Dromen van 30-urenweek

PRO
'Kortere werkweek zorgt voor meer gelijkheid'

Een voltijdse werkweek van dertig uur? Het klinkt Anna Coote van de Britse denktank New Economics Foundation als muziek in de oren. Samen met een aantal economen, sociologen en andere wetenschappers bepleitte ze precies hetzelfde idee in het vorig jaar verschenen boek Time On Our Side. "We moeten de manier waarop we onze uren indelen tussen betaalde en onbetaalde activiteiten herdenken en ervoor zorgen dat iedereen genoeg vrije tijd krijgt", zegt Coote.

Net als Femma benadrukt Coote de voordelen voor vrouwen, die vaak onbetaald werk doen. "Een kortere werkweek verlicht de lasten en zou bijdragen tot meer gelijkheid tussen man en vrouw. Vaak zijn het vrouwen die binnen hun gezin onbetaald, maar maatschappelijk heel relevant werk doen. Maar het gevolg is vaak dat ze opgesloten raken in slecht betaalde, onzekere en vaak deeltijdse jobs."

Bovendien is minder werken niet alleen een kwestie van gelijkheid, maar ook van geluk, aldus Coote. "Onze jachtige levens maken ons niet gelukkiger. Nieuwe technologieën maken de grens tussen betaald en onbetaald werk alsmaar vager, maar een kortere werkweek zou ertoe bijdragen dat onze gewoontes en verwachtingen veranderen. We zeggen wel eens dat tijd geld is, maar eigenlijk klopt dat niet: tijd is veel meer waard dan geld. Alleen zijn we ons daar te weinig van bewust. De groeiende ongelijkheid staat vandaag hoog op de agenda, en terecht, maar vaak plaatst het een ander probleem op de achtergrond: de kloof tussen degenen die controle hebben over hun tijd en degenen die dat niet hebben. Te weinig tijd hebben voor jezelf is erg schadelijk voor onze gezondheid, ons welzijn, familieleven en sociaal leven. Het is tijd dat we daar maatschappelijk aandacht aan besteden. België doet dat al voor een stuk, door onder meer tijdskrediet toe te staan. Telkens het onderwerp ter sprake komt in de media, blijken heel veel mensen open te staan voor het idee. Heel veel mensen willen meer tijd voor zichzelf of voor hun gezin."

CONTRA
'Minder werken betekent niet noodzakelijk meer geluk'

"De 30-urenweek het voltijds van de toekomst? Nee, dat geloof ik niet", zegt Joep Konings, professor economie aan de KU Leuven. "Om te beginnen leidt minder werken niet noodzakelijk tot meer geluk. Het tegendeel is waar, laat steeds meer onderzoek zien. Werk hebben maakt gelukkig en ook geld maakt gelukkig, in weerwil van wat de volksmond daarover zegt. Sommige mensen willen graag meer werken dan 40 uur per week, zeker als ze jong zijn. Maar dan willen ze minder werken als ze ouder zijn. Daar geloof ik meer in."

Konings denkt niet dat een 30-urenweek kan bijdragen tot meer gelijkheid tussen man en vrouw op de arbeidsmarkt. "Die ongelijkheid wordt niet gedreven door het aantal uren dat ze werken. Nee, het probleem is dat het vaak vrouwen zijn die een stap opzij zetten wanneer de nood om voor de kinderen te zorgen groot wordt. Dat is een maatschappelijk probleem dat je niet moet toespitsen op het aantal uren. Je pakt dat beter aan door een andere arbeidsorganisatie en -ethiek te promoten. Er zijn bijvoorbeeld bedrijven die kinderopvang organiseren, zodat werknemers die last van hun schouders gehaald wordt. Helaas merk je dat veel bedrijven en organisaties vandaag nog vaak vergaderingen 's avonds vastleggen. Dat is niet ideaal voor wie een gezin heeft."

Ook het argument dat minder werken voor meer jobs kan zorgen, houdt geen stand volgens Konings. "Je kan niet zomaar jobs in stukken delen en herverdelen. Aan elke job hangen vaste kosten vast. Neem bijvoorbeeld een secretaresse: als je haar job over twee verdeelt, heb je twee mensen nodig die een dossier voorbereiden, de agenda bijhouden,... Je moet daar twee keer tijd en moeite in investeren, wat niet kostenefficiënt is. Bij complexere jobs lukt dat heel moeilijk. En het zijn dat soort hooggeschoolde jobs die wij hier in België steeds meer hebben."