Atlas met notities van koningin Elisabeth uit WO II blijft voor 1.700 euro in Belgische handen
De Koninklijke Bibliotheek van België (KBR) heeft de atlas met historische aantekeningen van de Belgische koningin Elisabeth gekocht. Bij een veiling in Brugge viel de hamer voor 1.700 euro.
Niet zozeer de atlas is van waarde. Wel de potloodnotities die koningin Elisabeth, vrouw van koning Albert I, maakte. Zij bleef in 1944 in Laken achter, terwijl haar oudste zoon Leopold III met zijn gezin gevangen zat in slot Hirschstein in Duitsland.
Elisabeth duidde maandenlang met rode pijltjes aan hoe tussen D-Day en V-Day (1944-1945) de Russen oprukten in het oosten, en de Amerikanen naderden vanuit het westen.
De koningin wachtte af wie haar zoon en kleinkinderen (de latere koning Boudewijn en Albert II, prinses Josephine-Charlotte en prins Alexander) zou bevrijden.
Het waren de Russen die eerst waren. Daardoor werd het koninklijke gezin eerst nog gedeporteerd naar Oostenrijk. Amerikaanse troepen bevrijdden hen op 7 mei 1945.
Intussen werd prins Karel, Leopolds jongere broer, tegen wil en dank aangesteld als regent. Hij redde uiteindelijk de monarchie.
Uit de bibliotheek van prinses Lilian
De geveilde atlas kwam 20 jaar geleden terug op de markt en in het bezit van een anonieme koper. Het boek lag in de privébibliotheek van prinses Lilian.
Lilian Baels, die de titel kreeg van prinses van Retie, was de tweede echtgenote van koning Leopold III en woonde op het kasteel van Argenteuil.
Lilian stierf in 2002 aan de gevolgen van een hersenbloeding. Na haar dood werden heel wat persoonlijke spullen voor de centen geveild, onder meer bij het bekende veilinghuis Sotheby's.
Juwelen en andere waardevolle (erf)stukken verdwenen en vooral: raakten zo uit handen van de Belgische koninklijke familie.
De Koningskwestie
Voor België waren de oorlogsjaren heel bepalend voor de geschiedenis. De eigenzinnige houding van koning Leopold III, zijn gebrek aan steun voor het verzet en zijn omstreden geheime huwelijk met Lilian hadden zijn positie onhoudbaar gemaakt.
In 1950 keert Leopold terug naar België. Dat leidt in Wallonië tot stakingen en betogingen die eindigen op rellen. Er vallen daarbij 4 doden.
Een maand na zijn terugkeer kondigt Leopold zijn troonsafstand aan. Oudste zoon Boudewijn volgt hem een jaar later officieel op. De onervaren Boudewijn is dan net geen 21 jaar.
Niet veel gegadigden
Met de aankoop van de atlas door de Koninklijke Bibliotheek blijft het boek in ons land. Veel gegadigden waren er niet, vertelt veilinghuis Van de Wiele aan onze redactie. De geschatte waarde lag tussen 1.200 en 1.600 euro.
De atlas komt dus ook niet in het privébezit van pakweg koning Filip. Filip vernoemde nochtans kroonprinses Elisabeth naar zijn overgrootmoeder. "Ze was een koningin met veel karakter, die veel voor ons land gedaan heeft. Misschien kan ze een voorbeeld zijn", klonk het bij de geboorte van zijn eerste dochter.
Voor wie koningin Elisabeth werkelijk geen belletje doet rinkelen: ze richtte in 1937 de Koningin Elisabethwedstrijd op, de bekende prestigieuze klassieke muziekwedstrijd.