Actie voor betere werkomstandigheden in Bangladesh, 6 jaar na de verwoestende brand in een kledingfabriek 

Vlak bij Dhaka, de hoofdstad van Bangladesh, kwamen in 2013 meer dan duizend werknemers van een kledingfabriek bij een zware brand om het leven. Ongeveer 2.500 mensen raakten - zwaar of licht - gewond. De instorting van de fabriek geldt als de dodelijkste ramp in een textielfabriek ooit. De omstandigheden waarin de arbeiders moesten werken, bleken absoluut niet veilig te zijn.

In het gebouw in Bangladesh zaten meerdere textielfabrieken, waar meer dan 5.000 mensen werkten. De fabrieken produceerden er kleding voor keten als Primark, Walmart en Benetton. Uitbaters van de textielfabrieken kregen voor de ramp al waarschuwingen om actie te ondernemen, vanwege scheuren in het gebouw en bouwmateriaal dat in zeer slechte staat was. Die adviezen werden genegeerd en het personeel moest toch naar werk komen. Met duizenden doden en gewonden tot gevolg.

Lees verder onder deze archieffoto:

De twee actiegroepen "Schone Kleren Campagne" en "AchACT" willen, samen met 25 andere mensenrechtenorganisaties en bedrijven, dat "de Belgische overheid merken- en ketens wettelijk gaat verplichten de basisrechten in de kledingsector te respecteren". Dat zegt Sara Ceustermans van de actie tegen VRT NWS. "En ze daar ook aan te houden."

Met deze ludieke modeshow wordt aandacht gevraagd voor de dodelijke slachtoffers van de ramp in 2013 en de barre omstandigheden van de werknemers.

Lees verder onder deze foto:

Onder het motto "Rana Plaza: never again" vraagt ze de Belgische overheid een wet op te stellen om bedrijven zich aan de mensenrechten te laten houden. Volgens haar worden Belgische bedrijven in ons land bij het overtreden van mensenrechten niet bestraft. "Schendingen van de mensenrechten in de kledingsector vinden nog steeds op grote schaal plaats. Sommige Belgische bedrijven moeten daar door onze overheid voor verantwoordelijk worden gehouden", zegt Ceustermans. Nog liever ziet ze een Europese wet, waardoor grote merken, die niet in ons land zitten, zich meer moeten inspannen om mensenrechten in het buitenland te respecteren.

"En bovendien hebben veel kledingfabrikanten een concurrentievoordeel ten opzichte van bedrijven die zich wél inspannen om de mensenrechten te respecteren", zegt Ceustermans. "In ons land worden de bedrijven die wel het meest mogelijke doen, daardoor benadeeld. Alsof je het braafste kind van de klas in de hoek zet en tegen de anderen zegt dat ze buiten mogen spelen."

De mensenrechtenorganisaties in ons land staan er niet alleen voor. In Bangladesh werd na de ramp ook al hevig geprotesteerd. Arbeiders gingen massaal de straat op om zich tegen de onveilige werkomstandigheden in de fabrieken te laten horen.

Lees verder onder deze archieffoto:

Veiligere werkomstandigheden in kledingfabrieken in Bangladesh, dat is waar internationaal aandacht voor kwam. Paus Franciscus sprak zijn ongenoegen uit over de werkomstandigheden van de textielwerknemers daar, een vakbeweging startte een campagne voor betere arbeidersvakbonden in het land en westerse politici spraken ook hun schande uit.

Naar aanleiding van de ramp en het daaropvolgende protest werd in 2013 door honderden kledingfabrieken het Bangladesh-akkoord gesloten. Daarin staat vastgelegd dat er meer en strenger op de veiligheid van de fabrieken gecontroleerd moet worden.

De werkomstandigheden lijken, na het ondertekenen van het pact, veiliger te zijn geworden. Toch kent het wat haken en ogen, vindt de Bengaalse overheid. Die besloot een half jaar geleden het wel alleen af te kunnen, zonder pact dus. "Arbeidsorganisaties hebben in een rapport al gemeld dat de regering alle fabrieken absoluut niet zelf kan controleren, maar dat gaan ze dus wel doen", zegt Ceustermans. "Ik maak me dan ook ernstig zorgen om deze situatie. Bangladesh is heel erg mild als het gaat om het uitvoeren van veiligheidsinspecties."

Ook zijn de lonen van de werknemers niet verbeterd. Het wrange is namelijk dat er in het Bangladesh-akkoord niets over het loon vermeld stond, het pact ging alleen over de brand- en gebouwveiligheid. "Nu verdient een gemiddelde arbeider in Bangladesh omgerekend 84 euro, terwijl dat lang niet genoeg is om een heel gezin te onderhouden. Daar is zeker het dubbele voor nodig." Tijd voor actie, vindt Ceustermans dus.

Het is afwachten wat haar actie in ons land en daarbuiten teweeg zal brengen. In de tussentijd kunt u zelf ook al zien of uw kleren wel "schoon zijn" of niet. Het is soms moeilijk te achterhalen, maar met dit trucje kunt u alvast op een andere manier gaan winkelen: u berekent de "cost per wear".  Hoe dat moet, ziet u hier.