’s Avonds thuiskomen in een schoon huis, met eventueel een stapel vers gestreken hemden in de kast. Het is een luxe die zowat 1,5 miljoen Belgische gezinnen zich kunnen permitteren via dienstencheques. Met 150.000 huishoudhulpen is de sector een van de grootste van het land.

Maar meer dan de helft van de dienstenchequebedrijven maakt verlies, blijkt uit een financiële doorlichting op vraag van de drie grootste werkgeversorganisaties uit de sector. “We roepen eenstemmig op om de waarde van een dienstencheque per direct met 5 euro te verhogen”, klinkt het bij de werkgeversfederaties. “Het is een noodkreet, want de sector staat op omkantelen. Komen die extra middelen er niet, dan dreigen faillissementen en zal het systeem van de dienstencheque imploderen, met alle negatieve gevolgen van dien voor werkgevers, huishoudhulpen én gebruikers.”

De cheques kosten in Vlaanderen momenteel 9 euro per uur aan de gebruikers. Maar voor de duidelijkheid: dat hoeft niet meteen 14 euro te worden. Het gaat de bedrijven om de zowat 27 euro per cheque die ze van de overheid krijgen en waarmee ze de lonen en de kosten betalen. Dat bedrag kan in theorie omhoog zonder dat die meerkost integraal aan de gebruikers wordt doorgerekend. En er kan gemorreld worden aan de fiscale aftrekbaarheid van 1,8 euro per cheque. Na ingave in de belastingbrief kost een uur poetshulp momenteel 7,2 euro.

Te goedkoop

De cheques zijn sinds 2014 niet meer opgeslagen. “De marges zijn aan het wegkwijnen”, zegt co-CEO Jo Mellemans van Het Poetsbureau. “Grote bedrijven maken wel nog minimale winst, maar veel van de kleinere bedrijven draaien verlies. Wekelijks zijn er die zich aanbieden om zich te laten overnemen, maar zien wij al snel dat ze nooit rendabel kunnen zijn. Ik verwacht een faillissementsgolf.”

Ook Nico Daenens van Group Daenens, dat verschillende dienstenchequebedrijven overkoepelt, pleit voor een prijsverhoging. “Huishoudhulpen worden nog steeds lager verloond dan hun collega’s in vergelijkbare sectoren, en ook de meest welwillende werkgevers botsen hard op hun zeer zwakke rendementen”, zegt hij.

“De markt is oververhit omdat het systeem te goedkoop is”, zegt Mellemans. “Het komt vrij veel voor dat huishoudhulpen zelf een poetsvrouw laten komen. Ze gaan werken voor 13 euro per uur en betalen ondertussen 7,2 euro voor hetzelfde werk. Slim gezien, maar het duidt ook aan dat er ergens een probleem is. Wij zijn vragende partij om die fiscale aftrekbaarheid af te schaffen en de prijs te verhogen. Als er niets wordt gedaan aan de overconsumptie, gaat het systeem binnen dit en een jaar in elkaar klappen.”

“De vorige negen jaar trok de overheid de kaart van de 1 miljoen gebruikers van de dienstencheques, durf nu eens de kaart te trekken van de 150.000 huishoudhulpen”, zegt Daenens.

Jo Brouns: “We moeten financiering herbekijken”

Vlaams minister van Werk Jo Brouns (CD&V) laat weten dat extra geld vooral van de gebruikers moet komen, en vooral naar de huishoudhulpen moet gaan. “Dat het verdienmodel in de dienstenchequesector onder zware druk staat, is niet nieuw”, zegt hij. “We gaan de financiering hoe dan ook moeten herbekijken, want ook de lonen van de dienstencheque-medewerkers zijn relatief laag. Als ik met gebruikers praat, dan voel ik dat ze ervoor open staan om een hogere bijdrage te betalen als die ten goede komt van hun huishoudhulp zelf. Dat is de discussie die we dus moeten voeren. We financieren de dienstencheques vandaag al met 1,3 miljard uit de Vlaamse begroting, daar is niet zomaar marge om dat verder te verhogen.”