StuBru-veteranen blikken terug op hun tijd met Christophe Lambrecht: ‘Hij was een unieke radiomaker’

Tomas De Soete en Peter Van de Veire geven afspraak in The Falcon in Temse. Het café, dat pal tussen hun woonsten ligt maar dat hen voorts onbekend is, blijkt na de werkuren een magneet voor lokale bouwvakkers. De stamgasten druppelen binnen voor het biljart dat om zeven uur begint. Toevallige bezoekers worden aanvankelijk argwanend bekeken, maar wanneer we drie uur later het gesprek afronden, komt het vaste cliënteel met kleine oogjes vragen of we er nog eentje willen drinken op hun kosten.

Van de Veire weigert beleefd: hij had allang in zijn bed moeten liggen. Elke ochtend moet hij er om halfvier uit voor zijn ochtendshow op MNM, die om zes uur begint. Ook De Soete bedankt. Zijn fake true crime-reeks Fiskepark, die volgende week op Canvas begint, is pas klaar. De drukte van de voorbije weken en maanden hebben erin gehakt.

De radiomakers hebben bovendien weinig zin in uitbundig verbroederen, want vorig weekend overleed hun StuBru-collega en vriend Christophe Lambrecht aan een hartfalen en stopte hun wereld met draaien. Lambrecht (48) stierf thuis in Kontich, net voor hij een rondje wilde gaan lopen. Hij laat een vrouw, twee dochters, een zoontje en veel herinneringen achter.

Bij wijze van openingsvraag leg ik De Soete en Van de Veire een foto voor van Music For Life in 2006, de eerste editie ooit, die zij met hun drieën presenteerden. De Soete: “Wat een broekjes! Dat was de tijd dat ik nog met een nekmat rondliep. En zo’n debiele lipsik.”

Peter Van de Veire: (monkelt) “We hadden wel dezelfde fashionstijl.”

De Soete: “Peter is niet veranderd. En Christophe zeker niet.”

Behalve dat jullie dertien jaar ouder zijn geworden, is er nog een verschil: jullie zijn van de radio overgestapt naar televisie, Christophe niet.

De Soete: “Christophe kwam van de tv. Hij heeft nog het ochtendnieuws op VTM gepresenteerd.”

Van de Veire: “Met die lampen die je in zijn bril zag staan. De eerste keer dat ik hem zag op Studio Brussel, zat hij achter glas. Hij presenteerde op zaterdagavond een maf programma. Ik wist dat ik hem ergens van kende. Tot het mij daagde: o ja, dat is die gast met wie ze altijd lachen in Alles kan beter!”

De Soete: (lacht) “Toen ik deze week beeldfragmenten aan het zoeken was om een filmpje te maken voor zijn begrafenis, merkte ik dat Christophe inderdaad heel ernstig kon kijken vanachter een soort Mike Verdrengh-achtige brillenglazen.”

De Veire: “Je zag zijn pupillen niet. En dan zijn overgangen, als hij het nieuws had gepresenteerd: ‘Dan gaan we nu over naar een nieuwe aflevering van De Melkherberg.’ Nee, dat heeft zijn tv-carrière geen goed gedaan.”

Mark Coenen, oud-nethoofd van Studio Brussel, schreef in zijn column in deze krant dat de eerste Music for Life-campagne Christophe tot op de rand van een doorbraak had gebracht. Dat het uiteindelijk niet gelukt is, heeft hem blijkbaar altijd hoog gezeten.

Van de Veire: “Hij had het graag nog eens gedaan, ja. ‘Allez, Christophe’, zei iedereen. ‘Zit jij niet meer in het Glazen Huis?’ Hij schudde dan van nee. Hij is nooit op tafel gaan kloppen.”

De Soete: “Christophe had een ander profiel dan Peter en ik, hij sprong iets minder vlot op tafel. Christophe was een radiomaker van de unieke soort die je gezelschap houdt, maar die niet noodzakelijk op de voorgrond hoeft te treden. Als je nu ziet wat de impact daarvan is... Twintig jaar lang heeft Christophe Music@Work gepresenteerd. Dat is een massa mensen die al die tijd elke weekdag drie uur gezelschap van hem heeft gehad. Zo iemand is als een vriend.”

Van de Veire: “De manier waarop Christophe radio maakte, deed mij soms denken aan mijn grootmoeder. Die kon uren aan een stuk kousen en sjaals breien terwijl ze op haar stoel bleef zitten. Maar uiteindelijk had ze wel een mooie sjaal. Zo zat Christophe op zijn gemak de muziek aan elkaar te breien, op een waardevolle, warme manier. Plaatjes draaien en verder niets: dat is het moeilijkste wat er is.”

Dat is toch waar het bij radio om draait? Een plaatje en een praatje?

Van de Veire: “Op honderd beginnende radio­presentatoren zal er niemand zijn die zegt: zo’n voormiddagblok met veel muziek, dat is iets voor mij. Niemand wil dat, het is verschrikkelijk moeilijk. Als ik tijdens de MNM 1000 een blok moet presenteren, dan word ik zot. Ik verveel me te pletter. Maar voor Christophe was dat zijn metier. Hij kneedde dat zoals een bakker zonder machine zijn brood kneedt.”

De Soete: “Je voelde ook dat zijn programma authentiek was omdat hij zelf zijn platen koos.”

Dat is blijkbaar een zeldzaamheid geworden op de radio.

Van de Veire: “Ik wil het mysterie niet ontrafelen, maar tegenwoordig zijn er computerprogramma’s die muziek suggereren. Er zijn zelfs zenders die volledig op algoritmes draaien. Toen ik begon bij Studio Brussel, waren er tien muzieksamenstellers die daar fulltime werkten en die alle programma’s met cd’s samenstelden. Dat is gedaan. Het is veel meer geformatteerd geworden.”

De Soete: “Hitradio werkt volgens een aantal regels, met nummers die je al dan niet meerdere keren per dag draait. Van hoog naar laag heb je op de radio een A-, B- en C-rotatie.”

Van de Veire: “Er zijn ook recurrents. Christophe checkte dat allemaal wel, maar hij had zoveel ervaring en zo’n brede muzieksmaak, dat hij de kersen eruit kon halen. Als muzikale gatekeeper heeft mij zelfs een aantal dingen leren kennen: ‘A.G.N.E.S.’, ken je dat?”

Die new-wavehit van 1000 Ohm?

Van de Veire: “Ja. Was mij totaal onbekend. Ik herinner me ook een onwaarschijnlijke vlam van op mijn trouw toen de dj plots ‘Your Song’ oplegde. Ik ken dat nummer wel, maar niet in de versie van Billy Paul. Christophe is toen beginnen te roepen tegen mij dat hij dat zo’n geweldig nummer vond, waarop ik tegen hem stond te schreeuwen dat ik het niet kende. En maar dansen! Precies twee barbaren die een regendans deden.”

De Soete: “Christophe was de koning van de enchaînementen, om eens een vakterm te gebruiken: het aan elkaar breien van twee nummers, zonder met zijn stem tussen te komen.”

Mixen, eigenlijk.

De Soete: “Dat is nog niets anders. Bij de radio heb je geen pitchcontrol. Als dj kon hij perfect mixen, maar bij de radio ging hij op zoek naar platen die hetzelfde aantal beats per minute hadden, om die dan mooi over elkaar te kunnen leggen.”

Van de Veire: (tegen De Soete) “Tegenwoordig geeft een computer die beats per minute wel aan, hoor. Wat Christophe vooral deed was een sfeer oproepen. Soms zette hij een plaat op die niks te maken had met de vorige, maar het klopte toch.”

De Soete: “Of hij draaide een plaat die maar half zo snel ging als de vorige, waardoor hij een tegenmaat creëerde. Sorry, maar dat doet geen enkele computer.”

Erg goed kenden Van de Veire, Lambrecht en De Soete elkaar niet toen ze in 2006 opgesloten werden in het Glazen Huis. Van de Veire presenteerde het ochtendblok van zes tot negen uur op StuBru. Als hij vertrok, was Lambrecht Music@Work aan het presenteren, terwijl De Soete warmdraaide voor het avondblok.

“Ik kende Christophe een beetje”, zegt De Soete, “omdat we toen nog allebei rookten. Hij was een plezante collega om een rookpauze mee te houden. Bovendien hebben wij in dezelfde periode kinderen gekregen. Dat schiep een extra band.”

Van de Veire: “De ochtend is een eiland op de radio. Je begint heel vroeg en bent vroeg weg. Als Christophe om 12 uur ’s middags klaar was met zijn programma, was ik al vertrokken. Pas in het Glazen Huis heb ik hem goed leren kennen.”

De uitputting, de emoties en de opwinding smeedden een broederband tussen de drie presentatoren. “Music for Life was een ontspoord scoutskamp”, herinnert De Soete zich. “Wij hadden totaal geen idee van wat er ging gebeuren. Ik weet dat ik nog heb overwogen een orgeltje mee te nemen, om af en toe wat onnozele jingles erdoor te draaien. Ik had zelfs boeken bij! Maar wij kwamen terecht in een circus waarvan de impact voor ons lang een mysterie is gebleven.”

Van de Veire: “We waren verschrikkelijk moe, kregen voortdurend prikkels, en behalve met de luisteraars of de producer van dienst konden we alleen met elkaar praten. Dat heeft ons samengebracht.”

De Soete: “We mochten niet eten en overleefden op groentensapjes, maar Christophe had het klaargespeeld om bij te komen. Dat wij ons afvroegen: ‘Maar manneke, wat krijgt gij thuis te eten?’ (hilariteit) Christophe was de rustige van ons drie. Hij verkleedde zich niet, deed geen gekke dingen. Hoewel: hij was snel mee als wij in een polonaise uitbarstten.”

Van de Veire: “Hij heeft ook nog staan dansen op ‘Bailando’. Tomas en ik zijn twee haantjes, zeker toen: wij wilden de grappigste en de lawaaierigste zijn. Een derde zot was te veel geweest, maar toch maakte Christophe graag lol. Op een avond had ik me verkleed in een banaan. We waren zo moe dat de vrolijkheid ver te zoeken was. Toen ik naar buiten kwam gesloft als een vermoeide banaan, heeft Christophe minutenlang staan hikken van het lachen.”

Had Christophe het in zich om groter te worden? Peter vertelde daarnet dat Christophe heeft moeten vragen om in het Glazen Huis te mogen zitten, terwijl jullie gevraagd werden.

De Soete: “Ze zochten nog een vrouw om naast ons te zetten. Waarop Christophe de legendarische woorden sprak: ‘Ik kan ook een vrouw zijn, als het nodig is.’ Het heeft te maken met zijn persoonlijkheid. Hij ging altijd twee treden lager staan. Niet omdat dat zijn zelfbeeld was, maar omdat hij zich zo profileerde.”

Van de Veire: “Hij was totaal pretentieloos. Het omgekeerde van naast je schoenen lopen.”

De Soete: “Hij kon ook vaderlijke dingen te zeggen waar je als vriend iets aan hebt. Wat ik van mijn vader nooit zou pikken, dat verdroeg ik wel van Christophe.”

Na het overlijden van Christophe ging StuBru op zwart. Plots werd de muziek anders en werd er niets meer gezegd. Was dat nodig?

De Soete: “Ik denk dat iedereen zo in shock was dat de boîte even vastliep, dat niemand nog functioneerde. Siska (Schoeters, de partner van De Soete, red.) heeft het nieuws aan Jan Van Biesen, het nethoofd van StuBru, moeten melden. De verslagenheid was totaal.”

Van de Veire: “Siska heeft ook naar mij gebeld. Ik had net een presentatie gedaan en zat in de auto toen ze tussen haar tranen door probeerde te zeggen dat Christophe gestorven was. Ik dacht dat ik een slechte voicemail had opstaan. Het kwam wel binnen, maar ik kon er met mijn verstand niet bij. Dat moet bij StuBru ook zo zijn geweest. Het enige wat je dan kan doen, is muziek opzetten.”

Het opmerkelijke is dat dat bijna haaks staat op wat radio vandaag is: een digitaal platform waarop van alles gebeurt.

De Soete: “Dat bewijst wat voor een emotioneel medium radio is. Je krijgt een control-alt-delete – je kan niet voortdoen met wat je bezig was, de tellers moeten even op nul.”

De ‘radiostilte’ heeft veel teweeggebracht. Ondanks de afschuwelijke omstandigheden klonk er op sociale media bijna een collectieve zucht van verlichting van dertigers, veertigers en vijftigers: dit is de oude StuBru. Terecht?

De Soete: “Het was een heftige week, met ook nog eens Julie Van Espen die vermoord werd teruggevonden. Het blijft onwezenlijk, maar het is mooi wat er is gebeurd. Een paar weken voor de verkiezingen worden de mensen verbonden rond één gebeurtenis.”

Van de Veire: “Het is maf dat muziek zo kan verzachten. Precies wat Christophe deed tijdens zijn programma: hij maakte het werk voor veel mensen zachter met muziek.”

Christophe was de laatste vertegenwoordiger van de oude generatie StuBru-presentatoren. Voor veel luisteraars is het een definitief afscheid van de zender.

De Soete: “Er staan nieuwe mensen klaar om het over te nemen. Ik weet niet precies wie, maar zo gaat het nu eenmaal. Christophe is degene die het langst bij StuBru heeft gezeten: 26 jaar. Dat heeft te maken met zijn buitengewone muziekkennis, maar ook met zijn minder uitgesproken profiel, waardoor zijn houdbaarheidsdatum nooit in zicht kwam. Terwijl wij met ons gedoe sneller in de uitverkoop zijn terechtgekomen.”

Na zijn dood draaide StuBru de lievelingsnummers van Christophe. Ik heb veel Prince gehoord, maar ook Massive Attack en Moloko.

De Soete: “Gainsbourg, Underworld. Sexy muziek vond hij cool.”

Van de Veire: “Hij moest er iets bij voelen. Het moest soul hebben.”

Hoe handhaafde hij zich tussen het jonge geweld op StuBru?

De Soete: “Christophe was ‘nonkel Tof’, bij wie je kon uithuilen of aan wie je iets kon vragen. Helpen was zijn tweede natuur.”

Van de Veire: “Hij durfde die rol ook op te nemen. Ik merk bij de jonge mensen op MNM dat als ik hen een mail stuur met opmerkingen, ze verbaasd zijn als ik laat weten dat ze mij altijd iets mogen vragen. Bij Christophe was die drempel er niet.”

De Soete: “Hij ging zich ook altijd direct voorstellen als er iemand nieuw was. Toen ik op StuBru aankwam, stapte Christophe onmiddellijk naar mij toe met een uitgestoken hand.”

Van de Veire: “Mensen die een klapke komen doen tijdens de uitzending: ik vind dat het meest ellendige wat er kan gebeuren. Maar Christophe kon dat aan. Hij was de cafébaas bij wie je aan de toog ging hangen en van wie je het gevoel kreeg dat hij alleen met jou bezig was. Christophe was een menselijke opendeurdag: altijd zijn armen open, altijd welkom.”

Peter, jij bent de ancien op MNM, net zoals Christophe dat was op StuBru.

Van de Veire: “Ik denk dat ik toch iets minder ‘nonkel Tof’ ben dan Christophe. Ze bekijken mij bij MNM alleszins anders: ik bewaar meer afstand dan Christophe, hij was veel warmer dan ik ooit zal zijn. Trouwens, Rino Ver Eecke (nethoofd van MNM, red.) is nog ouder. Maar voor de rest zijn het allemaal twintigers bij MNM, dat klopt.”

Vind je dat je er nog op je plaats bent?

Van de Veire: “Dat is een moeilijke. Soms vraag ik me af of mijn houdbaarheidsdatum niet is overschreden. Maar op dit moment klopt het nog.”

Voel je nog connectie met de muziek die je speelt?

Van de Veire: “Ik sta niet als een kind rond te springen op het nieuwe nummer dat Ed Sheeran en Justin Bieber samen hebben gemaakt, maar ik kijk er wel naar uit om het te horen. Ik kan ook nog altijd enthousiast worden van de mix die MNM is. Als ik dat niet meer zou voelen, dan ben ik weg.”

Ik heb de playlist bekeken van je programma vanochtend. Je bent om zes uur begonnen met Axwell Ingross en je bent geëindigd met Gene Thomas. Daartussen heb je onder meer Daddy Yankee, Imagine Dragons en Shakira gedraaid.

Van de Veire: “‘Voor haar’ van Gene Thomas was een verzoekje. (schalks) Mooi nummer, toch?”

De Soete: “Voor gezond haar of zo?”

Van de Veire: “Nee, de aanleiding was een bericht waaruit bleek dat schaamhaar in lichte bosvorm weer mag.”

De Soete: (proest het uit) “En dan draai je ‘Voor haar’? Hilarisch!”

Van de Veire: “Het was dat of ‘Laat het gras maar groeien’ van Sam Gooris. (tot ons) Je ziet, ik amuseer me nog altijd.”

In Humo zeiden je drie dochters onlangs dat het absurd is dat je op 47ste nog staat te springen op MNM.

Van de Veire: “Absurd zou ik het niet noemen. Ik doe het nog altijd graag.”

De Soete: “Het is echt niet zo dat Peter denkt: ‘Hm, zou het wenselijk zijn dat ik spring bij deze plaat?’ Hij is gewoon niet tegen te houden. Ooit komt er een moment waarop zijn redactie hem een verse doek aandoet zodat hij weer kan beginnen te dansen. Peter doet niet krampachtig jong, hij kan niet anders.”

Van de Veire: “Me omringen met jonge mensen is de max. Onlangs is een stagiair bij ons in een opleidingstraject gestapt. 21 jaar, schone stem, zingt musicals. Heel benieuwd wat er van hem zal worden, maar ik voorspel dat hij een grote wordt. Dat vind ik spannend, het houdt me fris.”

Tomas, jij bent sinds twee weken opnieuw op de radio. Na zeven jaar.

De Soete: “Ja, eindelijk! Ik heb het gemist, maar het viel niet te combineren met een dagelijkse live op tv (De Soete presenteerde van 2012 tot 2015 ‘Café Corsari’ op Eén, met Freek Braeckman, red.). Het is wel een beetje apart: ik maak radio in eigen beheer op de plek die ook de hoofdlocatie is van Fiskepark, mijn tv-reeks die volgende week begint. Daarin ben ik zogezegd een productiehuis begonnen, Fiskepark Productions. Vandaar ook Radio Fiskepark. Ik heb aan een visvijver mijn eigen studio gebouwd, waar bands ook muziek kunnen opnemen.”

Je maakt geen radio meer voor StuBru maar voor Radio 1. Iets totaal anders?

De Soete: “In plaats van hitradio te maken, mag ik nu volledig mijn ding doen. Ik kies de gasten die langskomen en bepaal zelf welke platen ik draai – ‘Ti sento’ van Matia Bazar en ‘Break My Stride’ van Matthew Wilder. Ik heb alle vrijheid gekregen en dat is fantastisch. Ik mocht onlangs zelfs Siska een week vervangen op Radio 2, samen met Gilles De Coster en Bart Peeters. Een paar seconden voor het tijdsein besefte ik dat ik niet voor twee man en een paardenkop zou presenteren. Meer dan een miljoen luisteraars en dertig procent marktaandeel: Radio 2 is de Champions League van de radio, hè. Na zeven jaar zagen alle knoppen er ook totaal anders uit. Het was als opnieuw leren fietsen, maar waar ooit de bel stond, bevond zich nu het zadel.”

Luisteren jullie naar elkaars radiowerk?

De Soete en Van de Veire: (in koor) “Ja.”

Van de Veire: (verbaasd) “Luister jij naar mij?”

De Soete: “Vooral naar Radio 1, maar ook naar jou, ja. Peter is voor mij een toetssteen: ik heb al mijn proefafleveringen van Radio Fiskepark naar hem gestuurd om te horen wat hij ervan vond. Peter geeft altijd uitgebreid feedback.”

Van de Veire: “Het is fijn om nieuwe dingen te horen. Voor Radio Fiskepark had Tomas te veel jingles gemaakt. Ik heb hem aangeraden die allemaal weg te gooien. Het programma heeft dat niet nodig, je zit direct aan zijn vijver. Als je de vogels hoort fluiten, is dat even goed als een jinglepakket.”

Jullie hebben allebei een uitstap gemaakt als tv-presentator, maar ik heb het gevoel dat jullie daarvan zijn teruggekomen.

Van de Veire: “In de periode van Peter Live (een amusementsprogramma dat Van de Veire van 2008 tot 2010 presenteerde op Eén, red.) kreeg ik regelmatig de vraag wat ik het liefste deed, radio of tv. Ik kon daar toen onmogelijk op antwoorden, maar als ik eerlijk ben, vind ik radio het plezantste.”

De Soete: “Ik wil vooral dingen maken die dicht bij mezelf liggen. Peter en ik zijn radiomakers van een generatie die ook de techniek in de vingers heeft en alles zelf doet. Ten tijde van Café Corsari vond ik dat het moeilijkste: alles loslaten, opgaan in een machinerie die je niet in de hand hebt.”

Van de Veire: “Tijdens een liveshow op tv moeten alle camerashots op het juiste moment komen. Dat moet allemaal gerepeteerd worden. Dan denk ik: dat moet toch simpeler kunnen? Wat Xander De Rycke doet in zijn talkshow op YouTube vind ik geweldig: zes camera’s waarvan er slechts twee bemand zijn. Hij werkt zonder redactie en zonder budget en toch is het goed.”

Café Corsari kreeg nogal wat kritiek te verwerken. Heb je daar een kater aan overgehouden, Tomas?

De Soete: “Ik had nog nooit tegenwind gehad, dus toen iedereen kritiek begon te geven, was dat niet fijn. Het programma was nochtans goed begonnen. Maar kijk naar Van Gils & gasten: eerst word je doodgeknuffeld en plots is er iemand die het niet meer goed vindt, waarna de rest volgt. Het is erg lastig om in Vlaanderen een goeie daily te maken. Zeker op de openbare omroep, die meer moet zijn dan alleen entertainend. Je vist voortdurend in dezelfde vijver voor je gasten.”

Van de Veire: “Dat is de reden waarom Gert Late Night op Vier maar zes weken duurt. In die tijd kun je alle leuke en interessante gasten aan bod laten komen. Daarna is het vet van de soep.”

De Soete: “Er is maar één ding waar ik spijt van heb: ik had vooraf beter moeten nadenken over de rolverdeling in Café Corsari. Als ik nu mocht kiezen, zou ik Freek laten presenteren en mezelf sidekick laten zijn.”

Wie zien jullie in staat om Christophe op te volgen bij StuBru?

Van de Veire: “Hij presenteert op JoeFM, dus ik zie het niet gebeuren, maar Carl Schmitz is hetzelfde type als Christophe: rustig een plaat opleggen en een praatje slaan. Sen De Paepe, die bij ons het middagblok doet, is ook zo iemand. Met een warme stem rijgt hij de muziek aan elkaar. Maar niemand gaat Christophe ooit opvolgen. Je gaat hoogstens een nieuw programma krijgen op StuBru tussen 9 en 12 uur. En daar zal iemand zitten die ook snoeihard zijn best zal doen. Want dat hoort zo. En ik ben er zeker van dat mensen dat fijn zullen vinden.”