Politici halen alles uit de kast op 1 mei-toespraken: Crombez pleit voor gratis openbaar vervoer tot 18 jaar

Sp.a-voorzitter John Crombez acht een samenwerking met N-VA in de federale of Vlaamse regering quasi onmogelijk, zei hij in Terzake op Canvas. "Je ziet dat die partijen zo verschillend werken en denken. N-VA heeft facturen verhoogd, heeft de pensioenen verlaagd voor langer werken. Dat is het omgekeerde van wat wij willen doen, daar kan je geen akkoord mee maken."

De Antwerpse afdeling van sp.a bestuurt al vier maanden met Open Vld en met de N-VA van burgemeester Bart De Wever. "Soms moet een linkse partij nu eenmaal moedig zijn, en proberen het tij te keren", zegt schepen Tom Meeuws vandaag. "Wij zouden liefst besturen met Groen, maar als dat niet kan, moeten we onze overtuigingen op een andere manier proberen uitvoeren. Wij willen geen partij zijn die aan de kant blijft staan.”

Ook Kathleen Van Brempt, op 26 mei lijsttrekker bij de Europese verkiezingen, geeft de voorkeur aan een coalitie met linkse partijen. "Maar wij sluiten geen enkele democratische partij uit", zegt ze. "Je kan toch niet voorspellen hoe het na de verkiezingen loopt. Wat wel vast staat, is dat we het beleid van de afgelopen vijf jaar niet willen steunen. Als men dat wil voortzetten, is het zonder ons.”

Sp.a voert een campagne rond “zekerheid”, waarbij ze de nadruk legt op koopkracht en kwaliteitsvolle zorg. Naast de bekende standpunten rond pensioenen - een minimumpensioen van 1.500 euro voor wie 42 jaar gewerkt heeft - en een lagere btw op elektriciteit, stond Crombez in zijn 1 mei-toespraak in Oostende stil bij de klimaatuitdagingen. 

Die moeten voor sp.a haalbaar en betaalbaar zijn en mogen de “kosten niet afschuiven op de gewone werkmens”. “Het klimaat oplossen doe je niet door mensen die nu nog een biefstuk eten een schuldgevoel aan te praten”, klonk het.

Sp.a pleit voor gratis openbaar vervoer tot 18 jaar, om jongeren er nu al van te overtuigen dat de auto niet altijd de oplossing is. Volgens Crombez kunnen jongeren met het geld dat de huidige regering uitgaf aan straaljagers 500 jaar gratis op bus en tram. De Vlaamse socialisten willen ook de komende vijftien jaar alle woningen in Vlaanderen isoleren en Crombez pleitte ook voor maatregelen die wonen terug betaalbaar maken. Om de wachtlijsten voor een sociale woning aan te pakken, wil sp.a de komende jaren “minstens 100.000 sociale woningen extra bouwen”.

In de peilingen deed sp.a het de voorbije jaren niet altijd goed, maar voorzitter Crombez is strijdvaardig. “Op 26 mei gaan wij tonen tot wat wij in staat zijn, zodat die anderen niet anders kunnen zeggen dan: ‘Miljaar, die sossen. Ze hebben het weer geflikt!’”.

De Vlaamse socialisten willen die zekerheid herstellen, onder meer door een verlaging van de btw op elektriciteit naar 6 procent, een minimumloon van 2.300 euro bruto, een minimumpensioen van 1.500 euro voor mensen met een loopbaan van 42 jaar en het behoud van de pensioenleeftijd op 65.

Ook op het vlak van zorg is volgens sp.a meer zekerheid nodig. Het is een nagel waar sp.a al langer op hamert, want de zorgsector is volgens haar “in crisis”. “Iedereen heeft recht op de juiste zorg. Altijd”, aldus Freya Van den Bossche, tweede op de Vlaamse sp.a-lijst.

Om zorgzekerheid te realiseren, wil sp.a onder meer komaf maken met de ereloonsupplementen, wil de partij de rusthuisfacturen niet laten stijgen tot boven de pensioenen en moeten vooral de wachtlijsten in de zorg weggewerkt worden. De partij maakt meteen ook een breekpunt van die garantie op zorgzekerheid. “Zonder zorgzekerheid geen sp.a in de volgende regering”, aldus Van den Bossche.

Ook PVDA-voorzitter Peter Mertens trekt bijzonder hoopvol naar de verkiezingen, ondanks de groeipijnen waar zijn partij volgens hem op dit moment mee kampt. Vier maanden na de start van de legislatuur is de PVDA-fractie in de Antwerpse gemeenteraad gehalveerd. In Brussel gaan drie gemeenteraadsleden als onafhankelijke verder. “Dit is pijnlijk, maar het hoort erbij voor een partij die zo snel groeit als de onze”, zegt Mertens vandaag in de 1 mei-optocht. “Ons ledenaantal is in vier jaar tijd verdubbeld. Dit zijn groeipijnen.” 

In zijn speech voor aanvang van de stoet herhaalt hij de eis voor een minimumpensioen van 1.500 euro. “Toen ik dat voorstel voor het eerst lanceerde, in september 2017, stonden we alleen. Samen met de vakbonden. Ondertussen hebben alle partijen ons voorstel overgenomen, van sp.a en CD&V tot en met N-VA”, zegt hij. “Maar wie gelooft die partijen nog? Als de pensioenen vandaag zo laag zijn, dan heeft dat met beleidskeuzes te maken, van deze regering. Ook CD&V is nu plots voorstander van 1.500 euro pensioen. Vier weken voor de verkiezingen. Wat heeft CD&V dan de voorbije vier jaren zitten doen?”

Kamerlid Raoul Hedebouw schuift drie voorwaarden naar voren: een minimumpensioen van 1.500 euro netto, het stopzetten van de fiscale uitzonderingen voor multinationals en het beëindigen van de “Europese besparingsdrift” om te investeren in de klimaattransitie.

PS-voorzitter Elio Di Rupo ging in zijn 1 meiboodschap opnieuw volop de strijd aan met N-VA en MR. “De PS is de conditio sine qua non voor verandering, na vier jaar een half rampzalig beleid voor de grote meerderheid van de bevolking door een federale regering die volledig losstaat van de realiteit voor Walen en Brusselaars”, fulmineerde hij. “Enkel een sterke PS kan het schrikbeeld van een regering N-VA-MR bis verhinderen.”

In lijn met de verkiezingscampagne van de Franstalige socialisten fulmineerde Di Rupo voornamelijk tegen het bilan van de regering-Michel, met Open Vld, CD&V, MR en tot voor kort ook N-VA. “Het bilan van de regering-Michel is schandelijk. Ze heeft de meerderheid van de inwoners verarmd”, meent Di Rupo. De PS-voorzitter nam onder meer de indexsprong, de gestegen elektriciteitsfactuur en de opgetrokken pensioenleeftijd op de korrel.

De Franstalige socialisten willen verandering, en dat kan alleen als ze zelf sterk genoeg uit de verkiezingen komen, benadrukte Di Rupo. “De burgers willen geen MR-N-VA bis. Ze hebben genoeg van onrechtvaardigheden en ongelijkheden. Enkel een sterke PS kan dat schrikbeeld verhinderen.” Op vlak van klimaat pleit de PS net als de Vlaamse collega’s van sp.a voor een sociaal beleid, “want het einde van de wereld en het einde van de maand, dat is hetzelfde gevecht”. 

Dé uitdaging voor 26 mei is om te vermijden dat er opnieuw coalities van rechtse partijen gevormd kunnen worden. Dat zei de minister-president van de Franse gemeenschap Rudy Demotte (PS) in zijn toespraak. “Als we hen de minste kans laten om opnieuw een meerderheid te vormen, dan is het gedaan met ons sociaal model”, meent Demotte. “Vandaar is de eerste uitdaging voor de verkiezingen van 26 mei om het hen onmogelijk te maken opnieuw rechtse regeringen te vormen. En daarvoor is geen betere oplossing dan de socialistische partij incontournable maken”, riep hij de kiezer op. 

Ook MR en Open Vld hebben de liberale waarden in de verf gezet. Ze benadrukten daarbij het belang van werk als motor van de economie en de sociale zekerheid. “Het is de kernwaarde” binnen de kiesprogramma’s van beide partijen, verklaarde ontslagnemend premier en MR-voorzitter Charles Michel.

Charles Michel hamerde op de tewerkstelling als kernwaarde binnen het liberale DNA. Hij riep de kiezers op de linkse partij bij de verkiezingen van 26 mei links te laten liggen en “geen kat in een zak” te kopen. In de plaats daarvan hamerde de eerste minister op de recepten “die werken” van MR en Open Vld. Meteen verwees hij naar de 230.000 jobs die er de voorbije legislatuur bijkwamen, maar ook op het gedaalde begrotingstekort, de lancering van een investeringspact, de hervatting van de GEN-werken rond Brussel en de verdubbeling van de elektriciteitsproductie via windmolens op zee.

Open Vld-voorzitster Rutten hamerde op de waarden die beide partijen verdedigen. MR en Open Vld zijn “twee partijen uit één optimistische familie” die “de rangen sluiten, in goede en slechte tijden”. “Wij geloven in dit land, en we verdedigen dezelfde idealen, schouder aan schouder”, aldus Rutten.

“Hoe meer mensen aan het werk, hoe sterker onze economie, onze sociale zekerheid en onze samenleving zal zijn”, ging de liberale kopvrouw voort. “En wie verdedigt werk en jobcreatie? Dat zijn wij, de liberalen. We hebben dat altijd gedaan en zullen dat altijd blijven doen.”

Het Vlaams Belang verwerpt het sociaal model van de N-VA, maar ook het gefaalde model van links. Dat was de boodschap van partijvoorzitter Tom Van Grieken in zijn 1 meiboodschap in Ninove. “Als het systeem het volk niet dient, moet het afgeschaft of aangepast worden”, vond Vlaams-Brabants lijsttrekker Dries Van Langenhove.

Vlaams Belang sluit een sociaal contract met de kiezer met drie engagementen: een minimumpensioen van 1.500 euro na een volledige loopbaan van 40 jaar, de verlaging van de btw op elektriciteit naar 6 procent, en 125 euro netto extra door de belastingvrije som op te trekken tot het leefloon en de tweede schijf in de personenbelasting te verlagen tot 30 procent. Dat financiert de partij door te besparen op het Belgische systeem waardoor ieder jaar 7 miljard euro van Vlaanderen naar Wallonië vloeit, op de migratiefactuur en op het politiek systeem.

Guy D’Haeseleer richtte zijn pijlen op de N-VA. Door de steun van een N-VA’er werd in Ninove een coalitie zonder zijn Forza Ninove gevormd. “Mijn missie voor de rest van mijn carrière is het ondemocratische cordon sanitair slopen”, beloofde hij.

Dries Van Langenhove, de onafhankelijke lijsttrekker voor de Kamer in Vlaams-Brabant, hekelde dat het systeem voor de traditionele partijen belangrijker is dan het volk. Maar “als het systeem het volk niet dient, moeten we het systeem aanpassen of afschaffen”, vond hij.