EU geeft Chinese producenten van zonnepanelen twee maanden respijt
De Chinese fabrikanten van zonnepanelen krijgen twee maanden de tijd om hun prijzen te verhogen en hun export naar Europa te verminderen. Zo niet volgt een voorlopige invoerheffing van bijna 50 procent om de Europese industrie te laten overleven.
Dat heeft de Europese handelscommissaris Karel De Gucht gisteren bekendgemaakt. De komende twee maanden zal er slechts een kleine boete worden ingesteld (bijna 12 procent) op ingevoerde panelen, om China de kans te bieden met een "aimabele" oplossing te komen, aldus de Belgische Eurocommissaris.
Met dit gebaar richting de Chinezen komt De Gucht tegemoet aan kritiek van onder meer Duitsland en België, die boetes afwijzen omdat ze geen handelsconflict met Peking over de panelen willen riskeren. Het compromis - twee maanden onderhandelingsruimte met een lage strafheffing - heeft de steun van alle EU-landen.
De EU moet volgens De Gucht niet bang zijn om later eventueel hoge boetes in te stellen, om eerlijker handelsverhoudingen te krijgen. De zonnepanelen vormen het grootste handelsdispuut met Peking sinds China's toetreding tot de Wereldhandelsorganisatie in 2001.
In China zijn de afgelopen paar jaar in razend tempo zonnepaneelfabrieken verrezen. Dit resulteerde in een hevige prijzenslag die eerst Europa's eigen zonnepaneelproductie aanvrat en het afgelopen jaar ook in China zelf tot een bloedige veldslag tussen de ruim honderd fabrieken daar leidde.
China wist op het hoogtepunt van de prijzenslag in 2011 80 procent van de Europese markt te veroveren, met een exportvolume van ruim 20 miljard euro. De ongecoördineerde groei van fabrieken in China - die veelal werd bevorderd door hulp van met elkaar concurrerende lokale overheden - heeft ertoe geleid dat China nu anderhalf keer zoveel panelen kan maken dan er wereldwijd vraag is, aldus de Europese Commissie.
De Chinese regering heeft de afgelopen maanden actief binnen Europa gelobbyd tegen de gevreesde boetes. Overal gingen Chinese diplomaten langs bij ministeries en brancheverenigingen van installateurs. Landen als Duitsland en België, die zich onlangs tegen boetes uitspraken, zullen de boetes wel innen, waarna het geld uiteindelijk naar de Europese begrotingskas vloeit.
Zo'n vaart zal nog niet lopen. De komende zes maanden gelden voorlopige boetes, waarbij Chinese fabrikanten alleen bankgaranties hoeven af te geven. Begin december besluit de Commissie over de definitieve boete, als er tegen die tijd nog geen vergelijk is gevonden.
Europa heeft al een reeks van handelsconflicten met China gehad, over artikelen uiteenlopend van schroeven en stalen buizen tot schoenen. In China ontstaat vaak overcapaciteit van bepaalde producten omdat ondernemers met steun van lokale overheden en staatsbanken snel kunnen uitbreiden, en er gunstige belastingregelingen zijn voor export.
Peking heeft zelf al moeten ingrijpen in sectoren als staalproductie, omdat daar overcapaciteit was ontstaan door subsidies van lokale overheden en verwante banken, waarbij provincies, districten en steden vaak een heftige prijzenslag voerden om te overleven. Deze regionale concurrentie staat haaks op de impressie die in het buitenland vaak heerst, dat in China alles vanuit Peking wordt geregeld. Het zijn eerder lokale belangen die domineren, tot er zodanige problemen rijzen dat de centrale regering zich bemoeit.
Koopprijs zonnepanelen: hoger of niet?
Consumenten hoeven volgens de Europese Commissie niet te vrezen dat de prijzen van zonnepanelen omhoog zullen gaan door strafheffingen op ingevoerde Chinese panelen. Importeurs hebben voldoende marge om de prijzen stabiel te houden of hoogstens een geringe prijsaanpassing te doen, zegt een hoge ambtenaar bij handelscommissaris De Gucht.
De belangenvereniging van grote importeurs en installateurs in Vlaanderen, PV-Vlaanderen, is het daar niet mee eens. Zeker bij een boete van bijna 50 procent zal de prijs toch aanmerkelijk stijgen, zeggen zij, waardoor de doelstelling van de overheid qua hernieuwbare energie in gevaar zou komen. De vereniging wil daarom van de federale en Vlaamse regering extra steunmaatregelen.
Volgens Eurocommissaris De Gucht zijn de boetes nodig om de resterende 25.000 Europese banen in de ontwikkeling en productie van zonnepanelen te redden. De meeste werkgelegenheid in de industrie zit in Duitsland, Italië en Spanje. In België sloot vorige zomer de enige grote zonnepaneelfabriek, Photovoltech in Tienen, terwijl ook stroomdraadproducent Bekaert moest inkrimpen. Hierdoor gingen samen bijna 900 banen verloren.