantie een kwestie van tijd is. “Dat is een natuurlijk proces en dat punt komt er sowieso aan. Is het niet over twee jaar, dan wel over vijf of tien jaar. Dat kan je niet tegenhouden.”