Eeuwen geleden heersten vrouwen over Japan en doodsbedreiging voor ‘laatste hoop monarchie’: deze 6 dingen wist je nog niet over Japanse koningshuis

Vrouwen kunnen in Japan geen aanspraak maken op de troon, maar ooit was dat anders. Studies van graftombes in het westen van Japan tonen aan dat vrouwelijke stamhoofden in de 4de eeuw geen uitzondering waren. De eerste échte keizerin van Japan – waar historisch bewijs voor is – was Suiko, die heerste van 592 tot haar dood, ongeveer 35 jaar later. Zij zou onder meer verantwoordelijk zijn voor de allereerste grondwet van het land. Na haar volgden nog zeker 7 andere vrouwen.


De machtige keizerin Koken/Shotoku (van 749 tot 758 en van 764 tot 770) bijvoorbeeld, maar ook keizerin Genmei (707 tot 715) en haar dochter Gensho (715 tot 724). Die laatste passeerde zelfs haar broer – die eigenlijk kroonprins was – omdat hun moeder dacht dat Gensho het er beter zou van afbrengen. De laatste Japanse keizerin was Go-Sakuramachi, die regeerde van 1762 tot 1771. (lees hieronder verder)

Een nieuwe grondwet uit 1889 maakte een einde aan de kans op een vrouwelijke troonopvolger. De rol van de keizer werd aangepast en hij werd weer militair bevelhebber. Vrouwen konden het leger niet meer aanvoeren, wat hen de facto uitsloot van de macht. Er was ook een grote drang om het westen te imiteren en bij het opstellen van de nieuwe grondwet werd die van Pruisen gebruikt als inspiratie. Die sloot – in tegenstelling tot de Britse – vrouwen uit van de troonopvolging.

Doordat vrouwen geen aanspraak kunnen maken op de troon – evenmin als hun echtgenoten en eventuele mannelijke kinderen – blijven er niet veel mogelijke troonopvolgers over. Maar liefst 13 van de 18 leden van de koninklijke familie zijn immers vrouwen.

De nieuwe keizer heeft alleen een dochter, Aiko (17). Dat maakt dat na hem zijn jongere broer Akishino (53) de eerste in lijn is voor de troon. Prins Akishino heeft wél een zoon – Hisahito (12) – en hij is voorlopig ook de laatste kanshebber op de keizerlijke titel. Alle hoop voor de toekomst van de monarchie rust dus op zijn schouders. Er spelen nochtans veel variabelen mee: hij moet gezond blijven, hetero zijn, ooit trouwen én voor mannelijke nakomelingen zorgen. (lees hieronder verder)

Dat er altijd iets mis kan gaan met de ‘laatste hoop van de monarchie’, bleek gisteren nog. Toen arresteerde de politie van Tokio een 56-jarige man op verdenking van het binnendringen van de middelbare school van Hisahito (12). Hij raakte onder valse voorwendselen tot in de klas van de prins, die op dat moment gelukkig samen met zijn medeleerlingen elders was op de schoolterreinen. Bij de lessenaar van de prins liet de man een stok achter met aan elk uiteinde een mes getapet. Wat het exacte motief was van de man is nog niet duidelijk. (lees hieronder verder)

De nieuwe keizerin van Japan is niet van adel. De oude keizer Akihito was de allereerste die de toelating kreeg om met een ‘gewoon meisje’ te trouwen en dat deed hij ook: hij huwde met Michiko Shoda, nadat hij haar bij het tennissen had leren kennen. Ook zijn oudste zoon – de nieuwe keizer Naruhito – trouwde met een burgermeisje: Masako Owada, die daarvoor een succesvolle carrière als diplomaat opgaf. Door de druk om een mannelijke erfgenaam op de wereld te zetten kreeg Masako echter af te rekenen met aanhoudende psychische problemen. (lees hieronder verder)

De nieuwe keizer Naruhito is de 126ste in een ononderbroken lijn, die teruggaat tot het ontstaan van Japan in 600 voor Christus. Volgens de legendes was de eerste keizer Jimmu een afstammeling van de zonnegodin. Over de eerste 25 keizers is niet veel met zekerheid bekend, maar er is wel historisch bewijs voor de ononderbroken lijn sinds het jaar 500 na Christus. Japan is overigens de laatste moderne natie die zijn leider nog ‘keizer’ noemt.

Het aftreden van de oude keizer Akihito (85) is uitzonderlijk. Hij was sinds 1989 in functie en liet drie jaar geleden verstaan dat hij om gezondheidsredenen troonsafstand wilde doen. Een troonsafstand was echter niet voorzien in de nieuwe Japanse grondwet van 1889 en daardoor moest de regering een eenmalige wet afkondigen. Voor alle duidelijkheid: die eenmalige wet slaat alleen op Akihito en is dus niet van kracht voor zijn opvolgers.

Het was overigens 202 jaar geleden dat er nog een keizer aftrad in Japan. Dat was keizer Kokaku, in 1817. Hij deed troonsafstand ten gunste van zijn zoon Ninko (17). Kokaku was de eerste keizer in twee eeuwen tijd die de leeftijd van 40 jaar haalde terwijl hij op de troon zat. Zijn voorgangers stierven jong of werden tot aftreden gedwongen.