Vlaamse Europa-kandidaten oog in oog op het Europese Verkiezingsdebat der Lage Landen

Vier thema's stonden op de agenda: klimaat, migratie, het democratisch tekort van de Europese Unie, en de vraag of de Brexit financieel gecompenseerd moet worden in de Europese begroting. Per twee kregen de kopstukken een stelling voorgelegd, waarna er ruimte was voor debat tussen alle aanwezigen. De avond verliep gemoedelijk, zonder grote verrassingen. Opvallende nieuwkomer was Christophe Calis, lijstrekker van Volt, een nieuwe pan-Europese partij die opkomt in acht Europese lidstaten. 

De eerste stelling kwam op het bord van Groen en Open VLD te liggen, vertegenwoordigd door Sara Matthieu en Vincent Stuer. Er heerste opvallend veel eensgezindheid tussen de twee: beiden waren het volmondig eens met de stelling. "Europa moet inderdaad voortrekker zijn. Daarom moeten we meer inzetten op treinen, en het landbouwbeleid hervormen", aldus Matthieu. Stuer zei volledig akkoord te gaan. Ook vonden ze allebei dat er een Europese energie-unie moet komen, zodat energieoverschotten en -tekorten makkelijker verdeeld kunnen worden. 

Kris Peeters (CD&V) wees er op dat Europa vandaag al een voortrekker is op vlak van klimaat. "Oké", antwoordde Kathleen Van Brempt (SP.A), "maar we hebben nog steeds geen bindende Europese klimaatwet, en die moet er zo snel mogelijk komen." Ook Geert Bourgeois (N-VA) mengde zich: "Europa vraagt nu al de hoogste normen, nog meer vragen is onrealistisch. Wij willen gradueel vooruitgaan."

De volgende stelling was voor Kris Peeters en Geert Bourgeois. Peeters vond wel degelijk dat de impact van de brexit moet gecompenseerd worden en schetste de opties: "Een combinatie van drie zaken: de uitgaven doen dalen, nieuwe inkomsten zoeken en de bijdrage van de lidstaten verhogen." Nieuwe inkomsten wou hij onder meer uit een recyclagetaks halen. Bourgeois wou niet dat het budget verhoogd wordt als gevolg van het vertrek van de Britten. Hij hamerde op een andere verdeling van de middelen: "Er moet veel meer geld naar onderzoek en innovatie gaan, en minder naar het landbouwbeleid." Van de recyclagetaks van Peeters moest Bourgeois niets weten. 

Philip Claeys (Vlaams Belang) trad Bourgeois bij: "Er mogen geen extra kosten komen voor Vlaanderen, laten we vooral de uitgaven doen dalen." Matthieu vond dat er meer gefocust moet worden op de inkomstenzijde van de Unie: "Belastingen worden vandaag te veel ontweken. Met een volwaardige fiscale unie is dit probleem meteen opgelost." Door tijdsgebrek kon er niet dieper worden ingegaan op dit thema. 

Dan was het de beurt aan Kathleen Van Brempt (SP.A) en Christophe Calis (Volt). Zij waren het oneens met elkaar en stelden het debat meteen op scherp. Van Brempt zei dat het Europees Parlement het machtigste parlement is ter wereld, en zelf democratischer dan het federaal of Vlaams parlement. Calis vond het niet kunnen dat je niet op voorhand weet welke andere buitenlandse partijen in de fractie van jouw voorkeurspartij zullen zetelen. "Er kunnen plots foute vrienden opduiken in die fracties waar jij helemaal niet mee akkoord gaat of op gestemd hebt. Is dat dan zo democratisch?" Van Brempt gaf wel toe dat er nog dingen te verbeteren zijn: "Nationale en regionale parlementen moeten meer betrokken worden in het besluitvormingsproces." Daar was ook Kris Peeters mee akkoord.

Eventjes trok het debat zich echt op gang. Line De Witte (PVDA) en Sara Matthieu (Groen) vonden de Europese Unie nog te veel "een ver van mijn bed show", die bovendien niet transparant is. Van Brempt en Stuer gingen totaal niet akkoord: "Europa heeft de strengste wetgeving over transparantie, België kan daar nog heel veel van leren." 

Na het pittige maar korte moment, gaat het debat op gemoedelijke en ietwat voorspelbare wijze verder. Philip Claeys (Vlaams Belang) was absoluut tégen meer migratie: "We moeten zelf bepalen wie ons land binnenkomt en onder welke voorwaarden. De Europese buitengrenzen zijn zo lek als een zeef." Claeys wou meer vluchtelingen opvangen in hun eigen streek. Line De Witte (PVDA) vond dat absurd: "Meer dan 90% van alle vluchtelingen wordt nu al in hun eigen regio opgevangen, we moeten naar een eerlijk spreidingsplan gaan." De Witte wou ook meer doen om hachelijke situaties ter plaatse op te lossen.

Christophe Calis wou de band tussen Europa en Afrika versterken, "want het effect van migratie op onze economie is positief". Claeys ging niet akkoord: "Ongeveer de helft van onze leeflonen gaat naar asielzoekers, dat is buitensporig. Zomaar zeggen dat migratie een positief effect heeft is de mensen een oor aannaaien." De meningen over migratie liepen duidelijk uiteen. 

Op het einde was er nog tijd voor één vraag van de Utrechtse collega's: "Denken jullie dat de brexit nog doorgaat?" Het werd een snelle ja-nee-ronde: De Witte, Stuer en Peeters zeiden ja (al hoopten ze van niet), Calis en Matthieu hope op een tweede referendum, Claeys en Van Brempt denken nee en Bourgeois houdt het op "de chaos blijft". De vraag voor de Nederlanders in Utrecht luidde als volgt: "Zijn jullie voorstander van een opkomstplicht zoals bij ons in België?" De grote meerderheid antwoordde nee, de Nederlands bleken dus geen fan te zijn van het systeem.

Bekijk het volledige debat hier: