IAAF verweert zich in zaak-Caster Semenya

Vorige week volgde het Internationaal Sporttribunaal (TAS) na een lange rechtszaak het standpunt van de IAAF, namelijk dat Caster Semenya als hyperandrogene atlete een ‘oneerlijk’ voordeel haalt uit haar hoge testosterongehalte. Een voordeel waar de 28-jarige Zuid-Afrikaanse uiteraard niets aan kan doen. Om nog te kunnen lopen op internationale races tussen 400m en de mijl - want het vonnis beperkt zich tot die afstanden - moet Semenya voortaan medicatie nemen om haar testosteronwaarde op een aanvaardbaar peil te brengen. Dat lokte heftige reacties uit en daarom besliste de IAAF om op haar website een antwoord te geven op de meest gestelde vragen. We geven u de belangrijkste mee.

Op vrouwelijke (of intersexuele) atleten met een afwijkende sexuele ontwikkeling (DSD: differences in sexual development). Dit houdt in: dat ze de mannelijke XY en niet de vrouwelijke XX chromosomen hebben; geen eileiders maar (inwendige) testikels; dat hun testosterongehalte in het mannelijke bereik (7,7 tot 29,4 nanomol per liter urine) en niet in het vrouwelijke (0,06 tot 1,68 nmol/L) ligt en dat hun lichaam dat hormoon ook daadwerkelijk benut.

Als ze niet in internationale competities uitkomen: niets. Gaat het wel om een internationale competitie, dan moeten ze het testosterongehalte gedurende zes maanden onder de 5 nanomol/L brengen (de maximale waarde die een vrouw met eileiders normaal heeft) en het vervolgens onder die grens houden als ze internationaal wil blijven uitkomen op afstanden tussen 400m en één mijl. In andere disciplines geldt die beperking niet. Ze kunnen die waarde naar beneden halen door dagelijks een anticonceptiepil te nemen of door een maandelijkse inspuiting met een GnRH-agonist (een medicijn dat de testosteronaanmaak vermindert, red.) of door de testikels operatief te laten verwijderen. Ze kunnen zelf beslissen of ze een behandeling al dan niet willen ondergaan en welke ze kiezen. 

Volgens de IAAF zouden de betrokken atletes in alle proeven een voordeel hebben, alleen wijzen de huidige wetenschappelijke studies erop dat vooral atletes in die disciplines veel baat hebben bij hun grotere kracht en spiermassa. Daarom kiest de IAAF voor een conservatieve benadering, zonder evenwel uit te sluiten dat, indien er in de toekomst voldoende bewijs is, ze hun regels verder gaan uitbreiden naar andere disciplines.

De IAAF ontkent dat de regels opgesteld zijn met één atlete in gedachte maar kan omwille van privacyregels niet het aantal of de namen van andere atletes vernoemen. Uit research bleek dat er op elke 1.000 elitesporters zo’n 7,1 DSD-atletes met een heel hoog testosterongehalte zijn. Dat zou 140 keer meer zijn dan bij de ‘gewone’ bevolking. Onder de medaillewinnaars zou dat percentage nog veel groter zijn. 

De IAAF erkent dat topsport genetisch onderscheid beloont maar niet het verschil tussen vrouwen met XX chromosomen en mannen met XY chromosomen, die de testikels vormen. Die produceren de testosteron waar mannen ten opzichte van vrouwen een groot fysiek voordeel uit halen. Net om te vermijden dat dat genetisch verschil het resultaat bepaalt, zijn er aparte categorieën voor vrouwen en mannen ingericht. De regelgeving komt er omdat de DSD-atletes over eenzelfde genetisch voordeel beschikken, wat het oneerlijk maakt om hen in dezelfde categorie als vrouwen te laten uitkomen. Ze maken een testosterongehalte aan dat in het mannelijk bereik ligt, niet in het vrouwelijk.

De IAAF zegt dat het zich niet alleen beroept op studies van hun eigen medische team en van experten, maar ook op wetenschappelijke observaties en cijfergegevens, zoals de evolutie van prestaties bij DSD-atleten wanneer ze wel of niet medicatie namen die hun testosteronwaarde regelde. Die informatie kan de IAAF om confidentiële redenen niet delen.

Neen. Om een wereldrecord te kunnen breken, moet zij voldoen aan de regelgeving omtrent het toegelaten testosterongehalte.

Het gaat over internationale regels en die moeten voor alle landen gelijk zijn. Dat is de reden waarom het Internationaal Sporttribunaal zich over dergelijke conflicten uitspreekt. Het TAS erkende dat er sprake is van discriminatie (omdat DSD-atletes anders behandeld worden) maar dat die gewettigd is omdat ze een noodzakelijke en aanvaardbare methode is om een eerlijke competitie binnen de vrouwelijke categorie te garanderen. Samengevat: de biologische realiteit haalt het van de genderidentiteit. De uitspraak moet volgens de IAAF gerespecteerd en opgelegd worden door de nationale rechtbanken.