Stampende olifanten en kloppende hamers: 3 prangende vragen over migraine

Professor Jan Versijpt, neuroloog en coördinator van de Kliniek voor hoofd- en aangezichtspijn (UZ Brussel): “In de neurologie wordt ‘gewone’ hoofdpijn benoemd als spanningshoofdpijn. Die benaming dekt de lading niet helemaal. De Engelse ‘featureless headache’, oftewel hoofdpijn zonder duidelijke kenmerken is net iets correcter.”

“Specifieke kenmerken zijn er bij migraine wel”, verduidelijkt professor Versijpt. “Theoretisch gezien vertoont migrainehoofdpijn minstens twee van de volgende kenmerken: de pijn situeert zich aan één kant van het hoofd, is kloppend, wordt erger bij inspanningen of doet je inspanningen vermijden en is matig tot ernstig. Dat gaat gepaard met minstens een van de volgende migrainesymptomen: er is sprake van misselijkheid, die eventueel gepaard gaat met braken, of licht en geluid worden niet verdragen. In principe moet je 5 keer zo’n aanval door- gemaakt hebben om als patiënt bestempeld te worden.”

Volgens professor Jan Versijpt kunnen de klachten sterk variëren van patiënt tot patiënt. “Sommige worden van het ene moment op het andere overvallen door hun migraine. Bij andere verloopt de aanval gefaseerd. In de waarschuwingsfase of prodromale fase steken allerlei banaal lijkende klachten de kop op: je voelt je bijvoorbeeld minder scherp. Dat gevoel evolueert dan wat later naar vermoeidheid, concentratiestoornissen, nekpijn, prikkelbaarheid en een toegenomen eetlust, die zich meestal vertaalt in een drang naar zoetigheid. Ook overdreven vaak moeten geeuwen is zo’n symptoom. Die voortekenen manifesteren zich uren tot dagen voor de eigenlijke aanval begint.”

“Voor 25% van de migrainelijders gaat de tweede fase gepaard met auraverschijnselen die maximaal een uur aanhouden. Sterretjes, vlekken, lichtflitsen of kleurrijke zigzaggende lijnen verschijnen voor de ogen en verstoren het gezichtsvermogen. Meteen daarop volgt de hoofdpijnfase die tot 72 uur kan aanhouden. De na- of herstelfase kondigt het einde van de aanval aan. Nog 2 dagen na de eigenlijke hoofdpijn kan de patiënt met een migrainekater kampen die zich vertaalt in lusteloosheid, een gebrek aan eetlust en vermoeidheid. De duur van zo’n migraineaanval en de frequentie ervan zijn erg wisselend en individueel.”

Professor Versijpt: “Een migrainebehandeling heeft twee luiken. Bij een aanvalsbehandeling wordt er op het moment dat de aanval zich voordoet, ingegrepen met algemene of migrainespecifieke pijnstillers als triptanen. Momenteel lopen er klinische studies naar een nieuwe soort migrainespecifieke pijnstillers. Kamp je meer dan acht dagen per maand met migraine, dan is een onderhoudsbehandeling aangewezen. Helemaal genezen van migraine kan momenteel nog niet: zo’n onderhoudsbehandeling mikt op een klachtenreductie van 50%.” 

“De nieuwste ontwikkeling op dat vlak is een maandelijkse of driemaandelijkse injectie met een antilichaam dat het CGRP-eiwit blokkeert, de grote boosdoener bij migraine. Wellicht zal de injectie eind 2019 bij ons op de markt komen. Patiënten met chronische migraine krijgen sinds 1 maart een botoxbehandeling terugbetaald. Botox werkt in deze setting vermoedelijk in op de pijnsensoren. Daarnaast zijn er ook niet-medicamenteuze onderhoudsbehandelingen, waarvan de Cefaly een voorbeeld is. Dat apparaat stimuleert de drielingzenuw of nervus trigeminus, waardoor migraine actief behandeld of voorkomen zou kunnen worden. De exacte plaats van deze behandelingsmodaliteit bij migraine is op dit moment evenwel nog onduidelijk.”