Jeugd slikt dubbel zoveel pillen
Tieners nemen dubbel zoveel pillen tegen sociaal onaanvaardbaar gedrag in vergelijking met tien jaar geleden. Vooral armere kinderen nemen vaker antidepressiva, rijkere gaan sneller naar de psychotherapeut. Experts roepen op om psychotherapie net zoals medicijnen terug te betalen om het exploderend gebruik van pillen te stoppen.
Dagelijks slikken tieners een miljoen antidepressiva en al bijna evenveel gedragspillen. Het gaat elke dag om 988.476 antidepressiva in 2015 ten opzichte van 740.924 in 2006. Antipsychotica - pillen die artsen aan jongeren voorschrijven tegen agressief en prikkelbaar gedrag - stegen van 509.654 dagelijkse dosissen in 2006 naar 992.328 in 2015.
Bij de jongere groep van de 6 tot 11-jarigen was er een stijging van 207.895 naar 339.350 gedragspillen en het gebruik van antidepressiva steeg in tien jaar tijd van 81.180 naar 84.851 pillen elke dag.
Zelfs bij de categorie 0- tot 5-jarigen is er een stijging. Antipsychotica stegen van 17.690 naar 19.363 dagelijkse pillen. Antidepressiva daalt dan weer in deze categorie van 15.985 naar 14.712. Het aantal pillen voor personen met ADHD steeg op een decennium van 2,28 miljoen naar 4,28 miljoen.
Die antipsychotica worden nochtans alleen in zeer ernstige gevallen voorgeschreven, zegt kinderpsychiater Binu Singh van de KU Leuven. "Antipsychotica worden in dezen niet gebruikt om psychosen te onderdrukken, maar de pillen hebben wel een gedragsregulerend effect. Ze zijn niet de behandeling op zich, maar wij gebruiken ze als toevoeging bij therapie. Kinderen die bijvoorbeeld lijden aan autismespectrumstoornissen zijn hypergevoelig en kunnen 'overprikkeld' geraken, waardoor ze angstig, vermoeid of lastig gedrag vertonen", zegt Singh.
Wereld is veranderd
Kinderpsychiater Emmanuel Nelis van het AZ Sint-Lucas in Brugge zegt dat de stijging verklaard kan worden door verschillende zaken. "Enerzijds is er bij iedereen meer aandacht voor psychische stoornissen bij kinderen. De wereld is veranderd. Er zijn meer mogelijkheden en verwachtingen. 80 procent van de jongeren ervaart die nieuwe wereld vol fantastische technologie als heel mooi en gaat ermee aan de slag, maar 20 procent kan de druk niet aan", zegt Nelis.
"De thuissituatie van de jongeren maakt het verschil tussen antidepressiva nemen of psychotherapie volgen. Onderzoek wijst uit dat kinderen uit economisch zwakkere gezinnen die recht hebben op een verhoogde terugbetaling sneller medicijnen nemen. Met een medicijn kun je snel reageren in situaties waar de druk te groot wordt. Middenklassegezinnen gaan op zoek naar therapie, maar betalen de prijs, want een bezoek aan de psycholoog wordt niet terugbetaald."
Federaal parlementslid Anne Dedry van Groen pleit ervoor om de psychotherapie bij psychologen wel terug te betalen. "De cijfers van het stijgend pillengebruik wijzen er vooral op dat artsen veel te snel naar de pillen grijpen. De gezondheidszorg is te hard op medicatie gebaseerd. Er zal maar een kentering komen als we psychotherapie terugbetalen", zegt ze.
Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) wijst erop dat de overheid een richtlijn heeft gemaakt om artsen te begeleiden in de aanpak van depressies en hen aan te moedigen rationeel om te springen met het voorschrijven van antidepressiva.