Pluto de (dwerg)planeet: astronomen en IAU debatteren over lot van het hemellichaam

Pluto was tot het jaar 2006 de negende planeet van ons zonnestelsel. De planeet is - sinds de ontdekking ervan in 1930 - wel altijd een buitenbeentje geweest omdat Pluto veel kleiner was dan de acht andere planeten. Mercurius, Venus, de Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus vervolledigden het lijstje van planeten die rondjes rond de zon draaien.

Al bleef Pluto gewoon rondjes rond de zon draaien, de Internationale Astronomische Unie besliste dertien jaar geleden dat de planeet niet langer voldeed aan alle drie de voorwaarden.

(Lees verder onder de foto)

Over welke voorwaarden het dan gaat? De eerste voorwaarde werd hierboven reeds vermeld: een planeet draait in een baan rond een ster - in ons zonnestelsel is dat de zon. Ten tweede is een planeet een object dat door zijn eigen zwaartekracht bolvormig is: een vinkje voor Pluto.

De derde voorwaarde was echter het breekpunt voor Pluto als planeet. Een planeet moet zich immers in een baan rond een ster bevinden waar het de omgeving van zijn eigen baan heeft schoongeveegd van andere objecten. Daar is Pluto jammer genoeg niet groot genoeg voor.

“Maar”, zegt planetair wetenschapper Alan Stern die NASA’s onbemande New Horizons-missie naar Pluto leidde, “er moet een nieuwe definitie gehanteerd worden om planeten te omschrijven.” De oppervlakte van Pluto bestaat immers uit valleien en andere complexe structuren zoals waterijs: stuk voor stuk geologische eigenschappen die meer lijken op die van een planeet dan die van een dwergplaneet.

Bijna, maar net niet: dat is een dwergplaneet. De objecten die aan twee van de drie voorwaarden van een planeet voldoen, worden dwergplaneten genoemd. Dat zijn er voorlopig vijf in ons eigen zonnestelsel: Pluto, Ceres, Eris, Makemake en Haumea. Daarnaast zijn er nog twaalf kandidaat-dwergplaneten.

En Pluto wil zijn plaats maar wat graag afstaan, althans de astronomen die Pluto negen jaar lang bestudeerden tijdens de New Horizons-ruimtemissie. Aan de hand van wetenschappelijke gegevens afkomstig van die ruimtemissie hopen wetenschappers dat de discussie over de classificatie van Pluto vanavond voor eens en altijd zal stoppen.