Ammoniak en hormoonachtige stoffen zijn talrijk aanwezig in ons leefmilieu.
Om zware vervuilingsbronnen op de aarde in kaart te brengen, zijn satellietwaarnemingen instrumenteel. Bio-ingenieur Martin Van Damme (ULB) en zijn collega’s hebben vanuit de ruimte bijna 250 belangrijke bronnen van ammoniakvervuiling ontdekt, waarvan twee derde nooit eerder was waargenomen. Ammoniak speelt een sleutelrol in de vorming van fijnstofdeeltjes en kan zo funest zijn voor de volksgezondheid. De stof ontregelt bovendien ecosystemen en draagt bij tot de afname van de biodiversiteit.
De voornaamste ammoniakproducenten waren, volgens de analyse van Van Damme en co. in het topvakblad Nature, zones met intensieve landbouw (83) en zones met industriële activiteit (158, vooral producenten van synthetische meststoffen). De metingen illustreerden dat er op de bekende vervuilingsplekken doorgaans méér ammoniak wordt uitgestoten dan was aangenomen. Er is nog werk aan de winkel om de strijd tegen ammoniak efficiënt te voeren.
Op een ander niveau ontdekten scheikundige Tara Vandermarken (VUB) en haar collega’s dat er in de Zenne meer hormoonachtige stoffen circuleren dan de Europese regelgeving toelaat. Vooral in de industriezone van Vilvoorde was de hormonale activiteit uitzonderlijk, want twee keer hoger dan de Europese norm.
In Chemosphere schrijven de wetenschappers dat de vervuilers vooral restproducten uit anticonceptie (‘de pil’) zijn, die de waterzuivering overleven of die in het water terechtkomen als niet alle water door de zuivering passeert. Wat ze ook vaststelden: soms kunnen de bacteriën in het water de hormonale vervuilers afbreken.
