Antwerpse coalitie is helemaal niet Bourgondisch

Het Bourgondisch kruis (links) en en het wapenschild van de hertog van Bourgondië ©  

De vlag van Bourgondië (links) en het wapenschild van de hertog van Bourgondië

thumbnail: Het Bourgondisch kruis (links) en en het wapenschild van de hertog van Bourgondië
thumbnail: De vlag van Bourgondië (links) en het wapenschild van de hertog van Bourgondië

Historicus Luc Duerloo is verbaasd dat in Antwerpen wordt gesproken over een Bourgondische coalitie om het verbond tussen N-VA, SP.A en Open VLD aan te duiden. ‘Een Bourgondische vlag is wit en rood, dus ik begrijp niet goed waar men het blauw en geel ontwaart.' Maar N-VA heeft een antwoord klaar.

Elisa Schanzer

De vlag van Bourgondië is een witte vlag met een wit Sint-Andrieskruis op. ‘De Bourgondiërs beschouwden Sint-Andries als hun patroonheilige’, zegt Duerloo, als hoogleraar verbonden aan de UAntwerpen.

‘Volgens de legende zou Sint-Andries terechtgesteld zijn door kruisiging, maar op een schuinkruis in de vorm van een maalteken. Een wit veld met zo’n rood kruis dwars doorheen werd door de Bourgondiërs op hun krijgsvlag gezet. Dat is de enige echte Bourgondische vlag. Die is trouwens nadien naar de Spaanse koning gegaan en op sommige Spaanse krijgsvlaggen vind je ze nog terug. Het is een heel oude vlag die sinds de 15de eeuw gebruikt wordt.’

Wat is dan wel geel, blauw en rood?

Er bestaat wel een wapenschild van de hertog van Bourgondië, die uit de kleuren geel, blauw en rood bestaat. ‘Maar dat is natuurlijk geen vlag. Deze afbeelding (hierboven rechts, red.) is hoe de hertog van Bourgondië zijn wapenschild op een banier zette. Dat is een persoonlijk teken van de hertog van Bourgondië, maar dus niet de vlag van Bourgondië. Wanneer de hertog van Bourgondië ergens naartoe ging, reed er iemand achter hem aan met zijn banier om aan te geven dat het de hertog was. Dat is natuurlijk geen territoriale vlag zoals we het vandaag zouden verstaan.’

N-VA antwoordt

De N-VA betwist de uitleg van de historicus niet, maar wijst op nog een ander Bourgondië: de voormalige Franse regio Bourgogne (met Dijon als hoofdstad). En jawel: die vlag bestaat wel uit rood, geel en blauw.

Burgemeester Bart De Wever (N-VA) zei tijdens de persconferentie waarbij de bourgondische coalitie werd voorgesteld, dat hij ook heeft gekeken naar de vlaggen van Colombia, Roemenië, Tsjaad en Mongolië. ‘Maar die waren allemaal minder mooi dan de Bourgondische vlag.’

Misschien klinkt Colombiaanse of Mongoolse coalitie gewoon minder goed dan Bourgondische. Het adjectief bourgondisch verwijst immers naar een levenstijl waarbij de nadruk ligt op 'genieten' vaak in combinatie met 'eten'. Het hof van de hertogen van Bourgondië stond bekend om zijn grote luxe en rijkdom.

Wie waren de Bourgondiërs?

Het Koninkrijk der Bourgondiërs bestond in de vijfde en zesde eeuw in het huidige Duitse Worms. Nadat de Romeinen het koninkrijk vernietigden, trokken ze naar het zuiden en vestigden zich in de buurt waar Genève zich vandaag bevindt.

In 534 werd Bourgondië veroverd door het Frankische Rijk, maar het mocht zijn oude wetten behouden. Het was een zelfstandig gebied binnen het Koninkrijk Frankrijk tussen 918 en de vijftiende eeuw. Onze gewesten werden van 1384 tot 1482 geregeerd door de hertogen van Bourgondië, de zogenaamde Bourgondische tijd. Bekende hertogen van Bourgondië waren Filips de Goede en Karel de Stoute.