Expert Hendrik Cammu: ‘Ik zeg altijd: koop uw kinderen tussen de 25 en de 35 jaar. Dat is de beste periode’

‘Veertigers zijn de tieners aan het vervangen in de moederhuizen’. Het was een bijna jubelende titel in het Britse weekblad The Economist deze week. Voor een land als het Verenigd Koninkrijk, dat gekend staat om zijn vele tienerzwangerschappen, is het ook best een opvallende evolutie. Voor het tiende opeenvolgende jaar gaat het aantal zwangere tieners spectaculair naar beneden. Aan het andere eind van het leeftijdsspectrum, bij de veertigplussers, gaat het aantal zwangerschappen dan weer in stijgende lijn. Waardoor er nu ongeveer evenveel van elk zijn. Als de trend doorzet, zullen er ook in het VK binnenkort meer veertigers dan tieners moeder worden.

Dat is in ons land al langer zo. Uit de recentste cijfers (2017) van het Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie (SPE) blijkt dat de gemiddelde leeftijd waarop een Vlaamse moeder haar eerste kind krijgt 29,0 jaar is. In 1987 was dat nog 25,7 jaar. Een op de 34 vrouwen (2,9 procent) is veertig of ouder op het moment van de bevalling. In 1991 was dat nog 0,8 procent. Ook opvallend, 0,2 procent van de vrouwen blijkt zelfs ouder dan 45 jaar, een percentage dat de voorbije jaren quasi stabiel bleef.

Het aantal tienerzwangerschappen was in Vlaanderen al langer laag en blijft nog lichtjes dalen – 1,2 procent van de zwangere vrouwen was in 2017 jonger dan 20 jaar. 

De redenen voor de verschuiving zijn genoegzaam bekend. We vinden later de juiste partner, voelen ons later klaar voor die kinderwens, stellen hogere eisen en er zijn steeds meer hoger opgeleide vrouwen die prioriteit willen geven aan hun carrière, vooraleer ze een familie willen starten.

Slimme meid

Maar is dat nu reden tot juichen of eerder huilen? Is het met andere woorden een goede zaak dat moeders steeds ouder blijken te zijn bij de bevalling? Het antwoord is wat dubbelzinnig. Allereerst kan er een probleem zijn met de kwaliteit van de eicellen, waardoor het voor vrouwen na hun veertigste moeilijker kan zijn om zwanger te worden. Dat was ook de reden waarom de overheid enkele jaren geleden nog een campagne lanceerde ‘Een slimme meid krijgt haar kind op tijd’.

Bovendien kan langer wachten ook gezondheidsproblemen met zich mee brengen, meent dokter Hendrik Cammu, voorzitter van het SPE. “Het is voor moeder en kind niet ideaal. Want, om het oneerbiedig te zeggen, het lijf van zo’n veertiger is toch al veertig jaar oud. Die bloedvaten gaan al veertig jaar mee en daar komt dan een kleine bij in de buik die het hart en bloedvatenstelsel nog eens extra belast.”

Concreet betekent het dat vrouwen boven de veertig sneller last hebben van een hoge bloeddruk, maar ook vaker kleinere of net dikkere kinderen krijgen, door diabetes. Bovendien komen die vrouwen in de menopauze terecht wanneer hun kinderen nog klein zijn, wat mentaal zwaar kan zijn.

Scandinavië

Maar reden tot paniek over de tendens is er nu ook weer niet, meent dokter Cammu. “Je ziet het in alle welvarende landen. Wanneer een land zich meer ontwikkelt, zie je dat de moeders ouder worden. Je kan oudere moeders beschouwen als een vorm van beschaving, een teken van rijkdom. In de Scandinavische landen bijvoorbeeld zie je dat al heel lang. Maar ook in landen als Ghana, die erop vooruit aan het gaan zijn, zie je dat de leeftijd waarop vrouwen zwanger worden aan het opschuiven is.”

Dat de gemiddelde leeftijd waarop vrouwen kinderen baren opschuift, hoeft dus niet per se negatief te zijn. Het kan net positief zijn om wat langer te wachten, omdat iets rijpere vrouwen meestal een stuk zelfzekerder zijn en vaak ook meer financiële zekerheid hebben. Maar de extremen, daar moeten we wel vanaf, meent dokter Cammu. “Ik zeg altijd: mensen, koop uw kinderen tussen de 25 en de 35 jaar. Dat is de beste periode.”