Boris Johnson “wil wet breken om no deal te forceren”, maar zo kan hij in de cel belanden

De Britse oppositiepartijen hebben het de premier behoorlijk moeilijk gemaakt, zoveel is duidelijk. Gisteren werd het wetsvoorstel dat een brexit zonder akkoord voorkomt, ook goedgekeurd door het Hogerhuis. Het Lagerhuis had de wet woensdag al goedgekeurd. Volgens die wet moet Johnson Europa om drie maanden uitstel van de brexit vragen, als er op 19 oktober geen akkoord met de EU is. De nieuwe brexitdatum zou dan ten laatste 31 januari 2020 zijn. 

Maar de premier ligt naar eigen zeggen “nog liever dood in een gracht” dan in Brussel nieuw uitstel te moeten vragen, uitstel dat hij “zinloos” noemt. Tijdens een bezoek aan het Schotse Aberdeenshire gisteren verklaarde hij nogmaals dat hij zou weigeren om uitstel te vragen. “Het Britse volk wil uit de unie. Ze willen niet meer getreuzel en vertraging", zei Johnson tijdens een bezoek aan een boerderij. Op de vraag hoe hij op de EU-top van 17 en 18 oktober een nieuwe deal zou sluiten, antwoordde hij: “Door overtuigingskracht. Omdat er absoluut geen twijfel is dat we eruit moeten geraken.”

Ook sluit de premier uit dat hij zou opstappen, om te vermijden uitstel te vragen. Hij wil in het ambt blijven om de brexit te doen voltrekken en om Labour-leider Jeremy Corbyn te verslaan, meldt The Daily Telegraph. 

Johnson zou nu nog een andere, laatste zet achter de hand houden, een verregaande zet. Althans, dat schrijven verschillende Britse media. “De tegenstanders van de Brexit hebben een wet aangenomen die me zou dwingen om in Brussel te smeken om de deadline voor de brexit te verleggen. Dat is iets dat ik nooit zal doen”, zegt Johnson in de brief.

Partijgenoot Iain Duncan Smith zou gisteravond Johnson aangespoord hebben om het hoofd koel te houden en de wet te overtreden. “Hij zou een ‘brexit martelaar’ worden als hij ervoor kiest de wet te overtreden en een gevangenisstraf riskeert voor minachting van het parlement”, aldus Smith. “Dit gaat over het parlement tegenover het volk. Boris Johnson staat aan de kant van het volk dat gestemd heeft om de EU te verlaten. Het volk is soeverein omdat ze het parlement verkiezen. Maar het parlement wil de wil van het volk tegenhouden”, aldus nog Smith aan The Telegraph, dat als eerste met het opmerkelijke nieuws naar buiten kwam.

David Lidington, de de facto vice-premier onder Johnson voorganger Theresa May, sprak deze ochtend bij BBC Radio 4 over een “gevaarlijk precedent” als Johnson ervoor zou kiezen de wet niet na te leven. 

De tegenstanders in het parlement van een brexit zonder akkoord, bereiden volgens BBC en Sky News juridische stappen voor in het geval de premier weigert een uitstel te vragen. Ze hebben een juridisch team samengesteld en zijn bereid om naar de rechtbank te trekken om indien nodig de wet te doen naleven, aldus BBC. Lord MacDonald, voormalig hoofd van het Britse Openbaar Ministerie, stelt dat de premier dan mogelijk in de cel kan belanden. “Een rechtbank zou kunnen bevelen dat de wet moet nageleefd worden.” Een nieuwe weigering van Johnson zou in dat geval neerkomen op “minachting van de rechtbank”, waardoor hij een gevangenisstraf riskeert, bericht Sky News.

Oppositieleider Corbyn verklaarde aan de BBC dat Labour geen juridische stappen onderneemt, maar dat de partij wel “op de hoogte is van de acties die besproken en voorbereid worden”.

Het plan van Johnson om vervroegde verkiezingen te organiseren, lijkt ondertussen steeds minder realistisch. De Labour-partij van oppositieleider Jeremy Corbyn, de Liberale Democraten en de Schotse en Welshe nationalisten zijn gisterenavond overeengekomen om vervroegde verkiezingen te blokkeren, tenzij een uitstel van de brexit gegarandeerd wordt. Dat zullen ze alvast maandag doen. Johnson zou hierdoor gedwongen worden tot opstappen, aangezien hij de optie van een uitstel absoluut niet ziet zitten.

Zelf wil Johnson het Lagerhuis maandag laten stemmen over nieuwe verkiezingen op 15 oktober, om zo de wet met een meerderheid in het parlement tijdig nog te veranderen. Na een hectische week dreigt volgende week dus misschien nog spannender te worden. De tijd begint nu alleszins écht te dringen, want voor donderdag 12 september moet het parlement opgeschort worden.