Verkiezingen 2019
Parelstrand in Lommel werd al twee keer afgehuurd voor asielzoekers. Karel Hemerijckx
Het rapport van het beleid
BrusselMet een federale en Vlaamse regering met dezelfde samenstelling en voor het eerst in lange tijd ook zonder socialisten werd in 2014 een historisch herstelbeleid in het vooruitzicht gesteld. Maar kwam dat er ook van? Tijd voor een rapport. Vandaag: migratie en integratie
GOED
Theo Francken (N-VA) heeft de asielcrisis van 2015 goed gemanaged. In een paar maanden tijd heeft hij het aantal opvangplaatsen verdubbeld naar 36.000, ook al met de hulp van zijn partijgenoot Steven Vandeput op Defensie. De opvang gebeurde vaak op legersites, zo moesten er ook geen vergunningen worden aangevraagd.
Eens die crisis voorbij was, besliste de regering vorige lente om de opvang af te bouwen. Op dat moment een logische beslissing, want ook lege plaatsen openhouden kost geld. De inkt van die beslissing was nog niet koud of de asielstroom nam weer toe. Het asielcentrum in de kazerne van Helchteren bleef ondanks de aangekondigde sluiting plots open en een vakantiepark in Lommel werd deze legislatuur al twee keer afgehuurd voor asielzoekers. Dat Francken asielzoekers in een vakantiepark moest huisvesten, gebeurde trouwens dik tegen zijn zin. Want hij was altijd fel van leer getrokken tegen het beleid dat indertijd asielzoekers doorverwees naar hotels.
De favoriete tweet van Francken was er eentje met een vliegtuigje en daarop de cijfers van het aantal criminelen die hij terugstuurde. Die cijfers zijn fors gestegen: van 625 in 2014 naar 1.595 in 2016 en 1.622 in 2017. In de eerste acht maanden van 2018 zijn er 1.120 gerepatrieerd.
Bevoegd Vlaams minister Liesbeth Homans (N-VA) hervormde het Agentschap Integratie en Inburgering.
Homans liet ook de diversiteit in de samenleving bestuderen in een lijvig en interessant rapport.
Ze startte ook het Integratiepact op, een speerpunt van de regering-Bourgeois dat discriminatie en racisme bestrijdt. Daarvoor werd een vzw opgericht die twaalf projecten ondersteunt. Al is dit volgens sp.a een lege doos.
De inburgering is verstrengd: om een attest te halen moet je slagen voor zowel maatschappelijke oriëntatie als voor Nederlands.
Sinds maart 2016 zijn ook arbeidsmigranten die voor een buitenlandse werkgever aan de slag zijn, verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Dus ook de imams van de Diyanet-moskeeën.
SLECHT
Theo Francken pakte graag uit met hoeveel mensen hij terugstuurde. Maar zijn die cijfers onder zijn beleid nu gedaald of gestegen? Wel, in 2014 werden 8.727 vluchtelingen teruggestuurd, in 2017 liepen die cijfers op tot 11.070, maar in 2018 daalde het aantal tot 9.392. Als je deze cijfers bekijkt in verhouding met de instroom, is dat eigenlijk een daling. Dat vindt onder meer Nahima Lanjri van CD&V. In de cijfers zitten zowel de mensen die vrijwillig terugkeren als degenen die gedwongen worden en degenen die in de luchthaven al worden tegengehouden nog voor ze het land in geraken.
Om mensen terug te sturen heb je overeenkomsten nodig met hun landen van herkomst, maar dat is niet eenvoudig. Ander probleem is dat je om mensen terug te sturen plaatsen nodig hebt in de gesloten asielcentra. Vorig jaar werden illegalen, onder wie ook mensen met een strafblad, uit de gesloten centra vrijgelaten om plaats te maken voor de transmigranten, wat dus eigenlijk helemaal niets oplost.
Transmigratie blijft een probleem waar niemand een antwoord op heeft. In 2017 werden 9.347 transmigranten onderschept, in 2018 zouden er dat ongeveer 11.700 moeten zijn. In elk geval is terugsturen zeer moeilijk en staan deze mensen na een paar dagen opsluiting weer gewoon op straat.
Francken was geen staatssecretaris op het moment dat de affaire over de humanitaire visa losbarstte, anders had hij ontslag moeten nemen. Melikan Kucam, een N-VA’er uit Mechelen, wordt verdacht van handel in humanitaire visa die hij rechtstreeks regelde via het kabinet van Francken.
Francken zou met een nieuw migratiewetboek de vreemdelingenwet herschrijven. Maar daar hebben de parlementairen niets van gezien.
De nieuwkomersverklaring die Francken wilde invoeren is niet gelukt. Het Grondwettelijk Hof gaf in oktober zijn fiat, maar er moet met de gemeenschappen worden samengewerkt over de inhoud, zoals de Raad van State zegt. Daar is geen akkoord over.
Francken beperkte eind november het aantal vluchtelingen dat per dag ingeschreven mocht worden tot 50, maar dat werd al snel afgeschoten door de Raad van State. Zijn opvolgster Maggie De Block maakte daar bij haar aantreden meteen komaf mee.
Photo News
ONS OORDEEL
Goede start, slecht einde
5/10
Migratie is nog nooit zoveel in het nieuws geweest als de voorbije legislatuur. Met dank ook aan een staatssecretaris en zijn dagelijkse tsunami aan tweets. Theo Francken spreekt zijn volgelingen via sociale media toe als een soort volksstrijder, de man die elke dag naar het front trekt om te vechten tegen mensensmokkel. Toen het grootste probleem eruit bestond om genoeg opvang te voorzien, kweet Francken zich zeer goed van zijn taak. Maar in de tweede helft van de legislatuur verloor de posterboy van N-VA wel vaker de controle. Hij bouwde te snel opvang en personeel af, waardoor ook bij de verschillende diensten de zaken geregeld vierkant draaien. Ook zijn oplossing voor de transmigranten bleek schone schijn. Om hen op te sluiten, liet hij gewoon andere illegalen vrij, zelfs al hadden ze een strafblad. Maar zijn grootste fout is dat hij een mensensmokkelaar langs de voordeur binnenliet.
Afgewezen asielzoekers terugsturen, is nog altijd een even groot pijnpunt als bij het begin van de legislatuur. Daarover afspraken maken met de herkomstlanden is inderdaad zeer moeilijk. Maar in het VN-migratiepact stond net dat landen moesten meewerken aan een terugkeerbeleid. Daarom is het onbegrijpelijk dat N-VA dat pact zo verfoeit. (lc)
