Cruz legt Republikeinse schizofrenie bloot
Ted Cruz is woensdagavond tijdens de Republikeinse Conventie in Cleveland massaal uitgejouwd omdat hij weigerde zijn steun te betuigen aan Donald Trump. Alweer werd pijnlijk duidelijk hoe diep verdeeld de Republikeinse partij wel is.
Door Trump niet te steunen, brak Cruz een belofte uit de voorverkiezingen. Hij en zijn vrouw Heidi werden na zijn speech uitgescholden en bijna aangevallen. Helpers van Trump, die donderdag met een grote speech zijn nominatie zou accepteren, vuurden de gedelegeerden aan in hun gejoel.
De ongekende taferelen maken duidelijk dat de diepe scheuren in de Republikeinse Partij nog lang niet gelijmd zijn. Cruz, de senator uit Texas die met John Kasich het langst in de voorverkiezingsrace in gevecht bleef met Trump, vertegenwoordigt de harde conservatieve vleugel in de partij. Kennelijk is hij nog niet tevreden met het zeer orthodoxe verkiezingsprogramma dat deze week is vastgesteld, en met gouverneur van Indiana Mike Pence die door Trump als running mate is gekozen.
Trump voerde een bitter gevecht met Cruz tijdens de voorverkiezingen. Trump noemde hem 'Lyin' Ted', insinueerde dat zijn vrouw allerlei affaires had, en zei dat zijn vader betrokken was bij de moord op Kennedy. Cruz noemde Trump een 'narcist' en 'pathologische leugenaar'.
Cruz feliciteerde Trump woensdagavond nog wel met zijn nominatie, maar noemde hem daarna geen enkele keer meer. Analisten speculeren dat Cruz zelf in 2020 weer een gooi naar het presidentschap wil doen. Hij zou erop gokken dat Trump verliest, waarna de partij bij hem kan uithuilen. Maar de inzet is hoog: de vraag is of hij niet meer krediet heeft verspeeld dan gewonnen.
Cruz gaf in zijn toespraak wel een stemadvies: "Blijf niet thuis in november!" Als hij daar was gestopt, hadden de Trump-fans er waarschijnlijk mee kunnen leven. Maar Cruz ging verder. "Houd stand, stem volgens je geweten, stem op kandidaten hoog en laag op het stembiljet (van senatoren tot plaatselijke volksvertegenwoordigers) die je vertrouwt omdat ze onze vrijheid zullen verdedigen en de grondwet trouw zullen blijven."
Veelzeggende grijns
Dat klonk heel erg als de Never Trump-beweging, de rebellen die tot maandag hadden geprobeerd de regels te veranderen om zodoende de nominatie van Trump te saboteren. 'Lyin' Ted!', klonk er op de tribune, en het publiek barstte uit in boegeroep, en "We want Trump!" en "Endorse Trump!" of gewoon "Trump-Trump-Trump", volgens sommige media opgezweept door leden van de Trump-clan zelf. Cruz zag en hoorde het met een veelzeggende grijns aan.
Het publiek barstte uit in boegeroep. Cruz zag en hoorde het met een veelzeggende grijns aan
De zaal schuimde van woede. Rond Cruz' vrouw Heidi ("Goldman Sachs", werd haar toegebeten) en vader ontstond rumoer, waarna Ken Cuccinelli, de leider van de Never Trump-rebellen die bij hen zat, hen wegleidde. Volgens bronnen van CNN werd Cruz zelf na zijn toespraak uitgescholden voor verrader en bijna aangevallen door een sponsor, die "in bedwang gehouden moest worden".
In de zaal zelf stond de overgrote meerderheid van gedelegeerden achter Trump. De radiomaakster Laura Ingraham had eerder op de avond een daverend applaus gekregen toen ze een kleinerende oproep deed aan Cruz. "Ook jullie, jongetjes met je gekwetste gevoelens en gekneusde ego's... jullie moeten je belofte nakomen en Donald Trump steunen. Vanavond. Vanavond." Maar Cruz ging dus zijn eigen weg, zoals hij dat al jaren doet.
Grote vraag is wat dit betekent. Heeft Cruz het conservatieve verzet nieuw leven ingeblazen? Als dat laatste het geval is, bestaat de Republikeinse partij nu uit drie facties: de America First-nationalisten van Trump, het klassieke kapitalistische establishment zoals Jeb Bush en de orthodoxe fundamentalisten zoals Cruz.
Of heeft Cruz zijn hand overspeeld en blijven andere conservatieven achter Trump staan, omdat die nu eenmaal beter is dan de gehate Clinton? Dit zou het doel kunnen zijn van Trump, die vooraf wist wat Cruz zou gaan zeggen en de zaal, die heel eendrachtig leek, tegen hem heeft opgezet.
Hoe dan ook heeft Cruz met zijn inhoudelijke toespraak de ideologische schizofrenie van de Republikeinse partij weer scherp zichtbaar gemaakt, die was toegedekt door de combine Trump-Pence.