Direct naar artikelinhoud
Column

In sportgerelateerde zaken is het duidelijk: wereldvreemde rechters bestaan

Hans Vandeweghe.Beeld Bob Van Mol

Hans Vandeweghe is sportjournalist bij De Morgen.

Bijna zes jaar geleden kwam de Rotselaarse huisarts Chris Mertens in opspraak nadat was uitgelekt dat tegen hem onderzoek werd gevoerd. Mertens was De Ozondokter, voorpaginanieuws in alle media: hij zou renners hebben gedopeerd. Al snel werd het: hij hád renners gedopeerd en het Belgische wielrennen had zijn nieuwe grote dopingzaak. Twee jaar later wisten we meer. Uit het verhoor van de dokter bleek dat het ging om bagatellen en – veel erger – dat de onderzoekers bijzonder weinig afwisten van doping. Ze verweten de dokter onder meer dat hij ijzerspuiten had voorgeschreven aan een renner en dat hij daarmee de wet had overtreden. Dat was meer dan één keer onzin, maar wie spreekt de arm der wet op dat moment tegen?

In het verhoor was maar één passage bijzonder interessant: die waarbij hij per mail een renner aanraadde om corticoïden te spuiten zo dicht mogelijk bij een wedstrijd. Die renner had een medisch probleem, maar je zou kunnen verwachten dat cortico’s sneller worden toegediend, precies om tegen de wedstrijd dat medisch probleem te hebben verholpen.

Dit leek grijze zone en over de tinten kan worden gediscussieerd: onder voorwendsel van een medisch probleem gebruikmaken van het euforiserend effect van cortico’s. Daar vielen de flikken niet over want daarvoor moest je al iets van doping kennen. Ik stond in dubio: ik wist van het medisch probleem, dus wat als? Wat als alles te goeder trouw was gebeurd, als er geen poging was tot bedrog, als er wel medische noodzaak was tot spuiten dicht bij de wedstrijd? Dat was toegelaten met een attest en dat had de renner. Ik hield het verhaal achter. Te veel twijfel, te veel potentiële nevenschade.

Later kregen ook collega’s dat verhoor te zien. Ook zij verkozen niet te publiceren, met een andere ‘wat als?’ in het achterhoofd. Wat als ze wel zouden schrijven en de renner deed hen in de ban? Geen onterechte vrees. Ik heb twee jaar geleden (in 2017) één lovenswaardige poging ondernomen om die renner te spreken, maar dat is niet gelukt. Ik denk nog steeds dat het te maken heeft met deze zaak.

Onderzoekers verweten de dokter dat hij ijzerspuiten had voorgeschreven aan een renner en dat hij daarmee de wet had overtreden

Dopingtribunaal

Ondertussen waren journalisten die niet verkozen te schrijven over de Belg en de grijze zone wel streng voor andere renners die ze toch nooit te spreken zouden krijgen. Zoals voor Bradley Wiggins en zijn corticobehandeling tegen allergie – gestaafd door een sluitend medisch attest. Of Chris Froome, ‘betrapt’ op een te grote hoeveelheid van een astmamiddel waarvan nooit terdege is bepaald hoe groot die hoeveelheid nu wel mag zijn, maar wel is bewezen dat het niet helpt als je geen astma hebt. Twee door de media opgeblazen non-events.

In mei 2015 moesten de renners uit het grote dopingdossier van de ozondokter voor het dopingtribunaal van de wielerbond verschijnen. Ze werden één na één vrijgesproken. Van ozondokter tot onzindokter. Op deze plek verscheen toen:

…Politie en gerecht zijn internationaal een troef in de dopingbestrijding, helaas niet in België. Ook hier weer heeft de berg een muis gebaard. Dat die dokter eens goed op de vingers wordt getikt, geen probleem. Dat zijn patiënten/klanten even worden bijgepraat, evenmin. Maar géén zaak hebben en er dan tóch een zaak van maken: dat is dom. De onderzoeksrechter heeft onnodig veel overheidsgeld verprutst…

Dat was mei 2015. Een normaal denkend mens redeneert dan als volgt: als gespecialiseerde rechters – doorgaans strenge beoordelaars met veel dopingkilometers – geen graten zien in de behandelingen die de renners hebben gekregen én overwegende dat de dopingreglementen strenger zijn dan het strafwetboek, lijkt het logisch dat ook de dokter vrijuit gaat.

Wereldvreemde rechters

Niet in dit land. Hoe dat precies zit met mensenrechten laat ik aan anderen over, maar in sportgerelateerde zaken is het duidelijk: wereldvreemde rechters bestaan. Ooit was er een die een duidelijk geval van mensenhandel en identiteitsfraude met Nigeriaanse voetballers onbestraft liet. Van de week was het andersom: een andere heeft gemeend zes maanden voorwaardelijk te moeten geven aan dokter Mertens en een boete van 1.200 euro.

Dat betekent een strafblad voor de dokter, maar omdat hij in 2013 al op weg was naar de brandstapel anderzijds evengoed een vrijspraak. Misschien gaat Mertens wel in beroep om echt vrijspraak te krijgen. Die is hem gegund. Mertens heeft zijn straf al ruimschoots uitgezeten door publiekelijk spitsroeden te moeten lopen.

De meeste zwaar gemediatiseerde ‘sportschandalen’ volgen hetzelfde scenario: lek, bom, sisser. Het zou de media sieren als ze wat terughoudender zouden zijn met kwalificaties als schandaal, zaak, bom en affaire. In negen van de tien gevallen, ook in ‘de zaak-Mertens’, was de vlag veel te groot voor de lading.

Mertens heeft zijn straf al ruimschoots uitgezeten door publiekelijk spitsroeden te moeten lopen

Dat hebben de hockeyers van de week nog ondervonden. ‘Red Lions gokten illegaal op eigen wedstrijden!’ Zo stond het in de kop. Voorlopig neen dus. En indien ja, so what? Ze hebben verdorie alles gewonnen. Geld inzetten omdat je zeker bent dat je wereldkampioen zult worden, dat zou zo on-Belgisch blufferig zijn dat ik het onmogelijk kan afkeuren.