Bendegeweld en schietpartijen: rond deze thema's draaien de Zweedse verkiezingen vandaag
Inflatie, de oorlog in Oekraïne of het recente toetreden tot de NAVO: ook deze thema's spelen bij de parlementsverkiezingen in Zweden, maar dan eerder op de achtergrond. Hét thema waar het in Zweden voor deze stembusgang over gaat, is bendegeweld. En daar kan de rechtsradicale partij Zweden Democraten van profiteren.
Rivaliserende jongerenbendes die elkaar met wapens te lijf gaan: we kennen de verhalen al langer uit Malmö of bepaalde wijken van Stockholm, maar het blijft allang niet meer tot de Zweedse metropolen beperkt. De laatste jaren breidt het geweld ook uit naar kleinere steden en lijkt het ook almaar meer uit de hand te lopen. Wekelijks wordt in Zweden minstens 1 iemand doodgeschoten, als gevolg van bendegeweld.
De meeste feiten worden gepleegd door jongeren met een migratieachtergrond, afkomstig uit de armere wijken van de steden. Vooral jongeren worden geronseld, omdat ze doorgaans lagere straffen krijgen.
Correspondent Jeroen Visser, vanuit Stockholm, in "De ochtend" op Radio 1, over de Zweedse verkiezingen
Zweden gaat naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen
Iedereen naar rechts, het origineel doet het goed
Het thema is koren op de molen van de rechtsradicale partij Zweden Democraten. Met voorstellen als "vernederende straffen voor jongeren die geweldfeiten plegen", trekken ze het thema naar zich toe. Voor hen is de huidige toestand een gevolg van het migratiebeleid van Zweden en de totaal mislukte integratie. "De staat moet opnieuw de controle overnemen, de bendeleden opsluiten en als het niet om Zweedse staatsburgers gaat, ze het land uitzetten", klinkt het bij de Zweden Democraten.
Het levert hen in de peilingen een ongezien succes op: zo'n 20 procent van de Zweden zou voor Zweden Democraten stemmen, waardoor de rechtsradicalen de op een na grootste partij van Zweden zou worden. Opvallend is dat andere centrum- en rechtse partijen Zweden Democraten niet per se uitsluiten als coalitiepartner. Traditioneel is het Zweedse partijenlandschap erg versnipperd, waardoor partijen gaan samenwerken in een centrum-links of centrum-rechts blok. Maar nu kunnen Zweden Democraten die tweedeling mee overhoop halen.
Toch zijn het nog altijd de sociaaldemocraten van premier Magdalena Andersson die leiden in de peilingen. Ook zij springen op het thema, met aankondigingen die voor sociaaldemocraten in Zweden vrij "flinks" zijn. "We willen fors investeren in de politie, de straffen tegen bendencriminelen historisch verhogen en nieuwe maatregelen tegen segregatie nemen", zegt premier Andersson, in een poging het thema bij radicaalrechts weg te halen.
De stembussen zijn in Zweden open tot 20u vanavond, even later weten we of de peilingen kloppen. Daarna wordt het nog een hele uitdaging om een regering te vormen.