Daarom bekijken we herinneringen vaak door een roze bril

Ja, het lijkt nogal logisch dat dit detail misschien het eerste is waaraan je terugdenkt wanneer deze persoon je gedachten binnendringt, maar neen, vaak zien we het verleden mooier dan het werkelijk is. We hebben de neiging om een afgesloten hoofdstuk uit ons verleden als het ware te ‘facetunen’; we vervagen imperfecties en gooien er een mooie filter over. De mooie momenten blijven scherp, de slechte worden op de achtergrond verwijderd. Maar waarom doen we dat? 

Volgens gedragstherapeut en psycholoog Jennifer Guttman zijn er enkele dingen die opspelen wanneer we het verleden romantiseren. Het heeft in de eerste plaats allemaal te maken met de ‘glas halfvol’-mentaliteit. “Optimisten hebben de neiging om altijd een positieve selectie te maken”, stelt Guttman. “Dat betekent dat je vaak meer aandacht schenkt aan positieve dingen.” 

Daarnaast gaan onze hersenen herinneringen minimaliseren, zodat we er zo veel mogelijk kunnen opslaan, zegt lifecoach Katie Sandler. “We vergeten details. Het zit in onze natuur dat we eerst de negatieve aspecten vergeten om dan pas de positieve links laten liggen.” Krijgt een optimist een nieuwe job? Dan gaat zijn hersenen eerst de positieve dingen verwerken (leuke nieuwe collega’s, het eerste loonstrookje) maar de negatieve kanten zoals bijvoorbeeld de lange uren of onvriendelijke baas worden later opgenomen. Later, wanneer hij terugdenkt aan de job, dan komen eerst de positieve gedachten boven. 

Een andere reden waarom we de ‘goede oude tijd’-mentaliteit hebben? Het wordt daardoor nu eenmaal gemakkelijker om de wereld te zien als een veilige plek. “Positieve herinneringen aan slechte momenten uit je leven hebben zorgen ervoor dat je dingen kan plaatsen”, legt Guttman uit. “We willen vaak geloven dat een bepaalde persoon gewoon is wie hij is, en willen geen informatie krijgen dat het tegendeel bewijst. Wanneer dat gebeurt, dan maken we de keuze om de informatie op te slaan die ons gevoel benadrukt.” 

Maar dat mentaal favoritisme kan ook positief zijn. Zo kan het herinneren van de goede kanten van die stukgelopen relatie jou eraan doen denken dat je ex wel degelijk goede kanten had en dat je niet helemaal gek was om het nog een kans te geven. Daarnaast helpt het je ook om dingen los te laten, omdat je het gevoel hebt dat je nog steeds op jezelf kan vertrouwen. “We beseffen hierdoor dat we ons buikgevoel kunnen vertrouwen”, stipt Guttman aan. 

Romantiseer je het verleden? Dan wijzen experts erop dat je in het oog moet houden dat je wel nog steeds moet leren uit moeilijke periodes. “Als we onze moeilijke momenten niet herinneren, dan maken we de fouten al snel opnieuw en dat zorgt er vaak voor dat je ongelukkig wordt”, meent Sandler.