Wat we nu weten: de feiten over de zaak-Julie Van Espen op een rij

De 39-jarige Bakelmans is een notoire Antwerpse dakloze die een flink strafblad achter zich aan sleept. Tussen 2004 en 2008 zat hij gevangenisstraffen uit voor diefstallen, verkeersmisdrijven, heling en verkrachting van een meerderjarige. Eind 2016 volgde een diefstal met geweld en verkrachting waarvoor hij een tiental weken in voorhechtenis zat.  In juni 2017 is Bakelmans voor die verkrachting veroordeeld door een Antwerpse rechtbank tot een celstraf van vier jaar. 

Volgens de omgeving van Bakelmans heeft de man psychische problemen, mede door misbruikt te zijn geweest in zijn kindertijd. “Steve is in staat om te doden”, liet zijn vader optekenen in deze krant. Hij waarschuwde Justitie voor zijn “gestoorde zoon”.

Het Facebookprofiel van Steve Bakelmans werd door Facebook verwijderd. Sinds gisteravond zochten mensen er hun toevlucht om via duizenden reacties hun onbegrip, woede en verwensingen los te laten op de man.

Bakelmans heeft de moord op Van Espen bekend. Hij werd daarnaast gefilmd door bewakingscamera’s vlak bij de buurt waar de bebloede kledingstukken van Julie werden teruggevonden. Hij wandelde in de richting van het Albertkanaal dat 100 meter verderop ligt en waar het lichaam van Julie is gelokaliseerd.

Die buurt, rond de Gabriël Theunisbrug over het Albertkanaal, is vooral bekend door de Antwerpse concertzaal Sportpaleis. In de schaduw van het puntvormige dak zijn al talrijke moorden gebeurd. 

Bakelmans werd maandagmiddag in het station van Leuven van een trein gehaald en opgepakt. De politie kon de man lokaliseren aan de hand van een gsm-signaal en wachtte de aankomende trein in het station op. Hij zou onderweg geweest zijn naar zijn psychiater.

De politie had zondagnacht een opsporingsbericht verspreid van Bakelmans, die een “belangrijke getuige” zou geweest zijn, maar eigenlijk een moordverdachte was. Meer dan 200 tips liepen binnen bij de politie over de verdwijning en de identiteit van de man. Een daarvan was de tip van een schildersbaas en zijn knecht. “Ik had nooit verwacht dat ik de moordverdachte zou kennen, maar herkende hem onmiddellijk. Ik was efkes in shock”, zegt ex-dakloze Anouar Abdellati (26).

Hoewel het Openbaar Ministerie na zijn veroordeling voor verkrachting in 2017 zijn opsluiting vroeg, besloot de rechter hem niet vast te zetten in afwachting van zijn proces. Dat heeft te maken met de wet op de voorlopige hechtenis, zegt de rechtbank nu in een persbericht. Een persoon kan wettelijk alleen aangehouden worden bij vluchtgevaar, niet bij hoge kans op nieuwe criminele feiten, luidt het.

Omdat Bakelmans telkens had meegewerkt met de procedure, was er geen reden om te denken dat hij zou vluchten. Bakelmans ging in beroep tegen zijn veroordeling, maar omdat er geen aanhouding was, kreeg zijn zaak geen voorrang en sleepte de procedure jarenlang aan. Bakelmans ging uiteindelijk op 5 juni volgende maand verschijnen voor het hof van beroep. Die zitting zou nu doorgaan zoals gepland.

Ging Justitie dan in de fout? Volgens expert Jan Nolf niet. “Het gaat hier om een momentbeslissing om Bakelmans niet aan te houden, en die valt te verantwoorden”, vindt Nolf. “Zelfs nog meer met de kennis die nu is vrijgekomen. Dat zijn ongemakkelijke waarheden die niemand graag hoort. Een nulrisico op recidive bestaat niet, en je kan niet van de hele gemeenschap een gevangenis maken.”

Kortom: Van zodra er optimistische voortekenen zijn zetten rechters criminelen vaak op vrije voeten in afwachting van hun proces.

Het meisje was zaterdagavond per fiets vanuit Schilde naar Antwerpen vertrokken voor een afspraak met vriendinnen, maar kwam daar nooit aan. VTM NIEUWS vernam van politiebronnen dat er sporen van een gewelddadig overlijden zijn vastgesteld op het lichaam van Van Espen. Haar bebloede kledij die eerder werd teruggevonden, doet hetzelfde vermoeden.

Op zondag 12 mei vindt een stille mars tegen seksueel geweld plaats in Antwerpen. De organisatoren willen er protesteren en hun steun uitspreken aan slachtoffers.

Oppositiepartijen Groen en Vlaams Belang stellen zich grote vragen bij het feit dat Bakelmans op vrije voeten rondliep. Volgens Groen is er te veel bespaard op een cruciaal departement en moet er meer opvolging komen van seksueel delinquenten. Vlaams Belang wil dat bevoegd minister van Justitie Koen Geens (CD&V) ontslag neemt. Maar ook bínnen de regering klinkt er kritiek: ‘Het is duidelijk dat er vragen kunnen worden gesteld.’