Grote bezorgdheid om nieuwe coronavariant: ook België vaardigt inreisverbod uit voor reizigers uit zuidelijk Afrika

Coronavariant ‘B.1.1.529' dook op in het zuiden van Afrika en er wordt wereldwijd met veel onrust op gereageerd. Deskundigen vrezen dat de nieuwe variant door ongewoon veel mutaties erg besmettelijk kan zijn en mogelijk ook gemakkelijker door het beschermende schild van de vaccins kan dringen (Lees hier alles wat we al weten over de nieuwe variant.)

De Europese Commissie wil dat er, “in nauw overleg met de lidstaten”, onmiddellijk gestopt wordt met vliegverkeer van en naar zuidelijk Afrika, zo liet het vrijdagmorgen verstaan. Die zogenaamde ‘noodstop’ die de Commissie wil inzetten, kan worden gebruikt als de epidemiologische situatie in een land of regio buiten de Europese Unie snel slechter wordt - zeker als dat te maken heeft met een nieuwe coronamutatie. “Al het luchtverkeer naar deze landen moet worden opgeschort tot duidelijk is hoe gevaarlijk deze nieuwe variant is”, zei Commissievoorzitster Ursula Von der Leyen in een boodschap.

Verschillende lidstaten beslisten inmiddels al op eigen houtje om geen reizigers in hun land meer toe te laten uit zuidelijk Afrika. Coronacommissaris Pedro Facon bevestigde vrijdagmorgen dat er op EU-niveau volop overleg gaande is, maar dat er ook op Belgisch niveau “een grondige evaluatie” op de planning stond, met ook beslissingen die vandaag nog zouden volgen.

Uiteindelijk besliste de federale regering vrijdagmiddag op het Overlegcomité: voor niet-Belgen afkomstig uit deze landen zal voortaan een inreisverbod gelden. Terugkerende Belgische reizigers moeten verplicht een quarantaine van tien dagen respecteren.

Het is nog niet duidelijk vanaf wanneer het inreisverbod precies ingaat en ook niet voor welke landen de maatregel zal gelden. De Risk Assessment Group (RAG) en de Risk Management Group (RMG) bekijken dat, klinkt het op het kabinet van premier Alexander De Croo.

Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke kondigde voorts aan dat op 22 november een bevestigd geval van deze nieuwe variant in ons land werd geregistreerd. “Voorzichtigheid is nodig, maar geen paniek”, zei hij.

Buiten zuidelijk Afrika werd variant B.1.1.529 inmiddels ook nog ontdekt in onder meer Israël en Hongkong. Het vermoeden bestond al dat hij mogelijk ook in ons land en in andere landen in Europa zou opduiken. Er werden twee stalen in ons land nagekeken om te onderzoeken of het inderdaad om de nieuwe variant ging, liet viroloog Marc Van Ranst vrijdagmorgen verstaan bij HLN LIVE. Bij zeker één daarvan blijkt het nu dus prijs.

“Het is een heel besmettelijke variant”, legde Van Ranst nog uit. “We weten dat die de laatste dagen/weken aan het opkomen is in Zuid-Afrika, maar met een snelheid die iedereen verbaast. Als die variant de deltavariant kan verplaatsen, dan moet die superbesmettelijk zijn. Dit is dus iets dat je wil buitenhouden.”

Volledig buitenhouden zal sowieso niet lukken. En toch heeft een reisverbod volgens Van Ranst zin, “liever vandaag dan morgen”. “Elke week die je wint is een week dat je erover kan bijleren en meer kan te weten komen over de werking van de vaccins ertegen. De industrie heeft dan ook weer een week langer tijd om daar vaccins tegen te maken.” Hij voegde toe: “Dit is toch echt een variant die door de virologen zeer ernstig wordt genomen.”

Verschillende landen hadden al voor ons beslist om het vliegverkeer vanuit Zuid-Afrika te weren. Duitsland gaat bijvoorbeeld geen reizigers meer vanuit het land toelaten, meldde minister van Volksgezondheid Jens Spahn vrijdagmorgen. Het inreisverbod zal vrijdagavond ingaan. “Waarschijnlijk” zal de maatregel ook voor Zuid-Afrika’s buurlanden gelden. Enkel Duitse staatsburgers mogen nog terugvliegen, maar ze moeten dan 14 dagen in quarantaine, ook al zijn ze gevaccineerd. “Het laatste wat we nu nodig hebben is een nieuwe variant die nog meer problemen veroorzaakt”, dixit Spahn.

Ook in Italië was de beslissing reeds genomen. Wie de voorbije 14 dagen in Zuid-Afrika verbleven heeft, mag de Laars niet meer binnen, aldus volksgezondheidminister Roberto Speranza. Hij wil de grootste voorzichtigheid aan de dag leggen ten opzichte van de nieuwe variant. De maatregel geldt ook voor buurlanden Lesotho, Botswana, Zimbabwe, Mozambique, Namibië en Eswatiti, het vroegere Swaziland.

Frankrijk verbiedt alle vluchten uit zuidelijk Afrika voor tenminste de komende 48 uur. Mensen die recent uit de regio naar Frankrijk zijn gekomen moeten zich laten testen op het coronavirus.

Nederland volgt ook: minister van Volksgezondheid Hugo De Jonge kondigde een inreisverbod aan dat zelfs al meteen vanaf vrijdag 12.00 uur inging. “Passagiers op vluchten uit de regio die nog onderweg zijn, worden op Schiphol getest en moeten daarna in quarantaine”, klonk het.

Op de luchthaven van Schiphol heeft zich door de plotse ingreep een opmerkelijke situatie afgespeeld: zo’n zeshonderd passagiers van twee vliegtuigen uit Zuid-Afrika mochten bij aankomst niet uit het vliegtuig stappen. Ze zullen uiteindelijk in een beveiligde ruimte op de luchthaven moeten wachten tot ze hun testresultaat ontvangen, dat kan tot zo’n vier uur duren.

Nog andere landen die al actie hebben ondernomen zijn onder meer Tsjechië, Malta en Oostenrijk.

Ook buiten Europa nemen steeds meer landen maatregelen. Zo voeren bijvoorbeeld Singapore, Maleisië en Bahrein eveneens reisbeperkingen in.

Israël en het Verenigd Koninkrijk waren de eersten om een inreisverbod voor zuidelijk Afrika af te kondigen. Londen communiceerde de beslissing reeds donderdagavond. Zes Afrikaanse landen zijn er toegevoegd aan de rode lijst uit angst voor de nieuwe mutatie, die in veel opzichten afwijkt van de deltavariant.

De nieuwe virusvariant boezemt inmiddels ook beleggers de nodige angst in. De Europese beurzen openden vrijdag met forse verliezen. De olieprijzen zijn desgelijks op de roetsjbaan gesprongen nu er op de financiële markten onrust is ontstaan. De dalingen weerspiegelen de vrees die leeft voor de economische impact van de nieuwste variant van het coronavirus. 

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) onderzoekt de komende tijd of coronavariant B.1.1.529 als zorgwekkend moet worden ingeschaald, heeft WHO-experte Maria van Kerkhove vrijdag op een briefing gezegd. Daarbij wordt ook onderzocht in welke mate de variant gevolgen heeft op de diagnose, behandelingen en vaccinatiecampagnes. “Het zal enkele weken duren voordat we weten welke invloed deze variant heeft.”

De WHO heeft verscheidene categorieën om de coronavarianten in te delen. Eén categorie is “variant of concern” (zorgelijke variant), waartoe de nu overheersende deltavariant behoort. Een van de kenmerken van een zorgelijke variant kan zijn dat hij de besmettelijkheid van het coronavirus verhoogt. 

 De WHO raadt ondertussen af om reisbeperkingen op te leggen.

Het Zuid-Afrikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken vindt het besluit van de landen om de grenzen te sluiten voor vluchten uit verschillende Afrikaanse landen vanwege een nieuwe variant, ‘gehaast’. Zuid-Afrika zegt bezorgd te zijn over de schade aan het toerisme en bedrijfsleven en wil in gesprek met onder meer de Britse autoriteiten over de reisbeperkingen.

Lees alles over het coronavirus in ons dossier

BEKIJK OOK: Groot-Brittannië bant reizigers uit zes Afrikaanse landen