Nog steeds geen oplossing voor zware beroepen: Bacquelaine staat voor aartsmoeilijke opdracht

De wettelijke pensioenleeftijd gaat dan wel naar 67, maar wie een zwaar beroep heeft, mag vroeger op rust, zo bepaalde de regering. Maar wat is een zwaar beroep? Pensioenminister Bacquelaine gaf de sociale partners de opdracht om een lijst voor de privésector op te stellen. Na maandenlang onderhandelen zijn hun inspanningen op niets uitgedraaid. Dat is gebleken op een ultieme vergadering.

De bonden wilden werken met een erg uitgebreide lijst van criteria, terwijl de werkgevers de groep net zo beperkt mogelijk wilden houden. Simpel gesteld zou voor hen enkel nachtarbeid zeker in aanmerking komen voor een zwaar beroep. 

De werkgevers waren als de dood voor een hopeloos complex systeem, waarbij van elke job moest worden afgewogen of die nu zwaar is of niet. De bonden verwijten Bacquelaine dan weer dat hij zich houdt aan een vast budget, waardoor de groep die compensaties krijgt automatisch gelimiteerd blijft. 

Aartsmoeilijk

Nu de sociale partners er niet uit geraken, is het aan Bacquelaine om zelf een eigen regeling uit te werken. “Een aartsmoeilijke taak, om het nog eufemistisch uit te drukken”, klinkt het in de regering. Waarom zou hij slagen waar de sociale partners faalden? Zowat iedereen vindt van zichzelf dat hij een zwaar beroep heeft. Hoe baken je af wie recht heeft op een vroeger pensioen?

Wat de zaak nog bemoeilijkt: Bacquelaine heeft voor de ambtenaren al een akkoord met de vakbonden op zak. Onder meer leerkrachten, verpleegkundigen, een groot deel van het NMBS-personeel, de politie en brandweer worden daarin erkend als zwaar beroep. 

Alleen: N-VA en Open Vld reageerden furieus toen het akkoord afgelopen voorjaar werd gesloten. Volgens hen is de voorgestelde lijst veel te ruim en heeft die nooit het fiat van de regering gekregen. “Het is een spookakkoord”, klinkt het nog altijd. 

Spiegelfuncties

De kans is groot dat ze bijsturingen vragen. Het feit dat ook leerkrachten een zwaar beroep zouden hebben, is voor hen maatschappelijk moeilijk te verantwoorden. Maar wat ook meespeelt: een ruime regeling voor de ambtenaren zou ook gevolgen hebben voor de privésector.

Het zou de bedoeling zijn om de zogenoemde ‘spiegelfuncties’ ook te erkennen. Denk daarbij aan verpleegkundigen: iemand die in een openbaar ziekenhuis werkt moet dezelfde pensioenregeling krijgen als die in een privaat ziekenhuis. En wat bijvoorbeeld met technisch personeel bij de NMBS? Er zijn genoeg technici in dienst bij eender welk industrieel bedrijf. De lijst van zware beroepen dreigt zo alleen maar langer te worden. En dan moet de discussie over de andere zware beroepen in de privé nog beginnen. 

De leidraad blijft: hoe meer mensen in aanmerking komen, hoe hoger de kostprijs. En het budget is beperkt. Als stok achter de deur heeft de regering zich voorgenomen om de uiteindelijke regeling volledig te laten doorrekenen door het Planbureau. 

Electoraal dilemma

De meerderheidspartijen én Bacquelaine blijven ervan overtuigd dat er een oplossing te vinden is. De tijd dringt: de bedoeling is nog voor eind dit jaar een regeling goedgekeurd te krijgen in het parlement. 

Dat is alleen al praktisch essentieel. De invoering van het systeem wordt voor de administratie een huzarenstukje. Berekenen wie in aanmerking komt, wat de voordelen zijn én dat alles in een performant computersysteem gieten, zal zowat een jaar in beslag nemen, gaf de pensioendienst al aan. De regeling moet ingevoerd worden op 1 januari 2020.

Maar vooral: de verkiezingen komen steeds dichterbij. Het zal alleen maar moeilijker worden om nog belangrijke beslissingen te nemen. N-VA en Open Vld staan voor een electoraal dilemma. Blokken ze de poging van Bacquelaine af, dan gaan ze de campagne in als de ‘hardvochtige partijen’ die de verzachtende maatregelen van de pensioenhervorming kelderden. Stemmen ze in met een al te soepele regeling, dan worden ze afgeschilderd als degenen die de hervorming mee hebben uitgehold. Voorlopig wachten ze op het initiatief van de minister.