Justitie in New York neemt wapenlobby NRA op de korrel, Trump reageert woedend
De invloedrijke Amerikaanse wapenlobby NRA is in de problemen geraakt door een interne machtsstrijd. Tegelijkertijd onderzoekt justitie van de staat New York of de NRA zich wel gehouden heeft aan de regels voor non-profitorganisaties. President Trump heeft woedend gereageerd op dit ‘illegale’ onderzoek.
Trump beschuldigde de Democratische gouverneur van New York, Andrew Cuomo, en openbaar aanklager Letitia James ervan dat zij hun macht misbruiken om de NRA ‘onderuit te halen en te vernietigen’. Afgelopen week trad Trump nog op tijdens de jaarvergadering van de organisatie die zich hardnekkig verzet tegen iedere poging het wapenbezit in de Verenigde Staten aan banden te leggen.
Achter de schermen van de bijeenkomst vochten de kopstukken van de NRA een gevecht op leven en dood uit, waarbij voorzitter Oliver North aan het kortste eind trok. North – die in de jaren tachtig een hoofdrol speelde in de Iran-Contra-affaire waarbij de Amerikaanse regering in het geheim wapens leverde aan Iran – had NRA-topman Wayne LaPierre beschuldigd van financieel en seksueel wangedrag.
Volgens LaPierre, al decennia lang de sterke man binnen de NRA, probeerde North hem te chanteren met deze beschuldigingen. North zou hebben gedreigd de vuile was buiten te hangen, tenzij LaPierre zou opstappen als topman van de NRA. In dat geval zou North volgens LaPierre de zaak geheimhouden en een aantrekkelijke gouden handdruk voor hem regelen.
Schimmig
De machtsstrijd liep erop uit dat niet LaPierre, maar North zijn vertrek aankondigde. Maar daarmee is de kous nog niet af voor de NRA. De kwestie heeft de aandacht gevestigd op de schimmige financiële situatie binnen de NRA. Critici van de wapenlobby zeggen dat de NRA in de loop van de jaren honderden miljoenen heeft overgemaakt aan een firma, Ackerman McQueen, die al dertig jaar de pr voor de organisatie doet. Daarbij gaat het ook om campagnes om geld binnen te halen voor de NRA. Over 2017 zou de NRA de firma zo’n 35 miljoen euro hebben betaald.
In de praktijk zou er bijna geen verschil meer zijn tussen de NRA en het pr-bureau, met dien verstande dat de NRA formeel een non-profitorganisatie is en Ackerman een commerciële onderneming. De NRA zou ook een productiebedrijf hebben ingehuurd waarin een van de kopstukken van de organisatie aandelen heeft. Al die zaken zijn voor de New Yorkse justitie aanleiding de non-profitstatus van NRA in twijfel te trekken.
Als inderdaad blijkt dat er sprake is van financieel wangedrag, kan justitie de NRA een navordering opleggen of het bestuur ontbinden. In het ergste geval kan zelfs de hele organisatie (met circa vijf miljoen leden) worden ontbonden. Dat zou een klap zijn voor Trump. De NRA gaf in 2016 zo’n 15 miljoen euro uit om Trump in het zadel te helpen.