Gaat onze darmflora aan de haal met ons gemoed?
Gestresseerde ratten hebben een andere darmflora dan gewone ratten. Als je de darmbacteriën van die depressieve ratten transplanteert naar gezonde, worden die laatste ook depressief. Dat blijkt uit onderzoek van neurowetenschapper Seema Bhatnagar in het Critical Care at Children’s Hospital of Philadelphia. Het onderzoek leidt misschien ooit naar een behandeling van psychische aandoeningen met gezonde bacterieculturen.
Het onderzoek over het verband tussen de darmflora en onze geestelijke gezondheid zit volop in de lift. Uit vorige onderzoeken bleek dat stress een impact heeft op de darmflora. Stress leidt ook tot lichte (of laaggradige) ontstekingen in de hippocampus. Dat is het deel in ons brein dat een belangrijke rol speelt bij de opslag van informatie en het controleren van gedrag. Wanneer darmbacteriën van gestresseerde ratten worden getransplanteerd naar gezonde dieren blijkt dat die dezelfde ontstekingen krijgen in de hippocampus. Bovendien vertonen ze hetzelfde gestresseerde gedrag van de donor.
Clostridia
Ratten reageren net als mensen verschillend op stresssituaties. Met allerlei standaardproeven kunnen de onderzoekers de ratten onderscheiden die passief reageren op stress van de ratten die sterk reageren. Uit darmonderzoek bleek ook dat de stressgevoelige ratten meer Clostridia-bacteriën hebben dan de ‘sterke’ ratten en de ratten die geen stressproeven ondergingen. Daarna werden transplantaties gedaan van de stoelgang van de dieren uit de verschillende groepen.
Depressie wel, angst niet
Een transplantatie van de darmbacteriën van de ratten met depressieachtig gedrag leidde tot dezelfde symptomen bij ‘normale’ ratten. Ook zij begonnen depressieachtig gedrag te vertonen.
Maar bij angstige ratten was dat niet het geval. Hun darmbacteriën hadden geen invloed op de niet-gestresseerde ratten. Dit wijst er volgens de auteurs op dat depressieachtig gedrag meer bepaald wordt door onze darmflora. Angstig gedrag zou in de eerste plaats een neurologische reactie zijn in een stresssituatie.
Geen aardverschuiving
De verdienste van dit onderzoek is dat het een mechanisme verder ontrafelt, stelt Lukas Van Oudenhove, gastro-enteroloog van de KU Leuven. Het verband tussen darmflora, gedrag, ontstekingsprocessen in de centrale hippocampus en transplantaties wordt verder uitgediept. Maar het is niet dé grote studie die voor een aardverschuiving zorgt. “Dit soort onderzoek roept veel enthousiasme op. Maar deze tak van de wetenschap staat nog in zijn kinderschoenen.”
Dit soort onderzoek roept veel enthousiasme op. Maar deze tak van de wetenschap staat nog in zijn kinderschoenen
Van Oudenhove geeft toe dat het een veelbelovend domein is, “maar wat we op dieren vinden, geldt niet automatisch voor mensen. Probiotica die werken bij proefdieren, doen dat niet bij mensen. Het zou wel kunnen dat we binnen een paar jaar begrijpen wat werkt bij proefdieren én bij mensen."
Op dit moment toont geen onderzoek overtuigend aan dat we ook mensen effectief kunnen behandelen
"Er is zeker geen onderzoek dat overtuigend aantoont dat we op basis van dit soort bevindingen ook effectief mensen kunnen behandelen. Maar daar gebeurt wel actief onderzoek rond. Dat is zeker het geval”, besluit Van Oudenhove.