BELGA/WAEM

Homomannen mogen voortaan zonder wachtperiode bloed geven in Canada (tenzij ze anale seks hebben)

In Canada mogen mannen die seks hebben met andere mannen weldra bloed doneren zonder een wachtperiode van drie maanden waarin ze geen seks mogen hebben. Volgens deskundigen had die voorwaarde weinig nut omdat bloed systematisch wordt getest op virussen als hiv, dat vaker voorkomt bij homo's. Echter: als mannen anale seks hebben, dan geldt de wachtperiode van 3 maanden wél nog.

In Canada kunnen homo- en  biseksuele mannen vanaf 30 september bloed doneren zonder een wachtperiode van 3 maanden. In het Noord-Amerikaanse land was het verboden voor mannen om bloed te doneren indien zij binnen 3 maanden voor de donatie seks hadden met een andere man. Dit is nu afgeschaft nadat experts hadden aangegeven dat het verbod weinig nut heeft nu het bloed systematisch wordt getest op virussen als hiv en hepatitis. 

In 1992 kwam er in Canada een levenslange ban op bloeddonaties van mannen die seksueel actief zijn met andere mannen om te voorkomen dat het virus in de bloedvoorziening terechtkwam. De ban werd ingevoerd nadat er in de jaren tachtig 2.000 mensen besmet raakten met hiv door besmette bloeddonaties als gevolg van gefaalde testen. 

Het levenslange verbod werd al verschillende keren versoepeld. De laatste keer was in 2019 toen de wachtperiode werd verkort naar 3 maanden. "Dit is een belangrijke mijlpaal om vooruitgang te boeken op het gebied van de veiligheid van onze bloedvoorziening, maar ook op het gebied van niet-discriminerende bloedpraktijken", aldus premier Justin Trudeau. Hij beloofde de afschaffing van het verbod al sinds zijn verkiezingscampagne in 2015, maar kreeg steeds meer kritiek omdat dit nog niet gebeurd was. 

Trudeau tijdens zijn verkiezingscampagne in 2015

Schijnbare afschaffing?

Toch is de LGBTQIA+-gemeenschap kritisch over de afschaffing. Officieel betekent deze afschaffing dat mannen bloed mogen geven zonder 3 maanden geen seks te hebben gehad met een andere man voor de donatie. Maar als blijkt uit een vragenlijst dat een man anale seks heeft gehad binnen die tijdspanne voor de donatie, dan moet de donor alsnog 3 maanden wachten totdat hij mag doneren omdat hij een te hoog risico loopt besmet te zijn met hiv.

Voor mannen die anale seks hebben, blijft een wachttijd van 3 maanden dus wel gelden. Activist Christopher Karas diende hierover een klacht in bij de Canadese Gezondheidsdienst, omdat "ik weet dat veel homo's, bi's en transgender personen nog steeds geweerd worden door dit beleid".

Ik weet dat veel homo's, bi's en transgender personen nog steeds geweerd worden door dit beleid

Christopher Karas, LGBTQ+-activist

Maar volgens Graham Sher, CEO van Canadian Blood Services, is de beslissing gebaseerd op uitgebreid binnenlands en internationaal onderzoek. "Het bewijs is echt duidelijk dat anale seks nog steeds een aanzienlijk hogere risicofactor biedt voor overdracht van ziekten, zoals hiv", aldus Sher.

Wat doen andere landen?

De regelgeving over bloeddonaties van mannen die seks hebben met andere mannen verschilt van land tot land. Het is opvallend dat meer en meer landen de regelgeving beginnen te bepalen op basis van seksueel gedrag in plaats van seksuele geaardheid. Op die manier proberen politici de bloeddonaties toegankelijker te maken voor iedereen. 

In België kunnen mannen bloed doneren indien ze 12 maanden geen seks hebben met andere mannen. Dit geldt ook voor mannen met een vaste partner omdat het voor een arts onmogelijk is om veilig of onveilig vrijgedrag te verifiëren. Het Rode Kruis biedt op hun website meer uitleg hierover. Ook in Noorwegen en Zwitserland moeten mannen een jaar zich seksueel onthouden indien ze bloed willen doneren.

Ook in de Verenigde Staten mochten was dit de regel, maar in april 2020 werd de periode verkort naar 3 maanden vanwege een tekort aan bloed. In Nieuw-Zeeland en Australië geldt er eveneens een verbod van 3 maanden voor de donatie. In Nederland mogen homo- en biseksuele mannen sinds vorig jaar bloed geven indien ze in een monogame relatie zitten en wordt er in een vragenlijst gepeild naar het seksueel gedrag in plaats van de seksuele geaardheid.

Bij landen als het Verenigd Koninkrijk (en nu dus ook Canada) wordt er enkel nog gekeken naar het seksueel gedrag en wordt de seksuele geaardheid volledig achterwegen gelaten. Net zoals in Spanje en Italië mag je geen bloed doneren indien je anale seks hebt gehad met meerdere personen of een nieuwe partner. 

De aids-crisis van de jaren 1980

Hiv is een virus dat seksueel overdraagbaar is of verspreid wordt via bloed of andere lichamelijke vloeistoffen. Het virus kan leiden tot aids, een ziekte die je immuunsysteem aanvalt. Duizenden mensen stierven aan aids tijdens de jaren 80. De Amerikaanse overheid deed weinig om de ziekte in toom te houden, wat veel mensen wijden aan de homofobe tijdsgeest van toen. In de jaren 80 kreeg het de bijnaam 'the gay disease' of de 'homoziekte', omdat het voornamelijk voorkwam bij homoseksuele mannen. Dit creëerde een stigma rond de ziekte. Vandaag is de ziekte behandelbaar en is het geen doodsvonnis zoals tijdens de jaren 80.

Meest gelezen