Grensstadje pruimt Trumps muur niet: "Alleen criminele bendes worden er beter van"
Hoog boven het stalen grenshek prijkt een honderd jaar oude watertoren. Voor zowel Calexico aan de Amerikaanse kant als Mexicali in Mexico is het een symbool van hoop middenin de verschroeiende woestijn. Aan Mexicaanse zijde rijden er auto’s stapvoets onderdoor richting grensovergang. Terwijl Amerikaanse camera’s vanaf de toren speuren naar illegale overstekers.
"Die Muur van Trump is een belachelijk idee", zegt Manuel Guerrero, de 29-jarige eigenaar van koffiehuisje Hope in Calexico. De Amerikaan van geboorte besloot op zijn achttiende in Mexicali te gaan wonen. "Veel goedkoper", zegt de jonge ondernemer. Als geen ander kent hij het leven aan beide zijden van de grens.
"Elke dag proberen migranten illegaal de VS binnen te komen", zegt Guerrero. "Dan zie je ineens een paar man met touwladder naar het hek sprinten en hup, in een paar tellen zijn ze erover." Sommigen rennen recht in de armen van de Border Patrol. Anderen hebben geluk en verdwijnen tussen de winkelende massa.
Voor sommigen in Californië is de verkiezing van Trump tot president voldoende reden om zich te willen afscheiden van de Verenigde Staten: na de brexit een calexit. In het slaperige, agrarische Calexico valt dat mee. Maar vrijwel iedereen lijkt ervan doordrongen dat een twee keer zo hoge muur – het bestaande hek telt vijf meter – het leven eerder moeilijker dan makkelijker zal maken.
"Dit stadje kan niet zonder Mexicaanse consumenten", zegt Gaston Lopez vanuit zijn geldwisselkantoortje. De bejaarde eigenaar vreest elke belemmering voor zijn klanten van de overkant. "Vroeger verhuurde ik winkelpanden voor een twee keer zo hoge prijs. Dat is voorbij. Mensen uit Mexicali staan tegenwoordig te lang in de rij voor de grens. Ze gaan liever naar hun eigen winkels. En nu zit die waardedaling van de peso kopers ook nog in de weg."
(lees verder onder de foto)
"Migranten zullen altijd blijven komen"
Mexicali groeide de afgelopen decennia onstuimig, deels dankzij het vrijhandelsverdrag NAFTA met Amerika en Canada. Talloze maquiladoras (assemblagefabrieken) uit de voedsel-, computer- en vliegtuigsector bezorgen tienduizenden Mexicanen een baan. Maar ook in de ondergrondse "industrie" rond illegale migranten gaan flinke bedragen om. Zoveel zelfs dat criminele bendes inmiddels de polleros controleren die helpen bij de oversteek.
"Wie hulp van een pollero wil, betaalt tegenwoordig zo’n vierduizend dollar", zegt Jorge Galindo, fotograaf bij de krant La Voz de la Frontera in Mexicali. In zijn jarenlange stadsverslaggeving zag hij het allemaal voorbij komen: migranten die over het hek klauteren, polleros die met slijptol een gat in het hek slijpen en ten slotte de tunnels die onder de grens tot in Amerika reiken.
Galindo: "Hoe moeilijker je het maakt, hoe meer geld die bendes kunnen vragen voor de oversteek. Want migranten zullen er altijd blijven komen." Of het nu Mexicanen, Centraal-Amerikanen of, zoals de afgelopen maanden, een invasie aan Haïtianen betreft. "De enige die beter wordt van die muur van Trump, zijn deze bendes."
Toch staat de muur bovenaan het wensenlijstje van veel Trump-stemmers. Maar liefst 64 procent van zijn aanhang noemde migratie tijdens de exit polls op verkiezingsdag als allerbelangrijkste onderwerp. In zijn koffiehuisje moet Guerrero nog zien of de muur er echt komt. Al was het maar om het prijskaartje. Vijfentwintig miljard dollar, berekende de Washington Post onlangs.
Stille getuigen van eerdere pogingen om de VS te bereiken.