Creatief belastingen ontwijken, heet dat. Of waarom een multinational als Apple op een fabelachtige oorlogskas van 245 miljard dollar zit en toch amper belastingen betaalt. En waarom in België de grote bedrijven samen voor een paar tientallen miljarden belastingen ontwijken.

Ook raakte bekend dat de twee Kempense bedrijven Nike en Janssen Pharmaceutica in de voorbije tien jaar minstens 71 miljoen euro subsidies kregen van de Vlaamse regering. Dat berekende sp.a’er Joris Vandenbroucke. Uit de Paradise Papers is gebleken dat beide bedrijven maar weinig belastingen betalen in ons land.

Zoals we al schreven staat daar wel iets tegenover, met name 4.800 banen bij Janssen Pharmaceutica en 3.000 bij Nike. Het zijn socio-economisch kloppende harten in de regio, ze leveren duizenden jobs voor zowel laag- als hooggeschoolden, ze betalen daar sociale lasten voor en de werknemers zelf betalen ook belasting. Om het belang daarvan juist in te schatten, moet je maar kijken naar de drama’s van Ford Genk en Renault Vilvoorde.

De Nederlandse premier Rutte zegt ter verdediging van zijn afschaffing van de dividendbelasting (die aandeelhouders van multinationals 1,4 miljard oplevert) dat hij “België niet achterna wil”. Nog maar één multinational heeft in ons land zijn hoofdkantoor: AB Inbev. Nederland heeft nog in eigen land verankerde giganten als Shell, Unilever, Philips en AkzoNobel. Maar economen wijzen erop dat dit niet de bedrijven zijn die voor groei in de werkgelegenheid zorgen. Die zit meer bij buitenlandse, in Nederland actieve ondernemingen. En critici zeggen dat vermoedelijk vooral het lobbywerk van de vier Nederlandse multinationals heeft gespeeld.

Ook bij ons lijkt het evenwicht soms zoek tussen de bezorgdheid van de regering over de belangen van ondernemingen en de jobs die zij creëren. Als Johan Van Overtveldt op de rem staat tegen een betere Europese aanpak van belastingontwijking, dient dat niet direct de Belgische economie, integendeel. Van Overtveldt kreeg in juli over zijn weigerachtige houding een veeg uit de pan vanwege Europees commissaris Pierre Moscovici.

Morgen wordt in het parlement het rapport van de Panama Papers (het lek over belastingparadijzen uit 2015) besproken. De oppositie zal zeggen dat de 130 aanbevelingen niet ambitieus genoeg zijn, de meerderheid zal aanvoeren dat we goed bezig zijn. De multinationals zullen zich voorlopig nog niet te veel zorgen moeten maken.