Lente(feest) voor de economie - Michaël Van Droogenbroeck
Michaël Van Droogenbroeck is financieel journalist bij de VRT.
Dat Pasen synoniem staat voor hoop refereert ook aan wat het paasfeest van oorsprong zou zijn: het feest waarbij gevierd wordt dat de lente de winter overwint. En dat is precies wat ik voor de economie hoop: dat het Lentefeest nu eindelijk is aangebroken na een lange winterslaap. Alleen, de paradox is dat we dat voor een stuk allemaal samen zelf in de hand hebben.
Het verhaal is bekend: na de bankencrisis van 2008, waarbij het financiële systeem op het nippertje kan worden gered doordat overheden massaal belastinggeld gebruiken om de banken te redden, wordt de financiële crisis al snel een economische crisis.
Op heel wat plaatsen in de wereld gaat de economie in recessie, waarbij de economie niet groeit maar achteruitgaat. Dat gebeurt ook en vooral in de eurozone, en die zware economische crisis wordt bij ons nog verder versterkt door de eurocrisis die een paar jaar later uitbreekt.
Rente van 0 %
Op het moment dat de eurocrisis de Europese economie nog verder verzwakt draait de Amerikaanse economie alweer op volle toeren. Het land waar de huizen- en de bankencrisis destijds is gestart heeft de economische crisis die daar een gevolg van was al snel weer de rug toegekeerd. Met dank aan de ongeziene maatregelen van de FED, de Amerikaanse Centrale Bank, die de rente in 2008 meteen naar 0% brengt en gigantische bedragen in de Amerikaanse economie pompt.
Europa worstelt dan niet alleen met een gigantische schuldencrisis, de Europese Centrale Bank ziet aanvankelijk ook weinig heil in de radicale maatregelen van de Amerikaanse collega's. De rente wordt wel verlaagd, maar met de bedoeling die snel weer op te trekken. Pas in 2011, in volle eurocrisis, wordt de rente opnieuw naar beneden gehaald om goed twee jaar later te komen op het niveau waar we nu nog altijd zitten: 0%. Ook dat andere recept dat de Amerikaanse Centrale Bank gebruikte wordt uit de kast gehaald: door de geldpersen aan te zetten hoopt de ECB, samen met de 0%-rente, de Europese economie uit het slop te trekken.
We zijn vandaag nog eens ruim twee jaar later en pas nu lijken alle puzzelstukken stilaan in elkaar te passen. Er zijn hoopvolle tekenen dat de Europese economie op kruissnelheid begint te komen, en dat alle inspanningen eindelijk wat vruchten afwerpen.
De vlam die dat proces de voorbije maanden in gang heeft gezet heet vertrouwen en vertaalt zich onder meer in gezinnen die consumeren en bedrijven die investeren. Dat vertrouwen is nog pril en kan de komende weken en maanden door tal van financiële, (geo-)politieke of maatschappelijke factoren weer afkoelen. Maar willen we die economische lente zien voltrekken dan blijft het een noodzakelijke voorwaarde. Dat Lentefeest organiseren we dus zelf.