De uitschrijving uit de lijst van immaterieel cultureel erfgoed stond vandaag dag op de agenda van de Unesco-bijeenkomst in Bogota (Colombia). Aalst prijkt sinds 2010 op en de schrapping was een primeur. Ze was verwacht, maar niet echt meer nodig. Het stadsbestuur had zelf eerder al beslist om carnaval Aalst terug te trekken van de lijst. De stad had de tekst gelezen die bezorgd was aan de 24 landen die aan de top deelnemen. ‘Dan weet je dat het een uitgemaakte zaak’ is, zei D’Haese eerder al aan De Standaard. ‘Hij is zeer wereldvreemd. Meer een politiek statement dan een juridisch document, vol onjuistheden en foute beweringen ook. Barbertje moest hangen. Wij zijn geen racisten of antisemieten. Carnaval werkt net heel verbindend', zo was de motivatie.

Zo had het Unesco-comité het niet begrepen. Het veroordeelt elke vorm van antisemitisme, islamofobie en xenophobie en vond dat Aalst carnaval zich daaraan bezondigde. Tijdens de jongste editie kwam de carnavalstoet in opspraak omdat op een praalwagen Joodse karikaturen stonden afgebeeld, met pijpenkrullen, haakneuzen en een grote kist met geld. De tv-beelden en foto’s daarvan gingen de wereld rond als een voorbeeld van antisemitisme. Er kwam niet alleen kritiek van de Joodse gemeenschap. Ook Unesco noemde de karikaturen 'respectloos' en in strijd met de door de cultuurorganisatie van de VN gepropageerde waarden van waardigheid, gelijkheid en wederzijds respect.

Het Unesco-comité hekelde de ernst van de feiten, de aanhoudende klachten over de carnavalstoet die ook al in 2013 eens onder vuur lag voor het gebruik van nazi-symboliek en het uitblijven van een officiële reactie van de stad. Ook een verkleedpartij met uniformen van de Ku Klux Klan dit jaar is meegenomen in de beoordeling.

'Geplukt uit nazi-propaganda'

Oostenrijk nam als eerste van 11 sprekers nog het woord in Bogota. Het had de discussie aangetrokken, zei de vertegenwoordigster in een harde speech, ‘want we kunnen niet de andere kant opkijken tegenover antisemitisme, zoals we 75 jaar geleden gedaan hebben’. Ze herinnerde eraan dat de gebruikte beeldtaal ‘zuiver tekstboek-antisemitisme’ was, want geplukt uit nazi-propaganda. Vrijheid van meningsuiting kan hier niet ingeroepen worden, zo vond Oostenrijk. ‘Er is een wettelijke basis om Aalst carnaval uit deze lijst te verwijderen, naast een politieke en morele plicht.’

De beslissing om de titel spontaan terug te geven, werd ingeschat als correct. Azerbeidjan wees nog op het ontbreken van een efficiënte evaluatie en alarmbelprocedures.

Jan Jambon (N-VA), de Vlaamse minister-president hekelde deze week nog de harde woorden van de Unesco in het dossier. Die had in een perscommuniqué op de commotie gereageerd, zonder eerst een onderzoek af te wachten of in dialoog te gaan met de organisatoren.