Allereerst, wat zijn ketonen? Ze worden aangemaakt in de lever als vetten niet volledig worden afgebroken. De ketonen komen daarna in de bloedbaan terecht en worden gebruikt voor energie of verlaten het lichaam via de urine. De aanmaak van ketonen door ons lichaam zelf is dus een manier om voldoende energie aan te maken tijdens periodes van voedselschaarste. De glucose wordt steeds minder gebruikt door het lichaam. Het lichaam past zich in feite aan op de nieuwe brandstof. Zodoende maakt het lichaam steeds meer gebruik van de ketonen.

Zijn ketonen veilig? Ketonen worden traditioneel gelinkt aan vasten, maar ook aan diabetes. Bij onbehandelde diabetes kunnen de concentraties in het bloed immers heel hoog oplopen. Deze hoge waarden kunnen zelfs tot een levensbedreigende situatie leiden. Het volgen van een ketogeen dieet (Dit dieet bestaat voornamelijk uit vetten (80 procent), een gemiddelde eiwitinname (15 procent) en vooral een minimale (5 procent) koolhydraat inname), vasten of inname van ketonzouten of -esters zorgt echter voor ketonconcentraties in het bloed die maximum de helft van de ‘gevaarlijke’ concentratie bedragen.

Het wereld anti-doping agentschap (WADA) beschouwt ketonen dan als supplementen en niet als doping.

Mag dat wel?

Om op de dopinglijst te komen, moet een middel voldoen aan twee voorwaarden: prestaties bevorderen én negatieve effecten hebben. Dat tweede is bij ketonen niet het geval, aldus professor Peter Hespel. “Het gebruik van ketonen in de sport is goedgekeurd door het WADA. Het ketonendossier is in detail doorgelicht en men vond geen argumenten om het op de dopinglijst te zetten”.

Maar ketonen zijn wel prestatiebevorderend? Ja, zo blijkt uit het onderzoek van Hespel. Die liet 18 proefpersonen een gesimuleerde Ronde van Frankrijk doen. De groep werd onderverdeeld in twee groepen: eentje moest fietsen zonder ketonen, eentje met. Drie weken later was iedereen kapot, maar: “De proefpersonen die ketonen gebruikt hadden, konden beter presteren en veel sneller recupereren”, aldus Hespel, die concludeert dat ketonen de prestatie met zo’n 15 procent verbeterden.

“Voor mij is dit ongezien”, reageert hij bij de VRT. “De grootteorde van de effecten met ketonen zijn vele keren groter dan wat ik ooit met om het even welk ander voedingssupplement of om het even welke sportdrank gezien heb.”

Geen geheim meer

Twee jaar geleden al publiceerde Sport Vlaanderen een studie waarvan een van de conclusies was: “Studies tonen aan dat ketonen prestaties kunnen bevorderen bij wielrenners en roeiers. Al werd de stijging ervan kleiner wanneer de intensiteit van de inspanning toenam.”

Ketonendranken, die origineel ontdekt werden door het Amerikaanse leger, worden dan ook veel gebruikt in het peloton. Iets wat Cycling Weekly vorig jaar al ontdekte. “Er waren de voorbije jaren veel geruchten over, maar nu zijn ze eindelijk openlijk beschikbaar als HVMN Ketone en verschillende WorldTour-ploegen waren klanten”, aldus CEO van HVMN Geoffrey Woo.

“Ik denk dat er nog maar weinig uithoudingsatleten zijn die niet weten dat er iets aan het gebeuren is met ketonen, en al zelf aan het experimenteren zijn”, klinkt het bij Hespel.

En wat kost dat? Een set van drie flesjes kost 99 dollar (zo’n 88 euro), een liter kost al snel meer dan 1.000 euro. Bij een kuur van enkele weken spreek je al snel over een kostprijs van duizenden euro’s.