De Commissie-von der Leyen scherpte woensdag het zogenaamde transparantie- en vergunningsmechanisme aan dat sinds eind januari van kracht is. Dat mechanisme moet verzekeren dat farmabedrijven die vaccins uitvoeren naar derde landen ook de leveringen aan de lidstaten waarmaken die zijn vastgelegd in de voorkoopcontracten met de Europese Commissie.

Daar worden nu twee criteria aan toegevoegd. De lidstaten en de Europese Commissie zullen bij de evaluatie van exportaanvragen ook bekijken of het land van bestemming op één of andere manier zelf de uitvoer van vaccins of grondstoffen belemmert. Daarnaast zal er ook gekeken worden naar de epidemiologische situatie en de vaccinatiegraad ter plaatse.

Bij de Commissie beklemtoont men dat er geen sprake is van een exportverbod. Wel wil ze nadrukkelijker verzekeren dat Europese burgers “hun eerlijke deel” krijgen. “Hoewel onze lidstaten geconfronteerd worden met een derde golf van de pandemie en niet elk bedrijf zijn contract nakomt, is de EU de enige belangrijke Oeso-producent die op grote schaal vaccins blijft uitvoeren naar tientallen landen”, aldus von der Leyen.

Het mechanisme werd ingevoerd nadat het Brits-Zweedse farmabedrijf AstraZeneca in januari voor het eerst had aangekondigd dat het minder vaccins dan voorzien zou leveren aan de EU. Sindsdien is slechts één van de 381 aanvragen geweigerd: de uitvoer van 250.000 doses van AstraZeneca naar Australië. De belangrijkste eindbestemming was het Verenigd Koninkrijk, dat bijna elf miljoen vaccins invoerde vanuit de EU.