Zou N-VA wraak nemen op "heilig Vlaamse niveau" als CD&V en Open VLD zonder haar federale regering maken?
Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert heeft van koning Filip nog een week extra tijd gekregen om te proberen een werkbare federale coalitie te vormen. Lachaert mikt op een Vivaldi-coalitie van liberalen, groenen, socialisten en christendemocraten. "De sleutel ligt bij CD&V", stelt Wetstraatjournalist Johny Vansevenant. En wat als er dan inderdaad een nieuwe federale regering wordt gevormd zonder de N-VA, zal de partij van Bart De Wever dan wraak nemen op de coalitiepartners in de Vlaamse regering?
Om tot een Vivaldi-regering te kunnen komen, liggen nog heel wat hindernissen op het parcours van Egbert Lachaert. De Vlaamse socialisten bijvoorbeeld. SP.A-voorzitter Conner Rousseau wil zijn sociale eisen verwezenlijkt zien en dreigt met nieuwe verkiezingen als er halfweg september nog geen zicht is op een oplossing.
Maar de sleutel ligt bij CD&V. "Ik denk dat paars-groen niet zonder CD&V kan", zegt Johny Vansevenant. "De kritiek van de N-VA dat paars-groen een Franstalige bedoening is met een zeer kleine Vlaamse minderheid zal alsmaar sterker worden. Met CD&V erbij zijn er maar enkele zetels te kort voor een Vlaamse meerderheid." Volgens Vansevenant zullen de Vlaamse christendemocraten hun vel dan ook duur verkopen.
"Die partij heeft altijd bezwaren gehad tegen een coalitie zonder de N-VA, dus ze zal een serieuze prijs vragen. Serieuze stappen in de staatshervorming met het zwaartepunt naar de gewesten bijvoorbeeld. De ethische thema's, zoals versoepeling van abortus en euthanasie, moeten in de koelkast. En ik hoorde ook dat er voorwaarden zijn rond personeelsbezetting. Is dat een premierpost voor de huidige minister van Justitie, Koen Geens, of gewoon goede ministerportefeuilles?"
Blokkering op het Vlaams niveau?
CD&V is wel een partij met veel kamers, verneemt Johny Vansevenant. "De federale parlementsleden zien een coalitie met de groenen wel zitten, net als de arbeidersbeweging Beweging.net. Het zijn vooral de Vlaams Parlementsleden die op de rem staan. Het is ook moeilijk voor Hilde Crevits, Vlaams minister van Werk en de CD&V-topvrouw in de Vlaamse regering. Zij wil goed kunnen blijven samenwerken met de coalitiepartner N-VA."
Dat is inderdaad een gedachtegang: dat de N-VA in de Vlaamse regering wraak zou nemen op CD&V en Open VLD als die partijen een federale regering zouden vormen zonder haar. "De Vlaams-nationalisten zouden ervoor kunnen zorgen dat CD&V en Open VLD niets meer binnenhalen in de Vlaamse regering. Maar dat zou die regering wel blokkeren. En voor de partij van voorzitter Bart De Wever is het Vlaamse niveau het heilige niveau."
"Gaat de N-VA dat "heilige Vlaamse niveau" saboteren, gaan ze het over hun hart krijgen om van de Vlaamse regering de slechtst werkende regering in België te maken? Het is een afweging die de N-VA moet maken en ik ben niet zeker dat ze all the way zullen gaan wat dat betreft."
Beluister de analyse van Johny Vansevenant in "De wereld vandaag" op Radio 1: