‘Speeltijd is nu echt voorbij’: begroting 3,8 miljard euro ontspoord sinds val regering
In enkele maanden tijd is het gat in de begroting 2,2 miljard euro groter geworden. ‘Elk uur, elke dag, elke maand die we verliezen, heeft een prijs’, benadrukt minister van Financiën Alexander De Croo (Open Vld). Ook de N-VA en de PS lijken dat stilaan te beseffen.
Zoals gevreesd heeft de val van de regering-Michel in december 2018 ook gevolgen voor de staat van de Belgische begroting. Zware gevolgen: in vergelijking met vorig jaar is het structurele tekort van ons land gestegen van 1 procent van het bruto binnenlands product (bbp) naar 1,5 procent. Een ‘afwijking’ van ruim 2,2 miljard euro. Dat leert een nieuw rapport van het monitoringcomité, een team van hoge ambtenaren.
Volgens minister De Croo is het duidelijk: er moet snel een nieuwe regering komen om zaken op orde te zetten. “Tijd kost geld. Wat we hier zien, is een gevolg van het gebrek aan een echte begroting in 2019 door de val van de regering. Elk uur, elke dag, elke maand die we verliezen, heeft een kostprijs. Ons land kan het zich niet veroorloven om te treuzelen. We moeten zo snel mogelijk aan de slag”, zegt hij in een persbericht.
“De opmaak van de begroting zal de komende jaren altijd een strijd bergop zijn, want de vergrijzingskosten stijgen elk jaar met 1,7 miljard. Ik roep N-VA en PS dus op om hun oppositiewerk tegen de restregering te staken en een nieuwe regering te vormen. De speeltijd is nu echt wel voorbij”, aldus De Croo nog.
Voor de vorming van een nieuwe regering zijn alle ogen gericht op de N-VA en de PS – de grootste partijen aan weerskanten van de taalgrens. Voorlopig komen zij niet samen aan tafel, waardoor de onderhandelingen vast zitten. Al lijkt hier stilaan wel verandering in te komen: de N-VA en de PS lonken voorzichtig naar elkaar.
Praten
In een interview met de Franstalige openbare omroep RTBf verklaarde Di Rupo zondagavond dat hij bereid is om rond de tafel te gaan zitten met “de andere partijen”. Hij noemde N-VA niet bij naam, maar een goede verstaander wist genoeg. “De koninklijke informateurs Johan Vande Lanotte (sp.a) en Didier Reynders (MR) lijken te willen komen tot rondetafelgesprekken. Als dat het geval is, gaan we praten”, beloofde de PS-voorzitter.
Di Rupo maakt zo voor de tweede keer een – kleine – opening naar de N-VA. De eerste keer liep dat fout af. Op 14 juni zette hij de deur al eens op een kier voor de Vlaams-nationalisten. Toen werd die onmiddellijk weer dichtgegooid door partijgenoot Paul Magnette. Volgens hem kon er geen sprake zijn van een samenwerking met de N-VA. Magnette pleitte voor de vorming van een noodregering voor een jaar, zonder de Vlaams-nationalisten.
De nieuwe opening van Di Rupo wordt positief ontvangen door de N-VA. Niet het minst omdat het socialistische kopstuk ditmaal niet wordt teruggefloten door zijn eigen luitenanten. Het blijft voorlopig stil op het PS-hoofdkwartier.
Eindrapport
Binnen de N-VA leeft al langer het gevoel dat het – vroeg of laat – tot een ontmoeting met de PS zal komen. Of die veel kan opleveren, is hoogst onzeker. Maar de beide partijen moeten elkaar horen, is de redenering.
De Vlaams-nationalisten zijn ervan overtuigd dat men dit ook binnen de PS wel beseft. Een bron: “We zitten al weken vast in een perceptiespel. De PS moet haar achterban traag maar gestaag overtuigen van de noodzaak van een onderhandeling met de MR op het Waalse niveau en met de N-VA op het Belgische niveau. Dit vergt tijd.”
Volgende week maandag is een belangrijke dag. Dan presenteren informateurs Johan Vande Lanotte (sp.a) en Didier Reynders (MR) hun eindrapport, een ‘preformateursnota’, die als inhoudelijk vertrekpunt moet dienen voor verdere onderhandelingen. De vraag is wie deze eerste echte gesprekken moet leiden? Die beslissing ligt bij de koning. Hij kan twee kanten op: ofwel herbenoemt hij Vande Lanotte en Reynders. Dat is de veilige keuze. Ofwel kiest hij voor iets nieuws. Bijvoorbeeld de benoeming van een Vlaams-nationalist (Jan Jambon?) en een socialist (Di Rupo?).
In de Wetstraat wordt op meerdere plaatsen, ook binnen de N-VA, gealludeerd op dit scenario. Zo’n zet zou voor een versnelling in de formatie kunnen zorgen, luidt het. Een koninklijke opdracht kan de PS sowieso moeilijk weigeren. Maar het zou ook een riskante zet zijn. Wat als zo’n geel-rood koppel zich al snel vastrijdt in partijpolitiek gekrakeel? Dan lijkt de Belgische blokkage totaal.