Brexitgesprekken aan rand van afgrond: “Deal met Labour zal Conservatieve partij vernietigen”

Meer dan een maand na de start van de gesprekken blijven May en Labour koppig hun visies op de brexit volhouden. De premier blijft fel gekant tegen een nieuw referendum, terwijl de Labour-delegatie een akkoord zou willen voorleggen aan de bevolking. Ook wil Labour dat het Verenigd Koninkrijk na de brexit deel blijft uitmaken van een douane-unie met de EU.

Volgens Laura Kuenssberg, de politieke redacteur van de BBC, heeft een regeringsbron recent verklaard dat May niet akkoord zou gaan met een permanente douane-unie. “We proberen een compromis te vinden over een douane-unie als tussentijdse oplossing”, citeerde Kuenssberg de bron. Ook Labour-leider Jeremy Corbyn wordt er niet optimistischer op. Corbyn zei vorige week dat May “nog geen groot aanbod” over de brexit had gedaan en haar “rode lijnen” niet had overschreden.

De brexitonderhandelaar van May, Olly Robbins, reist vandaag wel naar Brussel om mogelijke veranderingen in de politieke verklaring over de toekomstige relatie van het VK met de EU te bespreken, voor het geval dat de regering en Labour tot een akkoord kunnen komen, aldus de BBC. Het is een teken dat May blijft geloven dat ze tot een deal kan komen. Volgens waarnemers bestaat zelfs de kans dat ze haar deal, met of zonder zegen van Labour, eind deze week nog wil presenteren aan het Britse Lagerhuis. Maar ook dat lijkt nu al een kansloze missie.

Volgens partijgenoten is May zo geobsedeerd door haar zoektocht naar een deal dat ze elke contact met de politieke realiteit verloren is. Dertien voormalige ministers en vooraanstaande Conservatieven hebben May nu gevraagd om niet akkoord te gaan met de vraag van Labour om na de brexit een douane-unie met de EU te behouden. Bij de ondertekenaars horen onder anderen Graham Brady, voorzitter van het invloedrijke 1922 Committee, Gavin Williamson (die begin deze maand nog ontslag moest nemen als minister van Defensie) en voormalig minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson. Ze waarschuwen voor een “democratisch deficit” als er een deal zou komen.

“Een douane-unie met de EU is zowel slecht beleid als slechte politiek. We zouden vastzitten in de slechtste van beide werelden. Wij geloven dat een op de douane-unie gebaseerde deal met Labour zeer waarschijnlijk de steun zal kwijtraken van Conservatieve parlementsleden, zoals wij, die de terugtrekkingsovereenkomst in maart ondersteunden. Ook zou u het loyale midden van de Conservatieve Partij verliezen, onze partij splitsen (...) Geen enkele leider kan zijn of haar opvolger binden, dus de deal is waarschijnlijk best tijdelijk, in het ergste geval illusoir. We dringen er bij u op aan om opnieuw na te denken, en trouw te blijven aan onze principes en beloften, en een douane-unieoplossing met Labour af te wijzen”, schrijven de ondertekenaars.

De chaos binnen de Conservatieve Partij is nu echt compleet, vooral sinds de partij afstevent op een historische nederlaag bij de Europese verkiezingen. Volgens een recente poll eindigt de Conservatieve Partij op de vijfde plek, zelfs achter The Greens. De pas opgerichte Brexit Party van Nigel Farage zou met 34 procent meteen groter zijn dan de Conservatieve partij en Labour samen. Twee weken geleden werd de partij van May al afgestraft bij de lokale verkiezingen in Engeland.

Ondertussen zijn de Conservatieve tegenstanders van May volop bezig met het voorbereiden van nieuwe leiderschapsverkiezingen. Achter de schermen werken ze zelfs aan een verandering van de partijregels, met het doel om de fractie meerdere malen per jaar de kans te geven het vertrouwen in de leider op te zeggen. Onder anderen Boris Johnson, voormalig brexitminister Dominic Raab en huidig minister van Binnenlandse Zaken Sajid Javid zouden ambitie hebben om de volgende premier te worden.