Gelekte EU-studie: Belgische taks op kerosine zou CO2-uitstoot met 17 procent doen dalen

De studie van de Europese Commissie is al een jaar oud maar werd niet vrijgegeven. Volgens de resultaten blijkt dat een daling van 17 procent – of 0,7 miljoen ton CO2 – gelijk is aan elk jaar 270.000 auto’s van de Belgische wegen halen. Als álle EU-landen accijns op kerosine zouden heffen, zou de koolstofemissie in de EU afnemen met 16,4 miljoen ton, ofwel evenveel als wanneer er 8 miljoen auto’s permanent van de weg worden gehaald.

“De studie, die vorig jaar afgerond maar nog niet gepubliceerd werd, ontkracht de mythe dat de economie onherstelbare schade zou oplopen als luchtvaartmaatschappijen accijnzen moeten betalen op hun brandstof”, zegt Bill Hemmings, luchtvaartdirecteur van de Europese ngo Transport & Environment.

Het wegtransport in Europa, met name vrachtwagens en auto’s, betaalt accijnzen op zijn brandstof. Dit in tegenstelling tot lokale en buitenlandse luchtvaartmaatschappijen in Europa: die hebben nog nooit een cent accijnzen betaald op de brandstof die ze tanken op EU-luchthavens. Zelfs niet voor binnenlandse vluchten, hoewel het rapport aantoont dat de barrières hiervoor in 2003 opgeheven werden. Lidstaten zijn sinds dat jaar bevoegd om kerosine te belasten voor vluchten binnen Europa.

Ter vergelijking: kerosine getankt voor binnenlandse vluchten wordt al jarenlang belast in landen over de hele wereld, zoals de VS, Australië, Japan, Canada en Saudi-Arabië.

“De luchtvaart in Europa heeft decennialang een gratis pas gekregen op het vlak van brandstofbelastingen. Dat moet nu eindigen”, zegt Laurien Spruyt van Bond Beter Leefmilieu. “Een taks op kerosine is essentieel om de klimaatverandering te bestrijden en zou geweldig nieuws zijn voor miljoenen mensen die last hebben van vliegtuiglawaai. Europa’s unieke en trieste status als belastingparadijs voor kerosine is onverdedigbaar.”

Een brandstofaccijns van minimaal 33 cent per liter, zoals in de andere transportsectoren wel wordt berekend, zou de EU jaarlijks 27 miljard euro opleveren.

In tegenstelling tot wat de luchtvaartindustrie beweert, wordt in de gelekte studie opgemerkt dat het Verdrag van Chicago uit 1944 de belasting op vliegtuigbrandstof niet uitdrukkelijk verbiedt, maar alleen de belasting op brandstof die aan boord van een vliegtuig blijft bij aankomst uit een ander land. “Lidstaten hebben al lang de macht om kerosine te taxeren, maar ze doen het gewoon niet”, zegt Hemmings.

De luchtvaartsector in Europa is zwaar onderbelast in vergelijking met andere regio’s. Meer dan twintig EU-landen leggen de internationale luchtvaart helemaal geen taksen op. In tegenstelling tot Noord-Amerika, het Midden-Oosten en Azië: daar belasten landen binnenlandse kerosine of passen ze tickettaksen, btw of omzetbelastingen toe.

De Europese ministers van Financiën komen midden juni bijeen in Den Haag voor een tweedaagse top over luchtvaartbelastingen, een primeur. 

“Wij willen dat de Belgische ministers met de resultaten van de studie aan de slag gaan op die top en concrete stappen ondernemen om een kerosinetaks in te voeren”, zegt Spruyt. “Nederland en Frankrijk toonden hier al bereidheid toe. Het wordt hoog tijd dat de luchtvaart net als andere transportsectoren een bijdrage levert aan het halen van de klimaatdoelstellingen.”

Moest België het voorbeeld van Duitsland volgen, dan zouden de prijzen van de vliegtuigtickets gemiddeld met 4 procent stijgen. Verder berekende de Commissie dat de CO2-uitstoot van de luchtvaart met 4 procent zou dalen, omdat er 4 procent minder passagiers zijn, wat goed is voor het klimaat. Daarnaast zou de belasting jaarlijks 142 miljoen opbrengen.

De vrees van de sector dat een belasting tot banenverlies zou leiden, wordt in de studie erkend. Het aantal jobs zou met 4 procent dalen. Maar volgens de onderzoekers zou dat verlies gecompenseerd worden in andere sectoren, waardoor het netto-effect op werkgelegenheid nul is.

Transport is Europa’s grootste klimaatprobleem, goed voor 27 procent van de Europese broeikasgasemissies. De CO2-emissies van de luchtvaart stegen vorig jaar met 4,9 procent in Europa, terwijl de uitstoot van alle andere transport met 3,9 procent daalde. De CO2-uitstoot van de luchtvaart in Europa is de afgelopen vijf jaar met 26,3 procent gestegen – veel meer dan welke andere EU-emissiebron ook.