Is deze man de frisse wind in de Israëlische politiek die Netanyahu kan verslaan?

Tienduizenden Israëliërs gingen afgelopen weekend in Tel Aviv de straat op voor een 'mars van de schaamte'. Niet eerder klonk zo massaal kritiek op premier Benjamin Netanyahu, die verwikkeld is in enkele corruptieschandalen. De politie doet al maanden onderzoek naar fraude, omkoping en machtsmisbruik.

Zijn Likoed-partij, die Netanyahu de hand boven het hoofd houdt, keldert in de peilingen. Likoed staat sinds kort op gelijke hoogte met de liberale partij Yesh Atid ('Er is een toekomst'), een betrekkelijke nieuwkomer in de politiek. Oprichter Yair Lapid wordt in Israëlische media al bestempeld als de opvolger van Netanyahu.

"De bevolking heeft het gehad met de corrupte oude partijen", zegt Lapid (54), schrijver en oud-journalist, tijdens een bezoek aan Nederland. Hij doelt ook op de Arbeidspartij die illustere leiders als Yitzhak Rabin en Shimon Peres voortbracht. Likoed en de Arbeidspartij (later opgegaan in de Zionistische Unie) regeerden afwisselend de staat Israël sinds de stichting in 1948.

"Zoals in veel andere landen is de politiek bij ons bedorven door partijen die al te lang bestaan. Ze zijn het contact met de bevolking kwijtgeraakt, ze kennen de grote zorgen van hun kiezers niet. Die voelen zich verraden. Alleen een partij die nieuw is in de politieke arena kan verandering brengen. Zonder op de populistische toer te gaan."

U richtte de partij op in 2012, bij de verkiezingen in 2013 werd die verrassend tweede. U was minister van Financiën onder Netanyahu. Welk alternatief biedt u nu?

"We staan voor een niet-corrupte politiek en een scheiding van religie en staat, we komen op voor de middenklasse, we willen doorgaan met het vredesproces met de Palestijnen. Anders dan Netanyahu zijn we toegewijd aan de oprichting van een Palestijnse staat, mits de veiligheid van Israël niet in gevaar komt."

Een nieuw obstakel voor hervatting van de vredesonderhandelingen dient zich aan: de Amerikaanse president Donald Trump overweegt Jeruzalem als hoofdstad van Israël te erkennen, tot woede van de Palestijnen. Mogelijk doet hij dit vandaag.

"Vooropgesteld, Jeruzalem is al 3.000 jaar of langer de hoofdstad van de Joden. Het is belachelijk dat vrijwel de hele wereld dat niet wil inzien. Als Trump tot erkenning overgaat, zal ik hem feliciteren en hem oproepen de Amerikaanse ambassade zo snel mogelijk te verplaatsen van Tel Aviv naar Jeruzalem. In de hoop dat andere landen, waaronder Nederland, dat voorbeeld volgen."

"De Palestijnen willen oostelijk Jeruzalem als hoofdstad van hun toekomstige staat. Maar we kunnen niet op elke eis ingaan. Vorige week herdachten we dat de VN zeventig jaar geleden de resolutie aanvaardden die de staat Israël zou creëren. De Arabische wereld accepteerde het niet, en daarom voerden we strijd voor onze onafhankelijkheid. Als we hadden moeten wachten tot iedereen akkoord was gegaan, was er nu geen staat Israël geweest."

"De Palestijnen zullen moord en brand schreeuwen over de erkenning van Jeruzalem. Maar ze zullen eraan gewend raken, zoals ze ook beseffen dat Israël niet van de kaart verdwijnt."

Erkenning kan ook een terugslag betekenen voor de langzaam verbeterende relaties met Arabische landen, en uw eigen plannen voor een regionale vredesconferentie.

"Met de meeste Arabische landen hebben we geen diplomatieke betrekkingen. Ze kunnen niet verbreken wat er niet is. Bovendien hebben die landen en wij een gemeenschappelijk vijand: Iran, dat streeft naar hegemonie in de regio. Het rumoer in die landen zal dan ook snel verstommen. We kunnen en zullen niet zwichten voor dreigementen van geweld en opstand. Geen enkel land zou dat doen."

Afgelopen weekend bestookte de Israëlische luchtmacht een Iraans deel van een militaire basis in buurland Syrië, hoewel Israël zich officieel afzijdig houdt van de strijd daar.

"Israël heeft gezegd dat het nooit zal toestaan dat Iran vaste voet aan de grond krijgt in Syrië, niet ver van onze grens. Dat is een directe bedreiging voor ons. Iran steunt Hezbollah, de grootste terreurorganisatie op de planeet. Zwaar bewapend, goed georganiseerd. Nu de Syrische oorlog bijna voorbij is, kan Hezbollah zich richten op wat het altijd deed: Israël aanvallen. Daarom heb ik de afgelopen dagen Europa opgeroepen héél Hezbollah te bestempelen als een terroristische organisatie. De meeste landen maken een onderscheid tussen de militaire tak en de politieke partij die in Libanon deelt in de macht. Een volstrekt kunstmatig onderscheid, dat ertoe leidt dat Hezbollah niet financieel gestraft wordt en zich kan blijven bewapenen met raketten."

U spreekt net als Netanyahu, de man die u uit het zadel wilt wippen.

"Heel Israël, van links tot rechts, is het over één ding eens: de veiligheid van ons land staat voorop."

Hoe denkt u dan Netanyahu, bijna 's lands langst zittende premier, bijgenaamd 'Mr. Security', te verslaan?

"De problemen voor Netanyahu stapelen zich op. Hij leidt een fragiele coalitie, waarin vooral de ultra-orthodoxe partijen zorgen voor een crisissfeer - onlangs nog door zich te keren tegen openbare werken op shabbat. Hij heeft problemen met de begroting. Hij wordt door de politie keer op keer ondervraagd over de corruptieschandalen."

"De kans op vervroegde verkiezingen, volgend jaar in plaats van 2019, lijkt me groot. En als wij die winnen? Ik denk niet dat Netanyahu dan in de politiek blijft. Ik was minister onder hem, ik kan me niet voorstellen dat hij minister wil zijn onder mij. Hij loopt al te lang mee, en dat weet hij."