Grote twijfels over veiligheid Russische Superjet na vliegramp

Een nieuwe Superjet van Aeroflot werd kort na vertrek uit Moskou geraakt door bliksem. Verschillende systemen zouden daarop zijn uitgevallen in de cockpit. De piloten zetten een noodlanding in terwijl het vliegtuig zwaar beladen was door de ongebruikte brandstof aan boord. Videobeelden tonen hoe het toestel stuiterend neerkomt op de landingsbaan. Bij de derde stuiter breekt het achterste landingsgestel af en verandert het toestel in een vuurbal.

41 van de 78 passagiers kwamen om. De meeste slachtoffers zaten in het achterste deel van het toestel. Vanaf stoelenrij elf overleefden slechts zes mensen de brand.

Sinds de crash roepen verschillende Russische luchtvaartexperts om een tijdelijk vliegverbod van de Superjet. Maar het ministerie van Transport, dat de bouw van de Superjet subsidieerde, zei maandag geen reden te zien om de toestellen aan de grond te houden.

De Superjet is sinds 2011 Ruslands hoop op de internationale markt van passagiersvliegtuigen. Eindelijk was er een vervanger voor de krappe en oude Sovjet-toestellen, die eraan bijdragen dat vliegen in Rusland bijna twee keer zo gevaarlijk is als in de rest van de wereld. Met honderd stoelen en een bereik van 3.000 kilometer leek Rusland een concurrent te hebben voor Embraer uit Brazilië en Bombardier uit Canada.

Maar nu is de vraag of de Superjet wel bestand is tegen blikseminslag. Denis Evdokimov, bevelhebber van de uitgebrande Superjet, zei dat het radiocontact met de grond wegviel na de inslag en dat de automatische besturing uitviel. Hij zei geen verklaring te hebben voor de mislukte landing.

Voor deskundigen is de uitval van de systemen voldoende reden om aan de veiligheid van de Superjet te twijfelen. “Het falen van de elektronica kan alleen veroorzaakt zijn door een slechte assemblage van metaaldelen”, zei Vasili Krjoek, directeur en voormalig piloot van Yamal Airlines, tegen zakenkrant Vedomosti. Zijn Russische maatschappij heeft na Aeroflot de meeste Superjets. Die zorgen al langer voor problemen, volgens Krjoek. “De kwaliteit van de Superjet 100 laat te wensen over.”

Het Russische Onderzoekscomité (vergelijkbaar met het Nederlandse OM) heeft een onderzoek ingesteld naar de ramp. Het houdt rekening met drie mogelijke oorzaken: een technisch mankement, een menselijke fout en slechte weersomstandigheden.

Het is niet het eerste incident met de Superjet. Bij een demonstratievlucht in 2012 crashte het toestel op een berg in Indonesië. Alle 45 passagiers, onder wie potentiële kopers, kwamen om. Toen was de oorzaak falen van de piloten, zo stelde de Indonesische luchtvaartautoriteit. Eind vorig jaar annuleerde Brussels Airlines een bestelling van vier Superjets wegens technische mankementen.

Aeroflot, een maatschappij grotendeels in handen van de Russische regering, heeft vijftig Superjets in zijn vloot en bestelde een halfjaar geleden nog eens honderd nieuwe Superjets. De maatschappij slaagde er de afgelopen jaren in om haar imago te veranderen van een van de beruchtste aanbieders van vliegreizen ter wereld – het dieptepunt was 27 ongelukken in 1973 – in een moderne maatschappij met een jonge vloot en een lidmaatschap van SkyTeam, de internationale alliantie waar KLM ook lid van is.

De ramp is het eerste dodelijke ongeluk in tien jaar voor Aeroflot. Een uur na de crash meldde de maatschappij nog dat de evacuatie binnen 55 seconden voltrokken was. Maar de maatschappij meldde toen niet dat meer dan de helft van de passagiers omgekomen was. Bovendien liep de evacuatie vertraging op door mensen die koffers en tassen uit de bagagevakken wilden meenemen. Op videobeelden is te zien dat overlevenden met grote tassen wegrennen van het brandende toestel.