Kroniek van de week: van minder geloof in de rechtsstaat tot meer files op de E40

'Het lijkt erop dat Trump jaar na jaar meer geld verloor dan enige andere Amerikaanse belastingbetaler.' © REUTERS
Ewald Pironet

Het ging de voorbije week onder meer over de moord op een studente, rijken die geen belastingen betalen, politieke partijen die hun ogen sluiten voor het gat in de begroting en de beslissing om in Brussel twee rijstroken van de E40 af te sluiten.

1. Geloof in de rechtsstaat

Er werd een moord gepleegd op een 23-studente door iemand die al in 2017 werd veroordeeld maar nog altijd op vrije voeten was omdat zijn zaak in beroep nog niet was behandeld.

‘Nee, het is niet normaal dat het twee jaar duurt voor een zaak behandeld wordt.’

Rob Hobin, eerste voorzitter van het Antwerpse hof van beroep.

Twee jaar geleden werd de verdachte van de moord op een 23-jarige studente al tot vier jaar cel veroordeeld voor diefstal met geweld en verkrachting. Hij ging daartegen in beroep en werd op vrije voeten gesteld omdat de zaak in beroep uitbleef. Twee jaar later is de zaak in beroep nog steeds niet behandeld.

Er is al veel gezegd en geschreven over dit dossier, maar het is geen alleenstaand geval. Begin deze week bijvoorbeeld sprak het hof van beroep in Gent zich uit over de zaak die bekendstaat als ‘de Kasteelmoord’: in januari 2012 werd een moord gepleegd op een kasteel in Wingene. Zeven jaar na de feiten werd in beroep de straf van de hoofdbeklaagde teruggebracht van 27 naar 21 jaar. De motivering voor die strafvermindering: de lange procesgang.

Verbaast het u dat het vertrouwen in de rechtsstaat bij velen afbrokkelt?

Ander bericht in de krant deze week: wie voor de Raad van State een procedure opstart om een beslissing te vernietigen moet gemiddeld twee jaar op een uitspraak wachten. Voor Nederlandstalige zaken is dat zelfs gemiddeld 27,5 maanden.

Er wordt nu druk gediscussieerd over de oorzaken van die traagheid. Komt het door geldgebrek? Besparingen? Personeeltekort? Gebrek aan efficiëntie? Wat de oorzaken ook mogen zijn, verbaast het u dat het vertrouwen in de rechtsstaat bij velen afbrokkelt?

2. Eerlijke belastingen?

President Donald Trump blijkt jarenlang nauwelijks belastingen te hebben betaald omdat hij grote verliezen maakte. Hoe zit dat bij ons? Betalen de rijken altijd belastingen?

‘Je wilde altijd grote verliezen opvoeren voor de belastingen – vrijwel alle projectontwikkelaars deden dat – en dan opnieuw onderhandelen met de bank, dat was een sport.’

President Donald Trump in een tweet.

Ondernemer Donald Trump gaf tussen 1985 en 1995 1,17 miljard dollar verlies op aan de Amerikaanse belastingdienst. Volgens The New York Times, die het nieuws uitbracht, ‘lijkt het erop dat Trump jaar na jaar meer geld verloor dan enige andere Amerikaanse belastingbetaler’. Door de verliezen zou hij in acht van de tien jaar geen inkomstenbelasting hebben hoeven te betalen. In een eerste tweet gaf Trump de grote verliezen toe, later noemde hij het ‘nepnieuws huurmoord’.

Het is van een heel andere grootteorde en daarom niet vergelijkbaar, maar het nieuws over Trump doet toch denken aan een bericht dat een week geleden naar buiten kwam over voormalig Europees commissaris Karel De Gucht en zijn echtgenote Mireille Schreurs. Het echtpaar heeft wijnbouwactiviteiten in Italië en in hun belastingaangifte van aanslagjaar 2010 brachten ze 40.000 euro aan verliezen in. De BBI ging daar niet mee akkoord, omdat het gaat over verliezen van een Italiaans bedrijf die in België niet kunnen worden aangewend. Daarop ontstond er discussie en nu deed de Gentse rechtbank van eerste aanleg uitspraak: het echtpaar mag de verliezen niet aftrekken van hun Belgische belastingen, maar had niet de intentie om de belastingen te ontduiken. In plaats van een verhoging van de belastingen met 50 procent, zoals de fiscus wou, zegt de rechtbank dat een verhoging met 10 procent voldoende is. De advocaat van De Gucht liet al weten dat hij in beroep gaat.

‘Ik heb veel rijke klanten gehad die geen belastingen betaalden. En volkomen wettelijk.’

Vorige week zei fiscaal topadvocaat Victor Dauginet, die De Gucht tot zijn klantenkring mag rekenen, in Knack: ‘Ik heb veel rijke klanten gehad die geen belastingen betaalden. En volkomen wettelijk.’ Verbaast het u dat het vertrouwen in de overheid die verantwoordelijk is voor de inning van de belastingen afbrokkelt?

3. Zoektocht naar geld

Een nieuwe federale regering mag meteen op zoek naar 7,4 miljard euro aan besparingen en/of nieuwe inkomsten. Alleen Italië, Frankrijk en Spanje scoren slechter.

Sophie Wilmès (MR), ontslagnemend minister van Begroting, 'Zo snel mogelijk regering vormen.'
Sophie Wilmès (MR), ontslagnemend minister van Begroting, ‘Zo snel mogelijk regering vormen.’© BELGA

‘De begrotingsprognoses voor België onderstrepen dat er na de verkiezingen zo snel mogelijk een stabiele en verantwoordelijke regering aan de slag moet.’

Sophie Wilmès (MR), ontslagnemend minister van Begroting.

Volgens de Europese Commissie zal ons land dit jaar afsluiten met een begrotingstekort van 1,3 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Als we onze afspraken met Europa willen nakomen moet de nieuwe regering 7,4 miljard vinden. Ontslagnemend minister van Begroting Sophie Wilmès (MR) hoopt daarom dat er zo snel mogelijk een nieuwe regering wordt gevormd. Of dat zal lukken is zeer de vraag. Uit de peilingen blijkt dat in Wallonië de linkse partijen een meerderheid zullen halen, terwijl het in Vlaanderen eerder een rechtse meerderheid zal zijn. De federale coalitievorming zou wel eens lang kunnen aanslepen.

Daarnaast is er nog een andere vraag: zal het bij die 7,4 miljard blijven? Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) moet nog komen met cijfers over de sociale zekerheid, maar ze zal dat pas na de verkiezingen van 26 mei doen. Dat is onheilspellend. Er wordt dan ook verwacht dat de te vullen put nog groter zal zijn.

Dat belet niet dat de partijen in de aanloop naar de verkiezingen vooral geld aan het uitdelen zijn. Voor pensioenen, minimumlonen, btw-verlagingen, onderwijs, defensie, zorg, infrastructuur en sinds begin deze week zeker ook voor justitie. Of dat allemaal wel betaalbaar is, blijft ook na de berekeningen van het Planbureau onduidelijk. Wat wel duidelijk is: geen enkele partij heeft al gezegd hoe ze dat gat van minstens 7,4 miljard zal dichtrijden. Het is niet omdat men de ogen voor iets sluit dat het niet meer bestaat.

4. File op de E40

Vanaf maandag wordt de E40 bij het binnenrijden van Brussel versmald met twee rijstroken. Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) reageert furieus.

‘Als het de bedoeling van Brussel is om files aan Vlaanderen cadeau te doen, dan bedanken we feestelijk.’

Ben Weyts, Vlaams minister van Mobiliteit

Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA): 'wat voor een samenwerking is dit in godsnaam?'
Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA): ‘wat voor een samenwerking is dit in godsnaam?’© BELGA

Het was al eerder aangekondigd door de Brusselse minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) en maandag is het zover: de E40 die van Leuven naar de hoofdstad gaat, wordt in Brussel een ‘stadsboulevard’: je mag er nog 50 kilometer per uur rijden en hij wordt ook versmald met twee rijstroken zodat er nog vier overblijven. Velen vrezen dat dit tot extra lange files zal leiden. Hans Martens, topman van de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka, maakte dit punt op twitter: ‘Brussels Gewest zet plannen door om E40 te versmallen van 6 naar 4 rijstroken. Geen nieuwe inspanningen voor parkings, openbaar vervoer of voor meer fietsinfrastructuur. Flessenhals zal zich verplaatsen naar Ring en Vlaanderen. Brussel jaagt pendelaar beetje per beetje weg.’

Zoals er ramptoerisme bestaat, zo bestaat er ook ramppolitiek.

Minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) reageerde boos op de beslissing van Smet: ‘Wat voor een samenwerking is dit in godsnaam?’ Maar wat dit vooral illustreert: niemand, geen enkele politieke partij is bezig met Brussel. Ook in de aanloop naar de verkiezingen hoor je niets over hoe Brussel het best bestuurd zou worden, of over de financiering van het Hoofdstedelijk Gewest. Niemand heeft een plan voor de toekomst van Brussel. Zoals deze week in Knack stond: alleen als er relletjes zijn, een schandaal uitbreekt of zoals nu het aantal rijstroken drastisch wordt teruggeschroefd, hoor je onze politici over Brussel. Zoals er rampentoerisme bestaat, zo bestaat er ook rampenpolitiek. Daar komt zelden iets goeds van.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content