VLIZ, Ugent en Bradford University

Leefden er in de prehistorie mensen op de bodem van de Noordzee?

Vanaf vandaag bevaart een team van Belgische en Britse wetenschappers de Noordzee om verzonken prehistorische landschappen te bestuderen. Een lage zeespiegel zorgde 8.000 tot 10.000 jaar geleden voor een gevarieerd landschap tussen België en Groot-Brittannië. Het onderzoeksschip RV Belgica hoopt op de bodem van de Noordzee meer te ontdekken over onze prehistorische voorouders.

“Het is moeilijk voor te stellen want we kennen de Noordzee als een grote massa water, maar in het verleden was dat gebied zowel een toendra­landschap als een dichtbegroeide omgeving”, zegt Bart Desmet, wetenschappelijk medewerker bij het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ).

VLIZ onderzocht vorig jaar in samenwerking met de Universiteit Gent en de Britse Bradford University al de bodem van de Noordzee. In het kader van het project Lost Frontiers brachten ze de verschillende verzonken landschappen van 500.000 jaar geleden in kaart. De tweede expeditie hoopt meer te ontdekken over het zeegebied Bruine Bank en de jager-verzamelaars die er 10.000 jaar geleden woonden.

Een rijke geschiedenis in de bodem van de Noordzee

We kennen de Noordzee als een massa water, maar de voorbije 2,6 miljoen jaar wisselde het gebied tussen kale, beboste en overstroomde landschappen. Dat heeft te maken met de zeespiegel die daalt bij lage temperaturen en stijgt bij hoge temperaturen. De verschillende ijstijden zorgden voor landschappen die je kan vergelijken met de natuur in de poolgebieden. Warmere tussenperiodes zorgden voor een wildernis van loofbomen en eiken.

In die prehistorische landschappen leefden verschillende dieren zoals mammoeten, wolharige neushoorns en holenberen. Het team van Britse en Belgische wetenschappers ontdekte bijvoorbeeld voor de kust van Zeebrugge botten die wijzen op een grote walrussenpopulatie die er leefde tijdens de laatste ijstijd.

Op zoek naar de prehistorische bewoners van de Noordzee

Het onderzoeksteam hoopt vooral om de aanwezigheid van mensen in het gebied van de Noordzee te ontdekken. De Britse en Belgische wetenschappers vermoeden dat er 10.000 jaar geleden in de verzonken landschappen grote groepen jager-verzamelaars leefden. “We gaan specifiek op zoek naar menselijke aanwezigheid, maar het is heel moeilijk te bepalen waar we dat zullen vinden. De kans is sowieso klein”, zegt Bart De Smet.

Het is moeilijk om te bepalen waar we menselijke aanwezigheid zullen vinden. De kans is sowieso klein. 

Bart De Smet, wetenschappelijk medewerker bij VLIZ

De Smet schat de kans klein dat het onderzoeksschip menselijke botten zal vinden. Hij denkt wel dat ze bewijzen van menselijke aanwezigheid kunnen aantreffen. De jager-verzamelaars aten bijvoorbeeld schelpen. De overschotten die ze op hopen smeten, zouden nu nog terug te vinden zijn in de bodem.

Lost Frontiers project

Een doorbraak voor de toekomst?

De expeditie van VLIZ, Ugent en Bradford University hoopt niet enkel op een doorbraak voor de geschiedenis, maar ook voor onze toekomst. “We bestuderen de geschiedenis net om de toekomst beter te kunnen inschatten.” Bart De Smet benadrukt het belang van de verzonken landschappen voor het huidig klimaat.

Een grondige studie van de prehistorische landschappen zou ons veel bijleren over de gevolgen van de huidige klimaatverandering.

Bart De Smet, wetenschappelijk medewerker bij VLIZ

We tasten nog steeds in het duister over wat de stijgende zeespiegel betekent voor ons kustlandschap. “Een grondige studie van de veranderingen die de prehistorische landschappen doormaakten door de ijstijden en warmere periodes zou ons veel bijbrengen over de manier waarop ons gebied zal reageren op de klimaatverandering.”

Bekijk ook de animatievideo van het VLIZ hieronder voor meer informatie:

Videospeler inladen...

Meest gelezen