Victor Dauginet over de fiscale koterij in ons land: ‘Zwart geld was geen uitzondering, het was een fenomeen’

Dauginet werd als advocaat gevreesd en gerespecteerd door zijn opponenten. Hij trad onder meer op in mediagenieke dossiers als Optima en dat van Karel De Gucht in zijn slag met de Bijzondere Belasting Inspectie (BBI). Als hij zijn mening geeft over ons fiscaal systeem wordt er dus geluisterd. In zijn nieuwe boek, dat gelardeerd is met spitsvondige of humoristische anekdotes, rekent hij in twintig hoofdstukken en 248 pagina’s af met dat systeem.  

Het boek opent met een citaat van wijlen professor Marcel Storme: ‘Het blijft de essentiële opgave van de jurist de macht te wantrouwen’. Wantrouwen lijkt de rode draad te zijn?

“Klopt. In Nederland maakt men reclame om de mensen uit te nodigen om hun bijdrage te leveren aan het systeem. Bij ons spreekt men van ‘rechtsonderhorigen’ die een ‘aanslag’ krijgen. Je proeft het verschil. (lacht) Er is een fundamenteel wantrouwen tussen de fiscus en de burger. En dat wordt gevoed door het manifest mank lopend systeem.”

Hoe komt het dat we er niet in slagen om een rechtmatig en billijk belastingsysteem op te zetten?

“De oorzaak vind je in de methodes waarop de wetgeving tot stand komt. Neem de personenbelasting, die telt nu 885 codes! Omdat belangengroepen aftrekposten voor hun achterban willen, én omdat ze in dit land alles willen verbieden of sturen via belastingen. De achterkamerpolitiek, eigen aan dit land, brengt steeds nieuwe keuzes mee die moeten passen in alles waar politici mee bezig zijn: de ideologische factor, de electorale factor, enzovoort. De waan van de dag regeert, waardoor de politiek geen aandacht besteedt aan het creëren van samenhang en duidelijkheid. Elke minister stelt zijn eigen kabinet samen, omdat hij geen vertrouwen heeft in zijn administratie. En waarom? Omdat in de administratie de politieke benoemingen welig tieren. Veeg het bord schoon en begin opnieuw.”

U lag mee aan de basis van de eenmalige bevrijdende heffing, die zwart geld moest regulariseren?

“Zwart geld was geen uitzondering, het was een fenomeen. Er kon maar beter een structurele aanpak komen. Ik ben daar toen met politici over gaan praten. Later ben ik door de commissie Financiën van de Senaat gevraagd om mijn amnestievoorstellen toe te lichten. Zo rolde ik in de voorbereiding van de Eenmalige Bevrijdende Aangifte (EBA). Maar toen de standpunten van de politieke partijen in de media uitlekten, bleken die in te gaan tegen mijn voorstellen, en heb ik mijn opdracht teruggegeven.”

Waarom?

“Bij de eerste Eenmalige Bevrijdende Aangifte (grinnikt) in 2004 konden de belastingzondaars hun buitenlandse spaarcenten regulariseren tegen een boetetarief van 9 procent. En als je dat geld investeerde in de Belgische economie bedroeg de boete maar 6 procent. Ik vond die boetes veel te laag. Wat vandaag als regel wordt gehanteerd (met boetes van 22 tot 37 procent, LID) komt veel dichter bij een billijke regeling.”

Verbaast het u dat we vandaag nog steeds bezig zijn met het regulariseren van zwart geld?

“Ik zei tegen mijn cliënten in 2004 dat ze beter konden opbiechten, want dat dit hun laatste kans was. Hoe naïef! Nu, ik denk toch dat het gros zich inmiddels in regel heeft gesteld. De tijd dat Luxemburg of Zwitserland gesloten enclaves waren is voorbij. En dat is maar goed ook. Transparantie is een goede zaak.”

U haalt zwaar uit naar de multinationals die rulings afsluiten met de overheden, waardoor ze in de praktijk weinig belastingen betalen?

“De excess profit rulings, dat is een mooie Engelse term voor belastingontduiking. Die regels zijn in mijn ogen ethisch totaal verwerpelijk. Het is oneerlijk tegenover de kleinere bedrijven, die er niet in slagen om zo’n ruling te krijgen. En zo vegen die multinationals de kmo’s van de baan, of slokken ze gewoon op. Het is een verwerpelijke praktijk.”

Tot slot, hoe denkt u over een vermogenswinstbelasting?

“Ik ben daar tegen, zeker in de huidige tijden van lage intresten. Geld brengt weinig op, en oudere mensen die een spaarpotje bijeen hebben gespaard, zouden daardoor zwaar geraakt worden. Als je dat gaat belasten dan vreet je aan het opgebouwde vermogen, dat door de inflatie al aangetast is. Het zou de middenklasse onnodig en hard treffen.”

‘Het belaste land’, Over de malaise van onze fiscaliteit. Uitgegeven bij Van Halewyck (248 blz.)

BIO

- Victor Dauginet werd geboren in 1949 in Schoten

- Hij bekleedde diverse functies bij de Centrale Administratie van de btw en bij de directie van de Bijzondere Belastinginspectie in Antwerpen

- Hij studeerde rechten voor de centrale examencommissie

- In 1986 werd hij advocaat aan de balie van Antwerpen en docent aan de Universitaire Instellingen in Antwerpen en de Fiscale Hogeschool in Brussel

- Ondertussen bouwde hij een succesvolle advocatenpraktijk uit die zich geleidelijk aan enkel nog toespitste op het voorkomen, vermijden en oplossen van belastinggeschillen

- In 2017 droeg hij zijn praktijk over aan Tiberghien Advocaten

- Hij is een liefhebber van de naoorlogse literatuur en essays over het hedendaagse denken