Voorrang van rechts is les één voor wie de verkeersregels leert. Maar in veel gemeenten genieten stopborden en omgekeerde driehoeken tegenwoordig de voorkeur. In Lede (bij Aalst) plaatsen de wegenwerkers in de komende weken 300 voorrangsborden aan 34 kruispunten om er de voorrang van rechts te verbannen. Uniform, duidelijk en veilig, zegt het gemeentebestuur.

Lede volgt daarmee het voorbeeld van gemeenten als Lubbeek, Gooik, Wervik, Tielt-Winge, Bekkevoort, Linter, Geel en Dilbeek. Wat als hoofdstraat aanvoelt, wordt ook echt een hoofdstraat, is de redenering. ‘Met succes’, klinkt het. Zo rijdt in Geel het verkeer vlotter en daalde in Dilbeek het aantal ongevallen.

In het Vlaams-Brabantse Glabbeek is sinds december 2017 zelfs geen enkel kruispunt meer te bespeuren waar je voorrang krijgt als je van rechts komt. ‘Dankzij die ingreep is het aantal ongevallen herleid tot bijna nul’, zegt burgemeester Peter Reekmans (LDD). ‘In de eerste helft van 2017 waren 18 van de 22 ongevallen op onze lokale wegen te wijten aan de voorrang van rechts. In de eerste helft van 2018 gebeurden er nog maar 9 ongevallen, waarvan 2 omdat er iemand te ver uit een zijstraat kwam.’

Meer kwaad dan goed

Op kruispunten met voorrang van rechts botsen we in België elke dag gemiddeld 42 keer tegen elkaar ­– meer dan 15.000 ongevallen in 2017. Bijna 5 procent van het totale aantal schadegevallen bij de verzekeraars, berekende koepel Assuralia.

‘We moeten de voorrang van rechts op zo veel mogelijk kruispunten schrappen’, zegt Maarten Matienko van mobiliteitsclub VAB. ‘Het is een verouderd principe en het doet meer kwaad dan goed. De regel is zeker voor jongeren moeilijk om te interpreteren. En het is lastig voor wie even verstrooid is, wat door de smartphone helaas vaker gebeurt. Bovendien misbruiken sommige gemeenten het als snelheidsremmer.’

Voor Vias institute is die impact op de snelheid net de reden om de voorrang van rechts niet te schrappen. ‘In de bebouwde kom heb je straten waar geen duidelijke hoofd- of zijstraat is. Daar is de voorrang van rechts wél nog de beste manier om bestuurders aandachtig te houden’, zegt woordvoerder Stef Willems. Maar Peter Reekmans benadrukt dat er in Glabbeek niet alleen minder ongevallen, maar ook 30 procent minder snelheidsovertredingen zijn.

Het ziet er in elk geval niet naar uit dat we de voorrang van rechts mogen vergeten. Minister van Mobiliteit François Bellot (MR) bereidt een volledige herziening van de wegcode voor, maar de voorrang van rechts ligt daarbij niet op tafel. Maarten Matienko van VAB ziet de borden die voorrang van rechts verlenen dan wel liever verdwijnen, het principe mag van hem wél blijven bestaan. ‘Als er door vandalisme of een ongeval een bord is verdwenen, moet je basisregels hebben om op terug te vallen.’