Socialisten willen regering met liberalen en christendemocraten, al heeft die geen meerderheid: "Anders verkiezingen"

De snuffelronde van de twee socialistische voorzitters zit er dus op, nadat ze enkele weken zonder formeel mandaat de andere partijvoorzitters hebben gesproken. Hun verslag leverden ze eerst af aan premier Sophie Wilmès.

Waarom Wilmès? Volgens Rousseau is dat de logica zelve. "Zij is de premier, en moet boven de partijen staan", zei hij gisteravond in "Terzake". Bovendien moet Wilmès sowieso een relanceplan op gang schieten, én het vertrouwen vragen na de zomer. 

Rousseau en Magnette stellen voor om met socialisten, liberalen en christendemocraten te regeren. Een klassieke tripartite, heet dat. En het voorstel komt er ook bij gebrek aan beter. Volgens een aantal bronnen is het de formule die het minste weerstand oproept.

"We hebben een oplossing om dit land eindelijk uit de politieke crisis te helpen. Die oplossing is een tripartite-regering die nu snel werk moet maken van een relancebeleid, om te investeren in de gezondheid, om jobs en bedrijven te redden en om geld te investeren in de economie van de toekomst", verwoordt SP.A-voorzitter Rousseau het.

Een paar opmerkelijke vaststellingen daarbij. Als dit werkelijkheid wordt, wordt de N-VA naar de oppositie verwezen. Maar aan de andere kant van het spectrum natuurlijk ook de groene familie (tenzij die er in een volgende fase nog bijgehaald zou worden). Theo Francken (N-VA) liet, in "De ochtend" op Radio 1, alvast weten de formule niet genegen te zijn, ook al omdat er geen meerderheid is aan Vlaamse kant.

Zijn partijvoorzitter Bart De Wever laat weten dat de N-VA "ter beschikking blijft om zo snel mogelijk een volwaardige federale regering te vormen, gedragen door een federale en een Vlaamse meerderheid". Meyrem Almaci (Groen) zegt geen ja of neen: "Voor ons hangt het af van het project. Is men bereid om werk te maken van eerlijkere belastingen? Zal men werk maken van de Europese green deal, een vergroening van de economie?"

Er is tout court geen meerderheid met deze formule. In het parlement halen de drie traditionele families 71 van de 150 zetels, vier te weinig dus. "We hebben gezien in het parlement dat er met die 72 zetels (Rousseau telt er Emir Kir bij, die eerder dit jaar uit de PS werd gezet maar wel een stemovereenkomst zou hebben met die partij, red.) heel wat mogelijk kan zijn", antwoordt Rousseau.

Hoe dan ook zouden er per dossier of per thema bijkomende partners gevonden moeten worden. Zoals in Denemarken, waar de linkse minderheidsregering voor maatschappelijke thema's als criminaliteit en migratie met rechtse partijen samenwerkt, en voor socio-economische dossiers linksom gaat. 

Bekijk hieronder het verslag uit “Het Journaal” en lees verder onder video: 

Nog een probleem: het is allesbehalve zeker dat een formatiepoging met deze spelers zou lukken. En dat betekent ook dat de MR nog niet bereid is om het koninginnenstuk in het spel te brengen. Zittend premier Sophie Wilmès weigert voorlopig mee te stappen, ook al vragen Rousseau en Magnette dat zij nu haar nek uitsteekt. "Geen commentaar", klinkt het.

Tegelijkertijd is deze formule, in het instabiele Belgische politieke landschap, een van de meer stabiele formules. Al is het maar omdat er geen tegenmeerderheid gevormd kan worden. Toch niet als je ervan uitgaat dat er niet samengewerkt wordt met de PVDA en Vlaams Belang, de enige twee partijen trouwens met wie Rousseau en Magnette niet spraken.

Rousseau spreekt in dat licht van een "relatieve meerderheid". "En het is belangrijk dat we met deze relatieve meerderheid aan de slag zouden kunnen gaan. Zolang PVDA niet met de N-VA gaat samenwerken en Groen niet met Vlaams Belang, is er geen meerderheid tegen een stabielere regering."

Het betekent dat (op dit moment) zowel paars-geel als Vivaldi dood zijn. Tenminste voor even wordt er op de piste van een klassieke tripartite verder gewerkt, en dan is het ook altijd een ernstig signaal in de Wetstraat dat er niets over de inhoud van de plannen gelekt wordt. Maar steeds met de nuance: op dit moment. Want de voorbije maanden veranderde de windrichting in de Wetstraat meer dan een keer.

Rousseau legt in elk geval de bal in het kamp van de andere partijen. "Als dit niet lukt, gaan er verkiezingen komen, vrees ik. Er zijn heel wat partijen die veto's stellen. Wij brengen een oplossing die kan werken, het is aan de anderen om te zeggen als ze dit willen blokkeren."

De Franse christendemocraten van het CDH zijn bereid om mee te werken aan het voorstel van de socialistische partijvoorzitters om een klassieke tripartiteregering op de been te brengen. "Ik denk dat het een constructief scenario zou kunnen zijn waarbij de meerderheid tussen nu en september in stappen uitgebreid wordt. Als er, gezien de hoogdringendheid, in de komende dagen zo'n stap gezet kan worden, zou het CDH daarmee kunnen instemmen", zegt voorzitter Maxime Prévot.

Bij de Vlaamse partijen CD&V en Open VLD is het enthousiasme echter ver te zoeken, constateert VRT-journalist Bart Verhulst. "We hebben al een minderheid, we hebben een meerderheid nodig" of "Maakt weinig tot geen kans", klinkt het bij kopstukken van die partijen. Ook bij de Franstalige groenen van Ecolo lopen ze niet meteen warm voor het idee. Zij willen naar eigen zeggen een "stabiele regering". De MR zegt "misschien". "Als men ons kan bewijzen - en dat is nog niet gebeurd - dat geen enkele andere formule lukt, dan zou het onverantwoord zijn om dit te verwerpen."

Bekijk hieronder het verslag van de dag door Pieterjan De Smedt in "Terzake":