De vijfde etappe van de Santos Tour Down Under was op papier de laatste kans voor de vluchters en bracht het peloton langs een deel van de zuidkust naar de finish in Strathalbyn, de laatste kilometer in dalende lijn waardoor een snelle sprint werd verwacht. Al vroeg in de wedstrijd werd een kopgroep gevormd met Jason Lea en Ayden Toovey, beiden voor Unisa-Australia, wat later kregen ze het gezelschap van Clément Chevrier (AG2R). Hun bonus liep snel op tot 3:15, maar het peloton bleek evenwel niet zinnens om hen te laten rijden en nog voor de tussensprint, na 47 km, werden ze bij de lurven gevat. In die tussensprint greep Daryl Impey de grootste buit, drie seconden, voor leider Bevin.

Het eerste spel was gespeeld, maar het peloton schroefde het tempo niet terug en liet geen renners rijden tot aan de tweede tussensprint die Bevin op zijn naam bracht, voor Impey. Pas daarna kregen vluchters hun kans en met nog 74 kilometer te gaan opende Matthieu Ladagnous de debatten. De Fransman kreeg kort daarna het gezelschap van Toovey, die het opnieuw probeerde, maar ook deze vlucht kreeg geen kans en op zo’n 35 km van het eind werd ook deze poging teniet gedaan onder impuls van Jumbo-Visma, dat wat later de finale opende met waaiers.

Peloton op een lint

De Nederlandse WorldTourploeg kreeg hulp van Team Sky, en hoewel het peloton op een lint ging en Impey zelfs tegen een achterstand aankeek, zou iedereen weten terug te keren. Zo’n tien km verderop ondernam Sky een nieuwe poging, maar ook deze zou stranden en op 15 km van het eind ging de storm liggen en werd het aftellen naar de sprint. In die finale werd het peloton opgeschrikt door een grote valpartij, op 9,7 km, waarbij klassementsleider Patrick Bevin betrokken raakte. De kopman van CCC greep naar zijn knie, maar zette zijn tocht, met behulp van een nieuwe fiets, verder en zou helemaal op het eind opnieuw aansluiten in het peloton dankzij de hulp van zijn ploegmaten. Deceuninck - Quick-Step leidde de dans in de sprintvoorbereiding, Viviani voorop, met Sagan in het wiel, daarachter gevolgd door Ewan die als eerste van ver aanzette en naar de zege sprintte, voor Philipsen.

Na enkele minuten oordeelde de wedstrijdjury evenwel om Ewan te schrappen als winnaar. In de sprintvoorbereiding en het gevecht om het wiel van Sagan ging het hard, schouder aan schouder, en daarbij zou de aanwinst van Lotto Soudal iets te veel met zijn hoofd geduwd hebben richting onze jonge landgenoot. Voor de twintigjarige Philipsen is het zijn eerste WorldTourzege, vorig jaar won hij al een rit in de ronde van Utah.

Van de hel naar de hemel

De 20-jarige Limburger uit Ham ging in Strathalbyn van de hel naar de hemel. Eerst was hij dodelijk ontgoocheld omdat hij van de nieuwe Australische topsprinter van Lotto-Soudal had verloren. “Ach ja, er waren wel die twee kopstoten van Caleb Ewan, maar dat was wel ergens te begrijpen. Hij zal gedacht hebben: ‘Wat komt die idioot van UAE hier doen!’ Als je zo dicht bij je eerste WorldTourzege zit, voelt dat vies aan als je verliest, maar goed, ik kan niet klagen: zesde, vijfde en tweede. Het was hard tegen hard. Ik wou in Sagans wiel kruipen, waar Caleb al zat. Ik wou niet te veel miserie en heb me dan even laten afzakken om terug te keren.”

Philipsen was een kwartier na de finish nog niet uitgepraat toen ploegleider Neil Stephens kwam zeggen dat Ewan door de jury gediskwalificeerd was toen ze de helikopterbeelden wat van naderbij had bekeken. “Het voelt dubbel aan”, zei Philipsen. “Dat gevoel van écht winnen is er niet bij, maar winnen is winnen. De volgende opdracht is zelf de handen in de lucht gooien. Ik trek na de Santos Tour Down Under met een goed gevoel naar de Cadel Evans Great Ocean Road Race.”

Mario Aerts: “Zware beslissing”

Caleb Ewan begaf zich naar het protocolpodium, maar hoorde daar ook dat hij door zijn diskwalicatie ook de puntentrui niet had. Zwijgend verdween hij in het busje van Lotto-Soudal terwijl ploegleider Mario Aerts om uitleg zocht bij de UCI-wedstrijdjury. “Die kopstoten van Ewan zien er misschien wreed uit, maar hij kon zijn handen niet gebruiken en anderzijds doemden de nadar op. Caleb zat in het wiel van Sagan en niet Philipsen. Ik vind het een heel zware beslissing voor een vergrijp waarin toch beter vooraf beide partijen werden gehoord in de plaats van direct te beslissen nadat Philipsens ploegleider Stephens om uitleg vroeg.”

Voor Caleb Ewan was de ontgoocheling vanzelfsprekend groot. “Ik keek heel hard uit naar mijn eerste officiële overwinning voor Lotto Soudal. Dan denk je dat die binnen is, is dat een grote opluchting, maar krijg je meteen een koude douche wanneer je hoort dat je teruggezet bent in de rituitslag. Ik zat in het wiel van Sagan, maar Philipsen probeerde die plaats in te nemen en me uit het wiel van Sagan te kwakken. Tijdens de sprint mag en kan je de handen niet van het stuur halen dus gebruikte ik mijn hoofd om niet in de dranghekkens te belanden. Op een helikopterbeeld is een beweging met het hoofd natuurlijk goed zichtbaar, maar veel ex-sprinters zullen beamen dat mijn manoeuvre niet ongeoorloofd was.”

“Ik moet natuurlijk de beslissing van de jury accepteren, maar ik ga er niet mee akkoord. Ik wilde mezelf en het volledige peloton beschermen tegen een valpartij”, zei de Australische spurtbom nog. “De commissarissen luisterden niet naar ons verhaal vooraleer ze de uiteindelijke beslissing namen. Het zal toch een paar dagen duren om de ontgoocheling te verwerken. Nu komt het erop aan om de Tour Down Under goed te proberen afsluiten met de ploeg en daarna te focussen op nieuwe doelen.”

Leider valt zwaar

Patrick Bevin (CCC) blijft met nog één etappe te gaan leider in het algemeen klassement van de Tour Down Under. De Nieuw-Zeelander kwam tijdens de rit wel hard ten val. Hij reed de etappe uit met een gehavende elleboog, schouder en knie. Bevin stapte na de finish meteen in een ambulance en werd overgebracht naar het ziekenhuis voor onderzoek. Daar bleek dat hij geen breuken had opgelopen, maar er is wel vrees voor een hersenschudding. Of hij morgen kan starten in de slotrit, is onduidelijk. Bevin zal dat zondagochtend beslissen.

Uitslag rit 5:

1. Jasper Philipsen (Bel/UAD)

2. Peter Sagan (Slk/BOH) op 0:00

3. Danny van Poppel (Ned/TJV) 0:00

4. Jens Debusschere (Bel/TKA) 0:00

5. Elia Viviani (Ita/DQT) 0:00

6. Phil Bauhaus (Dui/TBM) 0:00

7. Cees Bol (Ned/SUN) 0:00

8. Ryan Gibbons (ZAf/TDD) 0:00

9. Wout Poels (Ned/SKY) 0:00

10. Davide Ballerini (Ita/AST) 0:00

Tussenstand na rit 5:

1. Patrick Bevin (NZe/CPT)

2. Daryl Impey (ZAf/MTS) op 0:07

3. Luis Leon Sanchez (Spa/AST) 0:16

4. Ryan Gibbons (ZAf/TDD) 0:26

5. Jan Polanc (Sln/UAD) 0:26

6. Ruben Guerreiro (Por/TKA) 0:26

7. George Bennett (NZe/TJV) 0:26

8. Chris Hamilton (Aus/SUN) 0:26

9. Wout Poels (Ned/SKY) 0:26

10. Michael Woods (Can/EF1) 0:26