Thaise koning wordt gekroond met een mix van boeddhistische en hindoe-rituelen
Het is een uitzonderlijke gebeurtenis: de kroning van een nieuw staatshoofd in Thailand. De vorige keer bij koning Bhumibol was dat in 1950. Zijn zoon Maha Vajiralongkorn wordt straks ook officieel de tiende koning van de Chakri-dynastie.
Maha Vajiralongkorn werd eind 2016 koning van Thailand, kort nadat zijn vader Bhumibol of Rama IX was overleden. De officiële kroning komt er nu pas aan. Dat daar zo veel tijd tussen is, is niet zo uitzonderlijk: Bhumibol werd officieel pas gekroond vier jaar nadat hij zijn broer Ananda Mahidol was opgevolgd. Die voorganger, ook Rama VIII genoemd, is officieel zelfs nooit gekroond.
Voor deze koning gaat dat dus relatief snel, iets meer dan twee jaar na zijn troonsbestijging. De kroning is dan ook vooral een religieuze en ceremoniële bevestiging van de Chakri-dynastie die al sinds 1782 op de troon zit.
Enkele dagen geleden verraste de koning iedereen door plots te trouwen met zijn vriendin Suthida. De nieuwe koningin was eerder een stewardess van Thai Airways, vicebevelhebber van de koninklijke lijfwacht en werd een tijd geleden verheven tot generaal. Ze is de vierde vrouw van de koning en de eerste sinds hij de troon besteeg. (Lees verder onder de foto).
De agenda van de kroning: 4 tot 6 mei
Wat gebeurt er nu precies bij die kroning? Wel die begon eigenlijk al op 6 april toen in Bangkok bronwater voor de rituele wassing van de nieuwe koning uit alle provincies van Thailand werd bijeengebracht in een tempel in de hoofdstad Bangkok. Dat water werd dan gezegend en overgebracht naar de Tempel van de Jade Boeddha in het koninklijk paleis.
Op 22 en 23 april werd de volledige naam van koning Maha Vajiralongkorn Bodindradebayavarangkun geschreven op het gouden blad, de Phra Suphannabap. Op 2 mei heeft de koning dan zijn respect betuigd voor alle godheden om ze zo gunstig te stemmen (niet erg boeddhistisch in feite). Een dag later werden die Phra Suphannabap en het koninklijk zegel in een processie naar een troonzaal in het paleis gebracht. (Lees verder onder de foto).
Op zaterdag 4 mei vindt daar dan de rituele wassing van de koning met het heilige water plaats. Hij wordt dan officieel "de beschermer van het boeddhisme" en in feite ook van alle godsdiensten in Thailand. Daarna betoont de koning eer aan al zijn negen voorgangers van de dynastie en verleent hij een audiëntie aan alle belangrijke figuren in het land.
(Lees verder onder de foto)
Op zondag 5 mei wordt een ceremonie gehouden voor de volledige naam van de koning, bevestigt hij de titels van de leden van zijn familie en daarna trekt hij met een gevolg van meer dan 1.300 soldaten doorheen de stad in een parade die meer dan drie uur zal duren.
Op maandag 6 mei zal de koning de bevolking groeten vanop een balkon van het paleis en is er in de grote troonzaal een ontmoeting met hoogwaardigheidsbekleders, de clerus en buitenlandse gasten. Voortaan zal 6 mei dan een officiële feestdag zijn. De hele ceremonie wordt geleid door prinses Sirindhorn, de jongere zus van de koning.
(Lees verder onder de foto).
Een quasi-goddelijk koningschap
Het koningschap in overwegend boeddhistische landen zoals Thailand en Cambodja vertoont opvallend veel hindoeïstische trekken. Dat verbaast niet, want beide verwante religies zijn twee millennia geleden vanuit India naar Zuidoost-Azië gekomen, samen met de notie van goddelijk koningschap of "devaraja", waarbij de koning de incarnatie was van de hindoegod Vishnu en en behoeder van de natuurlijke orde. (Lees verder onder de foto).
Thailand mag dan sinds het oudste Thaise koninkrijk Sukhothai in de 13e eeuw een boeddhistische natie geweest zijn, die hindoesymbolen bleven echter in ere. Dat blijkt uit het symbool van Thailand, de Garuda of mythische vogel van de god Vishnu, maar ook het water dat bij de kroning in Bangkok gebruikt wordt, is duidelijk hindoeïstisch van oorsprong, al komt rituele reiniging ook voor in andere religies, zoals het christendom of de islam. Het embleem van de huidige Chakri-dynastie bestaat uit ineengewerkte chakra-discus, een symbool van de god Vishnu, en de trisula-drietand van die andere hindoegod Shiva. (Lees verder onder de foto).
Toen het boeddhisme de overhand kreeg, werd de koning de "dharmaraja" of de behoeder van de leer van de Boeddha (de dharma) via het "regeren via de deugd". Dat wil niet zeggen dat koningen onaantastbaar waren: er werden er velen afgezet of vermoord; de laatste in 1782 toen de huidige dynastie aan de macht kwam.
Sinds de staatsgreep van 1932 die een einde maakte aan het koninklijk absolutisme, is Thailand officieel een constitutionele monarchie waar de macht in theorie ligt bij het parlement en de regering (de facto vaak bij het leger).
(Lees verder onder de foto)
De koning is echter veel meer dan een ceremonieel figuur: hij tekent de wetten en benoemt premier en regeringsleden evenals hoge ambtenaren, topmilitairen en hoofden van de boeddhistische clerus. Hoeveel macht en invloed hij precies heeft, is nogal vaag, maar onder Bhumibol is die gevoelig toegenomen. Natie, religie en de koning zijn nog altijd de drie pilaren van de staatsideologie van Thailand en dat maakt deze kroning tot iets veel meer dan alleen een ceremonieel gebeuren.
Bekijk hieronder beelden van de kroning:
Bekijk het verslag uit "Het Journaal" hier:
