Loonmatiging heeft consumptie afgeremd

Over de periode 2014-2018 is de groei van de consumptie door particulieren vertraagd en was hij lager dan bij onze belangrijkste buurlanden, zo blijkt. Terwijl Duitsland en Nederland een groei van meer dan 1,5 procent laten optekenen, bleef België steken onder de kaap van de 1 procent.

Voor wat betreft basisproducten en wonen was het consumptieniveau van de Belgen vergelijkbaar met dat van andere landen. Daarnaast is er evenwel een verschil voor wat betreft niet-essentiële producten zoals vakanties of restaurantbezoeken en voor zogenaamde "duurzame" goederen (auto's, kleding, elektronica).

Volgens de Nationale Bank moet de reden gezocht worden bij de inkomsten uit arbeid, die - bruto - veel minder snel gestegen zijn bij ons dan in onze buurlanden tussen 2014 en 2017. De indexsprong heeft de brutolonen tussen 2015 en 2016 zelfs doen afnemen, als rekening gehouden wordt met de inflatie. De taxshift heeft dan wel de nettolonen van de Belgen doen toenemen, maar de Nationale Bank stelt vast dat dit het beleid van loonmatiging niet volledig gecompenseerd heeft.

De groei van het beschikbaar inkomen van de Belg (zonder inkomsten uit vermogen) bedroeg 1,3 procent over de periode 2014-2017, terwijl dat 2,3 procent was in Duitsland en 1,5 procent in Nederland en Frankrijk.

Oppositiepartij sp.a grijpt het onderzoek van de Nationale Bank aan om te pleiten voor hogere lonen en lagere facturen. “Het rechtse beleid van loonmatiging en een indexsprong heeft ervoor gezorgd dat de arbeidsinkomens in ons land achterblijven op onze buurlanden en dat uit zich in tegenvallende consumptie”, zegt John Crombez. “Het is tijd om de mensen weer zekerheid te geven op een goed loon en betaalbare facturen”, besluit Crombez.

Volgens Open Vld-vicepremier Alexander De Croo zijn die conclusies van Crombez verkeerd, omdat ze gebaseerd zijn op “heel beperkte cijfers”. De Croo wijst erop dat de consumptie in sommige landen na de economische crisis is gestegen omdat ze een inhaalbeweging moest maken. “België daarentegen hield goed stand tijdens de economische crisis en moest die inhaalbeweging niet maken. De consumptie in ons land steeg sinds de economische crisis ook sterker dan Nederland, Frankrijk en het gemiddelde in de eurozone. Enkel Duitsland deed het beter”, aldus De Croo.

De Open Vld’er wijst er ook op dat de presentatie enkel rekening houdt met de periode tussen 2014 en 2017. “Men rekent de twee grote schijven van de belastingverlaging in de personenbelasting niet mee (die vonden plaats in 2018 en 2019). Die taxshift was het meest genereus voor de laagste lonen. Iemand met een minimumloon kreeg er op jaarbasis meer dan 1.800 euro netto bij. Dat is een forse koopkrachtverhoging”, zegt De Croo. 

Hij benadrukt ook dat de presentatie niks zegt over de jobcreatie van de afgelopen vijf jaar. “De NBB geeft aan dat sinds het begin van de legislatuur 250.000 jobs werden gecreëerd, vooral in de privésector. Voor wie de stap naar een job zet, stijgt de koopkracht zeer sterk.”